Κυνισμός για την επιβίωση, ρομαντισμός για τη ζωή

Ένα τραγούδι που άκουσα πρόσφατα έχει τον εξής στίχο: «κυνικοί γίνονται οι απογοητευμένοι ρομαντικοί». Το έχουμε ακούσει πολλές φορές, σε διαφορετικές φράσεις με το ίδιο περιεχόμενο. Είτε σαν δικαιολογία, «έχω πονέσει στη ζωή μου για αυτό αμύνομαι τώρα», είτε σαν απόφαση, «αρκετά από εδώ και πέρα θα αλλάξω τέρμα οι ρομαντισμοί», ακόμα και σε ταινίες με την απίστευα αστεία σκηνή του «Αυστηρώς Κατάλληλο» όπου ο καμμένος μετά από μία κωμικοτραγική ερωτική απογοήτευση λέει τη μνημειώδη ατάκα, «από τότε έχασα εμπιστοσύνη, γαμάω και φεύγω».

Η αλήθεια δεν βρίσκεται μακριά από τα παραπάνω. Οι περισσότεροι άνθρωποι είτε γεννιούνται είτε καταλήγουν αργά ή γρήγορα κυνικοί. Ή τουλάχιστον το παλεύουν να καταλήξουν. Είναι απότελεσμα των τραγικών συνεπειών που μπορεί να έχει στη ψυχολογία, η συντριβή του ενθουσιασμού, δικαιολογημένου ή μη. Και ο ρομαντισμός δεν είναι απαραίτητα μόνο στις ερωτικές σχέσεις οποιουδήποτε τύπου ή επιπέδου. Μπορεί να υπάρχει ανάμεσα στις οικογενειακές σχέσεις, στις φιλικές και ακόμα και στις επαγγελματικές ή αν προτιμάτε καλύτερα συλλογικές.

Αυτή η διαδικασία της κυνικοποίησης ξεκινάει στην ύστερη εφηβεία και συνεχίζει με αμείωτο, συνήθως, ρυθμό μέχρι και τα πρώτα –άντα ενός ανθρώπου. Αυτό συνήθως γίνεται διότι ένα μεγάλο μέρος της ζωής, έχουμε την αίσθηση ότι το ανακαλύπτουμε μέσα από την τέχνη που μας προσφέρεται. Και εννοείται ότι όλες οι ταινίες, τα βιβλία, τα τραγούδια σπάνια διαπραγματεύονται τελείως κυνικές ιστορίες. Πάντοτε ένας ρομαντισμός υπάρχει ή ένας ιδεαλισμός αν προτιμάτε, κάτι που να μας δείχνει ότι η ζωή είναι κάτι περισσότερο από απλή αναρρίχηση στην εντός ανθρωπότητας, τροφική αλυσίδα.

Πέρα όμως από το προφανές αντίκτυπο να καταλήγουμε να γίνουμε μία κοινωνία ανθρωποειδών κανιβάλων, οι συνέπειες είναι πολύ μεγαλύτερες σε ατομικό επίπεδο. Διότι δεν είναι τυχαίο ότι η τέχνη ποντάρει στον ενθουσιασμό και στην έκρηξη συναισθημάτων. Βλέπετε είναι αυτά που κάνουν τη ζωή μας αξιομνημόνευτη, όχι για κανέναν άλλον αλλά για εμάς τους ίδιους. Πως να το κάνουμε, οι αναμνήσεις μίας ζωής που περιέχουν ή ακόμα και γεννούν έναν οποιοδήποτε ρομαντισμό, οποιουδήποτε τύπου, είναι πιο ενδιαφέρουσες από το σεξ, φαί, σκατά και ύπνο.

Και βέβαια όλα τα παραπάνω ακούγονται προφανώς πολύ «ρομαντικά». Και είναι όντως. Πως να τα θυμάται κάποιος όλα τα παραπάνω, όταν αντιλαμβάνεται ότι τα συναισθήματα του δεν βρίσκουν την επιθυμητή ανταπόκριση. Πως να παρεξηγήσουμε έναν άνθρωπο που γίνεται μία μάζα από σάρκα και οστά, όταν μπορεί να μην έχει ζήσει το οικογενειακό δέσιμο, τη φιλική υποστήριξη, την ερωτική ανταλλαγή ενδιαφέροντος, τη συλλογική επιτυχία και τόσα άλλα; Απλά δεν τον παρεξηγούμε. Το αντίθετο ίσως να αναγνωρίζουμε σε αυτόν και κάποιες αντίστοιχες δικές μας εμπειρίες. Είναι εύκολο να το λέμε ότι πρέπει να μένουμε πάντα παιδιά και να μην αντέχουμε παρά τις κουράδες που δεχόμαστε. Να παραμένουμε αυτός ο αθώος εαυτός μας. Πραγματικά, για πόσο;

Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουμε πολλές επιλογές. Πρέπει να επιβιώσουμε. Αναγκαστικά θα χτίσουμε έναν πιο στιβαρό, έναν πιο ξενέρωτο και πιο οχυρό εαυτό, προκειμένου να προστατευτούμε απέναντι στις κακοτοπιές που δύσκολα θα αποφύγουμε. Και ίσως τελικά είναι και καλύτερα να γίνεται έτσι, διότι τι θα ήταν ο ρομαντισμός αν δεν υπήρχε τόσος περιρρέων κυνισμός; Οι δύο αυτές καταστάσεις είναι ένα από τα ζευγάρια αλληλοεπιδρώντων μεγεθών. Όπως είναι το φως και το σκοτάδι ή η αγάπη και το μίσος. Η ύπαρξη του ενός καθορίζει την ανυπαρξία του άλλου.

Και ίσως τελικά εκεί κρύβεται το όλο νόημα. Αφού είναι σχεδόν ουτοπικό να αποφύγουμε να χτίσουμε μηχανισμούς κυνισμού και ίσως τελικά να είναι και καλοδεχούμενο, τότε καλό είναι να είμαστε αρκετά ώριμοι ώστε να ξέρουμε πότε μπορούμε να αφεθούμε και να γίνουμε ανώριμοι. Να γίνουμε ρομαντικοί. Αυτή είναι η εμπειρία της ζωής. Να ξέρουμε πότε μπορούμε να περιθωριοποιήσουμε μέσα στο μυαλό μας το ότι ζήσαμε και να ξαναεπιστρέψουμε στο σημείο που ήμασταν προτού υπάρξει η εμπειρία αυτή.

Αυτή πιστεύω είναι η χρυσή τομή. Να χρησιμοποιούμε τον κυνισμό που δεν μπορούμε να απορρίψουμε, για να επιβιώνουμε στις δύσκολες καταστάσεις και μέσω αυτής της εμπειρίας να αναγνωρίζουμε πότε μπορούμε να γίνουμε ρομαντικοί. Και να απολαύσουμε τις ομορφιές της ζωής.

Περιπλανόμενος με το Ζορμπά

Σε περίπτωση που το θυμάται ο οποιοσδήποτε, πριν κάποιους μήνες είχε δημοσιευτεί ένα κείμενο με το όνοματεπώνυμο μου, και την σημείωση ότι θα ήταν το τελευταίο μου κείμενο για την Βαλαωρίτου. Ναι, τι; Και ο Σαμαράς είχε πει ότι δεν θα επιστρέψει ποτέ στη Νέα Δημοκρατία, και όχι μόνο επέστρεψε αλλά ο Ελληνικός Λαός τον έκανε και πρωθυπουργό...

Λίγο κάποια πράγματα που είχαν συμβεί, λίγο κάποια πράγματα που συνέβαιναν, και κυρίως αυτο που θα συνέβαινε, μια επικείμενη μετανάστευση που έπρεπε να προετοιμάσω, ήταν οι λόγοι που με οδήγησαν στην τότε μου απόφαση.

Ακολούθησε μια περίοδος που ήρθα κοντά μόνο με υπέροχους ανθρώπους. Ήταν το απαραίτητο συστατικό που χρειαζόμουν για να νιώσω έτοιμος για το επερχόμενο ταξίδι. Και έτσι έφτασα στο τέλος της μεταβατικής αυτής περιόδου. Ένα πλάσμα που είχε μπει στη ζωή μου μόλις λίγο καιρό πριν, επιβεβαιώνοντας για ακόμα μια φορά ότι η ποιότητα του χρόνου είναι πολύ πιο σημαντική από την ποσότητα, μου έδωσε δύο αποχαιρετιστήρια δώρα. Το πρώτο δεν περιγράφεται μια και θα το κόψει η λογοκρισία. Το δεύτερο και πιο σημαντικό, ακόμα και αν δεν το είχα διαπιστώσει τότε, ήταν ένα βιβλίο. Ο Βίος και η Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά.

Λίγες μέρες είχα στην ξένη χώρα, όταν ξεκίνησα να το διαβάζω. Και αν τα συμβατικά τρεχάματα που περιέχει μια μετανάστευση δεν μου επέτρεπαν να το διαβάσω με τη μία, φρόντιζα έστω με έναν αργό ρυθμό να το απορροφάω μέσα μου. Ουσιαστικά για μια σημαντική περίοδο ζούσα δύο παράλληλες ζωές. Μία αφιερωμένη στην τοπική γραφειοκρατεία, την αναζήτηση εργασίας και στέγης και μία παρέα με έναν τρελό Μακεδόνα και έναν πνευματικά ταλαιπωρημένο Κρητικό.

