Η αντίστροφη μέτρηση για τον σεβασμό

Στέκεται μπροστά από το παλιό εκρεμμές. Τικ-Τακ, Τικ-Τακ. Σκέφτεται τη ζωή του. Όλη τη ζωή του. Καθε τικ και κάθε τακ ξεχωριστά, περνάει η ζωή του μπροστά στα μάτια του. Και ξανά. Τικ-Τακ. Τικ-Τακ. Αναρωτιέται πως γίνεται ολόκληρη η ζωή να χωρέσει σε ένα τικ, ή σε ένα τακ. Απαντάει ο ίδιος στον εαυτό του, σκεπτόμενος ότι αυτό μπορεί να συμβεί μόνο όταν η ζωή αυτή μπορεί να συνοψιστεί σε μία σκέψη, ή σε ένα συναίσθημα. Σε ένα Τικ ή σε ένα Τακ. Τικ-Τακ. Τικ-Τακ.

Το εκρεμμές σταματάει. Μέσα στη σιωπή μπορεί πλέον να δει και να αντιληφθεί ποιος είναι ο λόγος που η ζωή του έχει πάρει τόσο στραβό δρόμο. Για ποιο λόγο νιώθει τόσο αποτυχημένος. Γιατί δεν νιώθει διακριτός, σεβαστός, ότι η παρουσία του και η προσωπικότητα του δεν έχουν κάποιο αντίκρυσμα στους ανθρώπους που συναντάει. Είτε για λίγο, είτε για πολύ.

Πάντοτε άκουγε τριγύρω του, ότι ο σεβασμός κερδίζεται. Δεν είναι ότι δεν το πίστευε, είχε καταλάβει ότι έτσι λειτουργεί ο κόσμος, αν και δεν το θεωρούσε σωστό. Πίστευε ότι ο σεβασμός, ο υποτυπώδης τουλάχιστον, έπρεπε να είναι αυτονόητος για όλους. Όμως μετά από αυτά τα δεκάδες χρόνια που κράτησε το προηγούμενο Τικ και μετά από το –αναπάντεχο- εκκωφαντικό Τακ, κατάλαβε ότι του λέγανε ψέμματα. Όχι μόνο ο σεβασμός δεν είναι αυτονόητος, ούτε καν κερδίζεται, τουλάχιστον από τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων. Ο σεβασμός απαιτείται.

Νιώθει σαν να ανακάλυψε την Αμερική, ειρωνευόμενος τον ίδιο του τον εαυτό. Αναμοχλεύει τις αναμνήσεις του και παρατηρεί ότι τις ποικίλες φορές στη ζωή του που ένιωσε ασέβεια, δεν φρόντισε να απαιτήσει το σεβασμό που του αναλογούσε. Να επικρίνει τους πομπούς των συμπεριφορών που δέχτηκε. Ίσως νόμιζε ότι δεν θα είχε ιδιαίτερο νόημα μια και δεν θα κέρδιζε κάτι ουσιαστικό πέρα από περαιτερω εντάσεις και φασαρίες. Ίσως γιατι θεωρούσε ότι όταν αποδεδειγμένα κάποιος δεν νοιαζόταν αυτόν, πλέον δεν υπήρχε λόγος να το βασανίζει το θέμα περισσότερο.

Αλλά τώρα καταλαβαίνει. Αντιλαμβάνεται ότι όσο αυτές οι συμπεριφορές επαναλαμβανόταν κατά τη διάρκεια της ζωής του, όσο αυτός δεν αντιδρούσε, όσο δεν απαιτούσε να τον συμπεριφέρονται σαν στοιχειώδη άνθρωπο, όσο δεν επέκρινε όσους έπρεπε να επικρίνει, μέσα του μεγάλωνε ένα καρκίνωμα, άχρωμο, άοσμο, άγευστο και αόρατο. Και αυτό ύπουλα κατέκλυε τις κινήσεις του, τη γλώσσα του σώματος του, τις συμπεριφορές του και δημιουργούσε πρόσφορο έδαφος για να γίνεται θύμα αδιάκριτης αδιαφορίας και θορυβώδους σιωπής. Με το να μην διεκδικεί φωναχτά το δικαίωμα του για ειλικρινή συμπεριφορά απέναντι του, «δίδαξε» όλο του το είναι να μην φαίνεται. Με αποτέλεσμα να καταντήσει και αυτός, για τους περισσότερους, να τον αντιλαμβάνονται σαν άχρωμο, άοσμο, άγευστο και αόρατο. Βασικά να μην τον αντιλαμβάνονται καν.

