Αντίστροφο "Συν Αθηνά και χείρα κίνει"

Ένα από τα διαχρονικά ερωτήματα στη ζωή ενός ανθρώπου είναι το εξής: Κατά πόσο τα αποτελέσματα των προσπαθειών μας είναι συνέπειες των προσπαθειών μας και των κόπων μας ή της τύχης;

Όταν γευόμαστε κάποια επιτυχία, κατά πόσο πρέπει να νιώθουμε περήφανοι για τη δικαίωση των κόπων μας και κατά πόσο πρέπει να είμαστε ευγνώμονες προς τη θεά Τύχη, το Σύμπαν ή ακόμα και τον Θεό που μπορεί να πιστεύουμε;

Αντίστροφα, όταν γινόμαστε δέκτες μίας αποτυχίας, μίας συντριβής των όποιων ονείρων μας, πόσο είμαστε εμείς οι ίδιοι υπεύθυνοι για την αρνητική αυτή εξέλιξη και πόσο πρέπει να βλασφημούμε την γκαντεμιά μας;

Και τελικά είμαστε αγνώμονες, όταν αγνοούμε οποιαδήποτε περίσταση που μπορεί να μας βοήθησε σε μία επίτευξη στόχου, ή είμαστε αξιολύπητοι μοιρολάτρες όταν ρίχνουμε τις ευθύνες για την αποτυχία μας σε οποιοδήποτε εξωγενή παράγοντα εκτός από τον εαυτό μας;

Κάπως έτσι και οι άνθρωποι, ανάλογα με την προσωπικότητα τους, υιοθετούν κάποιες από τις παραπάνω νοοτροπίες. Το ποια από τις δύο είναι πιο αποτελεσματική ή πιο χρήσιμη για τη ζωή, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Κυρίως από το τι θέλει ο καθένας. Ένα υπερφιλόδοξο άτομο εννοείται πως σχεδόν θα αγνοεί τον παράγοντα «Τύχη» ενώ αντίθετα ένα άτομο που είναι πιο χαμηλών τόνων και προσδοκιών, θα αφήνει τον εαυτό του πιο ανέμελο στις εκάστοτε περιστάσεις. Το ποιος από τους δύο έχει δίκιο, δεν μπορώ να το απαντήσω μια και είμαι σίγουρος ότι σε αμφότερες τις περιπτώσεις υπάρχουν θετικά και αρνητικά παραδείγματα.

Παρ’ όλα αυτά εγώ πιστεύω ότι, όπως και στα περισσότερα πράγματα στη ζωή, έτσι και εδώ η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Ποτέ στη ζωή μου, όποτε επαναπαύθηκα στην οποιαδήποτε εύνοια της τύχης, δεν υπήρξε κάποια θετική έκβαση της τότε επιθυμίας μου. Από την άλλη βρέθηκα πάρα πολλές φορές στο σημείο να αγωνίζομαι λυσσασμένα για κάτι που επιδίωκα και να είναι ενάντια σε αυτό όλες οι περιστάσεις και το αποτέλεσμα ήταν και πάλι ανεπιτυχές.

Φαντάζει λογικό. Από τη στιγμή που ζούμε σε κοινωνίες και, κακά τα ψέμματα, τριγύρω μας υπάρχουν άπειροι παράγοντες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε άμεσα, δεν είναι δυνατόν να πιστεύουμε ότι η επίτευξη οποιουδήποτε στόχου, ο οποίος μπορεί να σχετίζεται ή και να εξαρτάται από άλλους ανθρώπους, εναπόκειται αποκλειστικά στα δικά μας χέρια. Και σχεδόν πάντα οι στόχοι μας είναι συνδεδεμένοι και άμεσα επηρεαζόμενοι από το ίδιο τους το περιβάλλον.

Όμως θα μπορούσε να χαρακτηριστεί στην καλύτερη περίπτωση μοιρολατρικό, το να παραδώσουμε τις προσδοκίες μας στην καλή προαίρεση που μπορεί να υπάρξει, αν τελικά υπάρξει και ποτέ. Αυτό θα ήταν ένα τραγικό λάθος, απέναντι στους ίδιους μας τους εαυτούς. Δεν μπορεί κάποιος να απαιτεί εύνοια από την τύχη, αν μέσω του αγώνα του δεν βρεθεί στο κατώφλι της πόρτα της, τουλάχιστον για να χτυπήσει το κουδούνι.

Κάπως έτσι, καταλήγω στο συμπέρασμα ότι η πιο ωφέλιμη νοοτροπία που μπορούμε να έχουμε στη ζωή μας, είναι να δίνουμε τον καλύτερο μας εαυτό, να εξαντλούμε το οποιοδήποτε περιθώριο προσπάθειας μπορεί να υπάρξει, να ασκούμε όλο τον διαθέσιμο ζήλο μας για να κατακτήσουμε τις καταστάσεις που επιθυμούμε. Και έπειτα να μην ξεχνάμε ότι αφού έχουμε ολοκληρώσει οποιαδήποτε προσπάθεια θα μπορούσαμε να κάνουμε, τότε θα έχει έρθει και η ώρα της τύχης, όχι να μας δείξει απαραίτητα την εύνοια της αλλά τουλάχιστον να μην αντισταθμήσει τον κάματο που έχουμε αποδώσει. Διότι αν το γνωρίζουμε αυτό, τότε σε περίπτωση που τα πράγματα δεν εξελιχθούν όπως θέλουμε, θα έχουμε ήσυχη τη συνείδηση μας, ότι εμείς κάναμε ότι περνούσε από το χέρι μας. Και αυτό είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ψυχική μας υγεία.

«Συν Αθηνά και χείρα κίνει» λέγανε οι Αρχαίοι Έλληνες και κάτι ήξεραν. Απλά εγώ θα προτιμούσα να αλλάξω τη σειρά. Ας κάνουμε εμείς ότι είναι στο χέρι μας, να τα έχουμε καλά με τον εαυτό μας και μετά η οποιαδήποτε «Αθηνά» ας αποφασίσει τι θα κάνει. Και ότι είναι να γίνει από εκεί και πέρα ας γίνει. Εμείς από τη στιγμή που τα δώσαμε όλα, είτε κερδισμένοι θα βγούμε, είτε απλά δυνατότεροι.