Δεν θα αναλύσω το βιβλίο ή τους χαρακτήρες,  τα κρυφά και κυρίως τα φανερά μηνύματα του που ήθελε να περάσει ο συγγραφέας. Δεν μπορώ και δεν θέλω. Το προτιμάω που αράζω αυτή τη στιγμή σε ένα ακόμα φιλόξενο αν και ξένο ανοιχτό παράθυρο. Πίνω κρασί, ακούω Κρητικά και καπνίζω έχοντας δίπλα μου την κιθάρα μου και το βιβλίο του Καζαντζάκη.

Σκέφτομαι ότι πριν γνωρίσω τον Αλέξη Ζορμπά το μόνο κοινό μας στοιχείο ήταν η συμπάθεια που είχαμε αμφότεροι  στις γυναίκες των χωρών ανατολικά του Ίστρου. Αναλογίζομαι όλα αυτά που έχουν συμβεί από τη στιγμή που έφθασα στο πάλαι ποτε Δουκάτο της Βραβάντης. Μια ζωή ακόμα πέρα από αυτήν που είχα ζήσει στην Ελλάδα. Η ποιότητα του χρόνου που λέγαμε...Και  όπως όλες οι ζωές έτσι και αυτή δεν είχε μόνο χαρές ή μόνο λύπες.

Και έτσι αντιλαμβάνομαι ότι ο Ζορμπάς μου έδωσε την απαραίτητη ενέργεια ώστε να απολαύσω στο απόλυτο τις ομορφιές που έχω ζήσει εδώ, στο να έρθω πραγματικά κοντά με τελείως άγνωστους μέχρι πρόσφατα ανθρώπους και κυρίως στο να μην με καταβάλλουν οι άσχημες στιγμές που υπήρξαν.

Και δεν με έχει επηρεάσει μόνο όσον αφορά στην διαχείριση των αναμνήσεων του πρόσφατου παρελθόντος. Το γεγονός ότι στο μυαλό μου και στη ζωή μου αυτή τη στιγμή το μέλλον φαντάζει και είναι πιο αβέβαιο από ποτέ ακόμα και σε ορίζοντα ημερών και εμένα αυτό όχι μόνο δεν με αγχώνει αλλά με φτιάχνει, το οφείλω σε αυτόν τον ψηλό Μακεδόνα από την Πιερία.

Έτσι μετά τον Καζαντζάκη και φαντάζομαι και πολλούς άλλους αναγνώστες, ξέρω ότι όποτε η ζωή θα κάνει τα παιχνίδια που τόσο της αρέσουν, εμένα στην καρδιά μου θα υπάρχουν συναισθήματα σαν αυτά που περιγράφει  ο συγγραφέας λίγες στιγμές αφού ο Ζορμπάς του έμαθε να χορεύει:

"Όταν μας έρχουνται ανάποδα όλα, τι χαρά να δοκιμάζουμε την ψυχή μας αν έχει αντοχή και αξία! Θαρρείς κι ένας οχτρός αόρατος, παντοδύναμος - άλλοι τον λένε Θεό κι άλλοι διάολο - χιμάει να μας ρίξει, μα εμείς στέκουμε όρθιοι.
Κι έτσι κάθε φορά που εσωτερικά είμαστε νικητές, όταν εξωτερικά είμαστε νικημένοι κατά κράτος, ο αληθινός άντρας νιώθει άφραστη περηφάνια και χαρά, η εξωτερική συμφορά μετουσιώνεται σε ανώτατη, δυσκολώτατη ευδαιμονία." Εγώ αυτό το αποκαλώ Ζωή.

Υ.Γ. 1. Θέλω να ευχαριστήσω δημόσια τον Dennis, την Ελένη, την Εύα, την Jana, τον Μιχάλη και το Νίκο που ενώ μέχρι πρόσφατα δεν τους γνώριζα καν, μου έχουν σταθεί με κάθε δυνατό τρόπο.
Υ.Γ.2. Να χορεύετε.

Πρώτη Δημοσίευση: Balaoritou Street

Έθνος ή πολιτισμική ταυτότητα;

Ο πλανήτης Γη στη σημερινή εποχή, αντικατοπτρίζεται σε διάφορους χάρτες. Σε κάποιους από αυτούς, υπάρχουν πολλές γραμμές οι οποίες χωρίζουν μικρότερα τμήματα αυτού του χάρτη. Σαν χαρακιές πάνω στο κορμί της Γης, όπως έχει πει ο Eugene Hutz, ίσως όχι άδικα. Είναι τα σύνορα. Οι γραμμές αυτές περικλείουν περιοχές πότε μεγαλύτερες, πότε μικρότερες. Είναι τα κράτη. Συνηθίζεται, αν και δεν είναι απόλυτο, οι κάτοικοι των περιοχών αυτών να έχουν συγκεκριμένους χαρακτηρισμούς, που προσδιορίζουν το κράτος που κατάγονται, ή ζουν. Είναι τα έθνη. Τι είναι όμως το «έθνος».