Το εκρεμμές ξεκινάει ξανά. Τικ-Τακ. Αυτή τη φορά γνωρίζει ότι έχει έρθει η αλλαγή που βαθιά μέσα του αποζητούσε. Τικ-Τακ.Τώρα θα απαιτήσει τον σεβασμό. Τικ-Τακ. Ακόμα και αν αυτό δεν φανεί αρκετό για να τον κερδίσει θα έχει σταματήσει την περαιτέρω εξάπλωση του καρκινόματος μέσα του. Ίσως θα αρχίσει και να το συμπιέζει. Τικ-Τακ. Έτσι ώστε το κορμί του να απελευθερωθεί από αυτή την κακοηθή αύρα που τον περικύκλωνε μέχρι τώρα. Τικ-Τακ. Πλέον θα διεκδικήσει και θα κατοχυρώσει το πνευματικό δικαίωμα του να είναι ορατός. Τικ-Τακ. Και ας μην γίνει ποτέ αρεστός. Τικ-Τακ. Η διακριτικότητα του πέθανε, αφού πρώτα βιάστηκε παρά φύσιν. Τικ-Τακ.

Καθώς το εκρεμμές διανύει το νοητό του τόξο, καταλαβαίνει ότι υπάρχει και μία παγίδα σε όλη αυτή την αντεπίθεση. Να γίνει σαν αυτούς που δικαιολογημένα σιχαινόταν στον πρότερο βίο του. Είναι οι σεβαστοί που επέβαλλαν αυτή τους την ιδιότητα. Καταλαβαίνει ότι ο σεβασμός πρέπει πάντα να απαιτείται. Αλλά ποτέ να επιβάλλεται. Διότι τότε δεν θα είναι σεβασμός, θα είναι φόβος. Και όχι δεν θέλει να τον φοβούνται. Δεν θα τους επιτρέψει να τον μετατρέψουν στο τέρας που οι ίδιοι έχουν ήδη μεταμορφωθεί.

Η ψυχή του αντέχει ακόμα. Και το εκρεμμές σταματάει.

Πηγή εικόνας: salecycle.com

Τώρα που θυμηθήκαμε την ευθύνη...

Ήρθε η ώρα να το ζήσουμε και αυτό. Ποιος το περίμενε, όχι πολύ νωρίτερα, ένα με δύο μήνες πριν ότι θα βρισκόμασταν σε αυτή την κατάσταση, της μερικής καραντίνας λόγω του γεγονότος ότι τα Ευρωπαϊκά υγειονομικά συστήματα δεν μπορούν να διαχειριστούν μία ανεξέλεγκτη εξάπλωση του κορωνοϊού. Σε συνδυασμό με την υπερπληροφόρηση που δεχόμαστε από τα ΜΜΕ, δημιουργείται μία συλλογική ψυχολογική κατάσταση, τουλάχιστον αποπνικτική.

Βέβαια, είναι χτισμένος έτσι ο κόσμος μας, τυχαία ή μη, που σχεδόν κάθε δύσκολη κατάσταση κρύβει και κάποιες θετικές εκφάνσεις. Έτσι και σε αυτή τη δυσχέρεια, έχει υπάρξει ένα θετικό σημάδι, το ξεθάψιμο μίας έννοιας, την οποία στον σύγχρονο δυτικό κόσμο, η πλεοψηφία μας την είχε χαντακώσει δύο μέτρα κάτω από τη Γη. Είναι η ατομική μας ευθύνη απέναντι στην κοινωνία. Η προσωπική μας ευθύνη, απέναντι στο σύνολο που ανήκουμε.