Η πρώτη εμφάνιση της έννοιας «έθνος» εμφανίζεται στα γραπτά του Ηρόδοτου και στην αναφορά του στη συζήτηση Ξέρξη και Δημάρατου (εξόριστου Σπαρτιάτη Βασιλιά) ο οποίος αναφερόμενος στους Έλληνες της εποχής, επισημάνει τα εξής χαρακτηριστικά: ομόαιμον, ομόθρησκον, ομόγλωσσο και ομοηθές. Το πρώτο χαρακτηριστικό αναφέρεται στο κοινό αίμα, το δεύτερο στο κοινό θρήσκευμα, το τρίτο στην κοινή γλώσσα και το τέταρτο στα κοινά ήθη και παραδόσεις.

Παρατηρώντας κανείς την ιστορία των κρατών και των αντίστοιχων εθνών θα παρατηρήσει το εξής. Κανένα, μα κανένα όμως δεν είναι σταθερό. Συνεχείς προσθαφαιρέσεις εδαφών, κάποιες φορές απόλυτη εξάλειψη προτού την «αναγέννηση», μεταναστεύσεις των ίδιων των λαών, μεταναστεύσεις άλλων λαών στις χώρες αυτές, γενοκτονίες, εποικοισμοί, ανταλλαγές πληθυσμών και πολλές άλλες διαδικασίες, οι οποίες, με όποιες μίξεις αυτές φέρνουν μια και ο έρωτας δεν αναγνωρίζει έθνη, μας κάνουν να αντιληφθούμε ότι το «ομόαιμον» που ανέφερε ο Ηρόδοτος, έχει πάει περίπατο εδώ και πάρα πολλούς αιώνες. Μην ξεχνάμε κιόλας ότι για αιώνες ολόκληρους το προαπαιτούμενο για να ξεκινήσει μία οικογένεια, δεν ήταν η κοινή καταγωγή (μια και μέχρι τον 15^ο-16^ο αιώνα η έννοια «έθνος» ήταν παροπλισμένη) αλλά το κοινό θρήσκευμα. Χώρια ότι υπήρξαν αυτοκρατορίες, με τρανότερο παράδειγμα την Ρωμαϊκή, που από ένα σημείο και έπειτα όλοι οι κάτοικοι της, είτε Βρετανοί, είτε Σύριοι, είχαν Ρωμαϊκή πολιτική συνείδηση και μηδαμινή εθνική. Μεγαλύτερο παράδειγμα ήταν οι ίδιοι οι Έλληνες, οι οποίοι παρ’ ότι κατακτήθηκαν από τους Ρωμαίους, λίγους αιώνες μετά υπήρξαν οι σημαντικότεροι υπέρμαχοι και κληρονόμοι της Ρωμαϊκής Κουλτούρας. Εξ’ ου και το «Ρωμιός», «Ρωμιοσύνη» κ.τ.λ.

Είναι ξεκάθαρο λοιπόν ότι όποιος στην εποχή μας πιστεύει σε «καθαρό» αίμα, πέρα από βλάκας και ανιστόρητος, είναι και επικίνδυνος, κρίνοντας από το γεγονός ότι η Ναζιστική Γερμανία βάσισε την χειραγώγιση του πληθυσμού της σε αυτή την απάτη. Με τα γνωστά αποτελέσματα. Και αφού το «ομόαιμον» είναι πλέον ανεδαφικό, τα χαρακτηριστικά στοιχεία που απομένουν για να προσδιορίσουμε μία πληθυσμιακή ομάδα, εντός μίας κρατικής δομής, είναι τα τρία που απομένουν, το κοινό θρήσκευμα, η κοινή γλώσσα και τα κοινά ήθη.

Παρ’ όλα αυτά, και τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δεν διεκδικούν την αποκλειστικότητα κάθε πληθυσμιακής ομάδας, καθώς έχουν τη δυνατότητα να μην γνωρίζουν σύνορα. Η γλώσσα στα παλιότερα χρόνια ανταλλασόταν συνεχώς μεταξύ γειτονικών λαών, καθώς και οι παραδόσεις, όπως και το θρήσκευμα το οποίο στους περισσότερους λαούς που γειτονεύουν, είναι κοινό. Μία ματιά στα σημερινά Βαλκάνια είναι αρκετή για να πείσει και τον πλέον δύσπιστο, για την ορθότητα των παραπάνω.

Τα παραπάνω όμως δεν συνεπάγονται ότι όλοι οι άνθρωποι στη Γη είμαστε ίδιοι, αν και όλοι (θα έπρεπε να) είμαστε ίσοι. Και σίγουρα πολλά από τα στοιχεία μας είναι κοινά με πολλούς ανθρώπους στις κοινωνίες που μεγαλώνουμε και δραστηριοποιούμαστε. Υπάρχουν οι διάφορες γλώσσες, υπάρχουν οι διάφορες θρησκείες και υπάρχουν και τα διάφορα έθιμα. Αν και στη σύγχρονη εποχή, με την πρόοδο της επιστήμης, η θρησκεία παίζει όλο και λιγότερο ρόλο στις ζωές των ανθρώπων.

Και για να εκφράσω την προσωπική μου άποψη, εμένα αυτή η διαφορετικότητα μου αρέσει, στο βαθμό που δεν αποτελεί αφορμή για ρατσισμό και πολέμους. Η ανθρωπότητα θα ήταν απίστευτα βαρέτη αν δεν υπήρχε το φλαμένκο και το ζεϊμπέκικο, τα ιταλικά και τα κινέζικα, οι τορτίγιες και το σούσι και τόσα άλλα παραδείγματα αυτού του πολύχρωμου πίνακα που αντιπροσωπεύει τη Γη. Υπάρχουν αυτές οι διαφορές και εμένα μου αρέσει να τις σέβομαι και να τις γνωρίζω, για να εμπλουτίζω την ίδια μου την προσωπικότητα και στην τελική την ίδια μου τη ζωή.

Και πως μπορούμε να προσδιορίσουμε τους ανθρώπους που αποδεικνύουν με την ίδια τους την ύπαρξη αυτήν την ποικοιλία που έχουμε την ευτυχία να βιώνουμε οι κάτοικοι της Γης;

Για μένα και η γλώσσα και τα ήθη, θρησκευτικά και μη, αποτελούν τον πολιτισμό μίας πληθυσμιακής ομάδας. Μεταξύ τους συνδέονται και όλα τροφοδοτούν τα υπόλοιπα εις το άπειρο. Άρα μου φαίνεται πιο ρεαλιστικό ορθό να αναφέρομαι σε πολιτισμική ταυτότητα. Υπάρχουν διαφορετικοί πολιτισμοί και ο καθένας έχει την ομορφιά του, ίσως και την ασχήμια του, μα σίγουρα όμως τη γοητεία του.

Δεν μπορώ να ξέρω αν η παραπάνω αντίληψη θα ενεργήσει και σε άλλους όπως σε μένα, αλλά προσωπικά μου αρέσει πολύ που με έχει κάνει να αγαπάω την πολιτιστική ταυτότητα που κληρονόμησα από το περιβάλλον  που μεγάλωσα, την ρωμαίικη και ταυτόχρονα να έχω αυτή την ανάγκη να ανακαλύπτω άλλες για να εμπλουτίζω τον εαυτό μου. Και ίσως τελικά αν όλοι αντιλαμβανόμαστε τους εαυτούς μας σαν εκπροσώπους μίας συγκεκριμένης πολιτισμικής ταυτότητας και όχι ένος έθνους, τότε ίσως θα έχουμε κάνει το πρώτο βήμα για να μην εχθρευόμαστε το διαφορετικό αλλά να θέλουμε να το γνωρίσουμε και ίσως να βρούμε και τα κοινά στοιχεία που έχουμε. Θα είναι μία καλή αρχή.

Σκοτάδι

Σκοτάδι. Τι ιδιαίτερη λέξη. Τι είναι το σκοτάδι; Είναι η κατάσταση που δημιουργείται από την έλλειψη φωτός. Πως αλλιώς μπορεί να ερμηνευθεί; Δεν γίνεται. Δεν έχει δικιά του αυτόνομη ύπαρξη. Καθορίζεται από μία άλλη. Από την έλλειψη της. Από την απουσία της.

Κάπως έτσι η λέξη «σκοτάδι» μπορεί να έχει πολλές εφαρμογές στη ζωή. Σε οποιαδήποτε έκφανση της υπάρχει η έλλειψη κάποιας έννοιας, κατάστασης, συναισθήματος, οτιδήποτε.

Σκοτάδι είναι η απόρριψη. Οποιουδήποτε είδους. Η άρνηση που δέχεται κάποιος σε οποιοδήποτε δικαίωμα. Στο δικαίωμα μίας αξιοπρεπούς, μίας όμορφης ζωής. Η έλλειψη αυτής.

Σκοτάδι, είναι η ανεργία ενός νέου ανθρώπου. Είναι η άρνηση στο να καλλιεργήσει την κλίση του και τελικά να εκπαιδευτεί σε ένα αντικείμενο που δεν του ταιριάζει. Η απαγόρευση, του ονείρου, ότι θα διοχετεύσει την ενέργεια του στην κοινωνία, θα γίνει χρήσιμο μέλος της και με την σειρά του θα ανταμειφθεί για αυτό με την αναγνώριση στο άτομο του. Και τελικά μένει να περιμένει, όπως περιμένει στη σειρά για τον ΟΑΕΔ. Για να βρει μία δουλειά η οποία δεν θα του πρόσφερει τίποτα από τα παραπάνω, ούτε καν τη δυνατότητα να πετύχει την ανεξαρτησία του, καθώς μεγαλώνει. Η οποία δουλειά, θα τον αναγκάζει να υποκρίνεται ότι θα αποδέχεται οποιαδήποτε προσβολή, οποιαδήποτε μειωτική συμπεριφορά.

Σκοτάδι, είναι η μοναξιά του μη ελκυστικού άνθρωπου. Του κοινωνικά άσχημου, του ντροπαλού, που έχει συνηθίσει μία ζωή χωρίς τον έρωτα και την ηδονική ένταση που προσφέρει σε αυτή. Είναι το ξενέρωμα που βλέπει στα μάτια του αντικείμενου του πόθου του, καθώς το πλησιάζει για να εκφράσει το ενδιαφέρον του. Είναι το άβολο συναίσθημα που νιώθει, ξαπλώνοντας δίπλα στο ταίρι του, αγωνιόντας αν θα είναι άξιος παρτενέρ. Είναι η έλλειψη οποιασδήποτε απόκρισης σε οποιαδήποτε προσπάθεια επάνασύνδεσης. Είναι η επανάληψη όλων αυτών των σκηνικών, από την αρχή της ερωτικής του ζωής μέχρι και το άπειρο.Είναι το να κοιμάται κάθε βράδυ και να ξυπνάει κάθε πρωί, μόνος.

Σκοτάδι, είναι η αδιαφορία των φίλων. Είναι η έλλειψη στοιχειώδους υποστήριξης σε οποιαδήποτε προσπάθεια του, που μπορεί να την έχει ανάγκη. Είναι η επικοινωνία που δέχεται ένας άνθρωπος, μόνο για να προσφέρει και όχι να δεχτεί. Είναι το όταν αναφέρεται σε θέματα που τον ενδιαφέρουν να βλέπει τον συνομιλητή του να μιλάει στο κινητό. Είναι το προφίλ του ανεξάρτητου και δυνατού που έχει χτίσει, θέλοντας και μη, το οποίο τελικά το μόνο που προσφέρει είναι η άνοστη αποκλειστικότητα στην αντιμετώπισης της θλίψης του. Είναι αυτό το ένστικτο που τον απαγορεύει να εκφράσει ότι τον πονάει υπό τον φόβο, ότι θα προκαλέσει στους άλλους αισθήματα λύπησης και οίκτου. Είναι το γεγονός ότι του είναι υπεραρκετά τα ήδη υπάρχοντα δικά του.

Σκοτάδι είναι η απόκρυψη της αλήθειας από τους γονείς. Για να μην κάνει και άλλους πέρα από τον εαυτό του να πονέσουν. Γιατί νιώθει την υποχρέωση να τους κάνει χαρούμενους, περήφανους. Γιατί το βλέπει ως μία αντάμοιβη για όσα του πρόσφεραν. Γιατί θα νιώθει ότι σε κάθε άλλη περίπτωση θα τους έχει εξαπατήσει. Γιατί ξέρει ότι δεν θα καταλάβουν, ξέρει ότι μόνο ζημιά θα κάνει με την αλήθεια του. Διότι αυτή είναι η αλήθεια του και πρέπει να τη δαμάσει μόνος του. Διότι έτσι έχει μάθει. Διότι όσες φορές προσπάθησε διαφορετικά, απέτυχε.

Σκοτάδι είναι η έλλειψη της ψυχικής υγείας. Η έλλειψη της ισορροπίας του ύπνου. Αυτού που κρατάει 10-11 ώρες καθημερινά αλλά και πάλι δεν είναι αρκετός για να νιώθει το άτομο, μία ευεξία την επόμενη μέρα. Είναι η αδυναμία να κοιμηθεί νωρίς, ή να κοιμηθεί γενικά αν δεν είναι σωματικά ή ψυχικά εξαντλημένος. Είναι οι συχνοί πονοκέφαλοι. Είναι η έλλειψη διάθεσης για οποιαδήποτες άσκηση, δραστηριότητα. Είναι η παραμονή στο σπίτι. Η ανούσια παρακολούθηση νέων και memes στο Ίντερνετ. Η μόνιμη κάπνα στο δωμάτιο. Τα γεμάτα από αποτσίγαρα τασάκια. Τα άδεια κουτάκια μπύρας και πίτσας. Τα υπολλείματα κοκαϊνης στο τραπέζι, αναμνηστικό μίας απέλπιδας προσπάθειας  για δραστηριοποίηση, για διέγερση, για ενέργεια. Οι συνήθως κλειστές, σκούρες κουρτίνες που εμποδίζουν οποιοδήποτε φως να εισέλθει.

Νομίζουμε ότι υπάρχουν πολλών ειδών σκοτάδια. Λάθος. Το σκοτάδι είναι ένα. Μοιάζει με πολλά διαφορετικά, λόγω της έλλειψης του φωτός, το οποίο μπορεί να έχει πολλές διαφορετικές πηγές. Έστω και μία από αυτές όμως, είναι αρκετή για να το νικήσει ή έστω να το περιθωριοποιήσει. Πάντα έτσι γινόταν. Ακόμα και πριν 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια όταν κυριαρχούσε το απόλυτο σκοτάδι, η έκρηξη ενός τόσο δα μικροσκοπικού ατόμου, πιθανότατα από την εφαρμογή μίας εξώτερης δύναμης, ήταν αυτή που δημιούργησε το σύμπαν και αυτό που αποκαλούμε ζωή. Κάπως έτσι συμβαίνει και σε μας. Όλα συνδέονται.

Εγώ απ’το πλάι σου δεν λείπω...

Τις νύχτες μπαίνεις στα όνειρα μου...

Σε είδα στον ύπνο μου χθες. Δεν μου είναι ασυνήθιστο. Συμβαίνει αρκετά συχνά. Πάντοτε διαφορετικό όνειρο. Και πάντοτε ίδιο. Να βρίσκεσαι κοντά μου, στον ίδιο χώρο, πάντα όμως διαφορετικό. Να με κοιτάς που και που, να διασταυρώνονται οι ματιές μας. Αλλά ποτέ να μην μιλάμε. Πάντα να νιώθω ότι θέλω τόσο πολύ να σου μιλήσω και ένα αόρατο τείχος να με σταματάει. Άπειρες απόπειρες, μέσα σε ένα χαοτικό και άχρονο διάστημα. Και μετά ξυπνάω.

Και αν μεγαλώσαν τα φτερά μου...

Έχουν αλλάξει τόσα πολλά από τότε. Το περιβάλλον μου, ο κύκλος μου, οι στόχοι μου, τα όνειρα μου, η ζωή μου και εγώ ο ίδιος. Και όλα είναι καλύτερα. Όλα είναι μεγαλύτερα. Περισσότερα. Και όμως. Και όμως πιάνω πολύ συχνά το μυαλό μου να σχηματίζει την εικόνα σου. Στις επιτυχίες μου, να με αγκαλιάζεις. Στις αποτυχίες να μου χαϊδεύεις, τα μαλλιά. Στις χαρές να με κοιτάς και να πολλαπλασιάζεις με το βλέμμα σου, τη χαρά μου, κάνοντας με να νιώθω ότι δικαίωσα την επιλογή σου, να είσαι δίπλα μου. Στις λύπες, με το ίδιο βλέμμα, να τις απορροφάς για να μην με βλάψουν.

Χιλιάδες άγγελοι με τ’΄άσπρα, κλωνάρια λησμονιάς μοιράζουν...

Έχω γνωρίσει αρκετές γυναίκες μετά από σένα. Όλες τους υπέροχες, η καθεμία με τον τρόπο της. Μία από αυτές, ήταν πιο αισθησιακή από εσένα. Μία αλλη, ήταν πιο έξυπνη. Μία τρίτη ήταν πιο καλόκαρδη. Μία ήταν ακόμα και πιο παρανοϊκή από εσένα. Και με όλες αυτές, έζησα περισσότερες στιγμές από ότι με εσένα. Και πάλι καμία δεν ήταν αρκετή. Για να αποφύγω αυτά τα όνειρα και αυτές τις σκέψεις. Έστω να τις κάνω με άλλη, έτσι για να αλλάξει το όλο σενάριο. Δεν μπορώ να το εξηγήσω γιατί. Ίσως γιατί, τι και αν στα προηγούμενα χαρακτηριστικά δεν ξεπερνούσες καμία, ήσουν η μόνη όμως που τα συνδύαζε όλα αυτά σε μία αρμονική ισορροπία. Ίσως για αυτό και δεν βαρέθηκα ποτέ, όσο κράτησε η ιστορία μας. Μα την αλήθεια, το ορκίζομαι, δεν βαρέθηκα ούτε ένα δευτερόλεπτο.

Οι φίλοι μου εδώ και χρόνια, ζευγάρια γίναν, φτιάξαν σπίτια...

Θυμάμαι όταν μοιραζόμουν, την ευτυχία μου που σε γνώρισα, με δύο φίλους μου που βρίσκονταν σε μία αντίστοιχη κατάσταση. Αυτοί τη ζήσαν την ευτυχία τους. Και την ζουν ακόμα. Εμείς...Εμείς τι και αν τη νιώσαμε, δεν την ζήσαμε. Ήταν δύσκολο, αδιανόητο, το ξέραμε από την αρχή, όλα ήταν εναντίον μας, ακόμα και οι ίδιοι μας οι εαυτοί. Αλλά υποσχεθήκαμε, ρε γαμώτο, ότι θα το παλέψουμε ως το τέλος. Άξιζε, το πιστεύω ακόμα. Διότι η ευτυχία που θα ζούσαμε, θα την είχαμε κατακτήσει με τον πόνο και το αίμα μας. Για αυτό και θα ήταν ασύγκριτη με οποιαδήποτε άλλη ευτυχία έχει υπάρξει. Αλλά, μια μέρα, απλά, σταμάτησες να παλεύεις.

Και από το δάκρυ μου φωτιά να πιείς, δεν μπορείς, μία ζωή καρδιά να συγχωρείς...

Σε μίσησα. Πραγματικά σε μίσησα. Όπως δεν έχω μισήσει ποτέ άλλον άνθρωπο στη ζωή μου. Ίσως γιατί δεν έχω αγαπήσει άλλον άνθρωπο, όπως εσένα. Παράλογο; Ναι. Όχι λιγότερο παράλογο από τον αγώνα, από την ενέργεια που θυσίασα για εσένα. Και έτσι σε εκδικήθηκα. Με τον τρόπο που μόνο εγώ μπορούσα να σε εκδικηθώ. Μου αρκεί ότι ξέρω μόνο εγώ και εσύ σε αυτή τη γη, πως ότι για λίγα δευτερόλεπτα, σε έκανα να με ξανασκεφτείς. Και να πονέσεις. Έστω και για λίγο. Είμαι σίγουρος. Αυτή ήταν εκδίκηση μου. Και τώρα; Η εκδίκηση πέτυχε. Εν μέρει. Σκότωσα το μίσος που ένιωσα για σένα. Δυστυχώς ή ευτυχώς όμως δεν σκότωσα την αγάπη. Όχι ολοκληρωτικά. Αλλά η αγάπη δεν είναι ποσότητα. Ή αγαπάς ή δεν αγαπάς. Αυτό είναι.

Θεός αν είναι και αν μ’αγαπάει κανείς...

Έπιανα κάποιες φορές τον εγκέφαλο μου, να προσπαθεί να επεξεργαστεί τα παραπάνω, να εξηγήσει τον λόγο για όλα αυτά. Προφανή αιτία, δεν μπορούσα να βρω. Μέχρι πριν λίγες μέρες. Ένα βράδυ γύρισα σπίτι, έχοντας στο μυαλό μου ένα τραγούδι που σου είχα στείλει όταν όλα βάδιζαν προς το τέλος. Και ενώ το άκουγα, άνοιξα εκείνο τον φάκελο με αναμνηστικά από σένα. Ναι τον έχω ακόμα, δεν τον έχω διαγράψει. Και εκεί κατάλαβα, ότι καμιά άλλη, ποτέ, δεν εξέφρασε τον έρωτα της για μένα, τόσο όμορφα, τόσο μαγευτικά, τόσο που να με κάνει να νιώθω σαν Θεός. Και αναρωτιέμαι αν τελικά όντως δεν τα πίστευες, όλα αυτά τα θαύματα της ανθρώπινης συναισθηματικής διανόησης, τότε όταν θα αγαπήσεις κάποιον πραγματικά, πόσο μεγαλειώδης θα είναι ο έρωτας σου, απέναντι του;

 Εγώ απ’το πλάι σου δεν λείπω...

Μέσα στα αναμνηστικά, έχω και μία φωτογραφία σου, που φαίνεσαι έτοιμη να εγκαταλείψεις ή  έναν γλυκό ύπνο. Και έχω την αφελή, απατηλή και ουτοπική αίσθηση, χωρίς να είναι απαραίτητα και επιθυμία, ότι θα ζήσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον αυτή την εικόνα που τόσο δικαιούμαστε. Και μόλις τελικά ανοίξεις τα μάτια σου, να σου πω το μόνο πράγμα που θα είναι ικανό να μου έρθει εκείνη την ώρα στο μυαλό. Σε αγαπώ...