Εντάξει, συμφωνώ, οι εικόνες από τις Εκκλησίες και τις παραλίες, δεν βοηθούν στην τεκμηρίωση του παραπάνω συμπεράσματος, αλλά είναι γεγονός ότι έστω και οχι ολοκληρωτικά ή απόλυτα, η έννοια της ευθύνης μας απέναντι στους γύρω μας, έτσι ώστε να δημιουργήσουμε στο προσεχές μέλλον όσο το δυνατόν λιγότερους ασθενείςς, αναβαθμίστηκε. Από μία αφηρημένη έννοια, χαρακτηριστικό των ανθρωπιστών(ακόμα και όταν αποκαλούνταν έτσι, με ειρωνικό τόνο) μετατράπηκε σε κοινωνική επιταγή. Υιοθετημένη από μία πλειοψηφία, αν και σίγουρα όχι συντριπτική.

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν είναι πρωτόγνωρο. Το συνηθίζει η ανθρωπότητα, σε συλλογικές δυσκολίες να παύει να σκέφτεται τόσο κατακερματισμένα, ο καθένας τον κώλο του δηλαδή και να αρχίζει να συλλογίζεται ως ένα απλό κομμάτι κάτι μεγαλύτερου. Συχνότερα παραδείγματα είναι οι φυσικές καταστροφές και οι πολεμικές συρράξεις, αν και οι τελευταίες έχουν την ιδιαιτερότητα ότι όση αλληλεγγύη υπάρχει μεταξύ αυτών που πολεμάνε στην ίδια πλευρά, τόση κακεντρέχεια υπάρχει απέναντι σε αυτούς που πολεμάνε από την αντίπαλη.

Και αυτόματα γεννιέται το μεγάλο ερώτημα το οποίο εμπεριέχει άπειρα υποερωτήματα. Γιατί αυτή η αίσθηση ευθύνης απέναντι στον άλλον άνθρωπο, απουσιάζει σε όλες τις άλλες πτυχές της ζωής μας; Γιατί η ίδια αίσθηση χαντακώνεται στις (και καλά) «ομαλές» περιόδους της συλλογικής μας ζωής; Γιατί δεν αισθανόμαστε, έστω και ελάχιστα, υπεύθυνοι όταν ένας άνθρωπος μένει άνεργος; Όταν μένει άστεγος; Γιατί μας βολεύει η εξήγηση «τα ήθελε και τα ‘παθε»; Γιατί δεν μας νοιάζει όταν οι έφηβοι δεν έχουν τη δυνατότητα να σπουδάσουν; Όταν αφού σπουδάσουν, αναγκάζονται να ξενιτευτούν; Γιατί δεν μας νοιάζει ο καρκινοπαθής, όταν δεν υπάρχει κάποια πανδημία να του δώσει τη χαριστική βολή, αλλά δεν υπάρχει ούτε και η καλύτερη δυνατή ιατροφαρμακευτή περίθαλψη στη δημόσια υγεία και δεν έχει και ο ίδιος την οικονομική δυνατότητα για φροντίδα ιδιωτικής προέλευσης;

Αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα μίας πολύ σύνθετης, μίας πολυμερούς, αλλά όχι περίπλοκης ερώτησης σχετικά με την κατά το δοκούν ανέλκυση της αίσθησης της ευθύνης. Διότι η απάντηση, είναι απλή. Διότι δεν μας υπενθυμίζουν την ύπαρξη της τα ΜΜΕ και οι εκάστοτε κυβερνήσεις. Το αντίθετο μάλιστα, προσπαθούν έμμεσα να τη χαντακώσουν όσο πιο βαθιά γίνεται. Η αιτία, είναι φυσικά ότι αυτές οι δύο εξουσίες χρηματοδοτούνται από άτομα που κερδίζουν από αυτή μας τη λήθη. Και αν αναρωτιέται κάποιος τι παίχτηκε τώρα και μας υπενθυμίζουν την ανθρωπιά μας, θα του πρότεινα να περιμένει λίγο, μια και η ιστορία έχει αποδείξει ότι η διαφορά του σπουδαίου επιχειρηματία από τον συνηθισμένο, είναι να εκμεταλλεύεται την εκάστοτε καταστροφή.

Αν πρέπει να φροντίσουμε κάτι μετά από αυτή την «καταστροφή», είναι να είμαστε εμείς οι κερδισμένοι αυτής. Και θα είμαστε κερδισμένοι αν αντιστρέψουμε αυτή τη ροή της ενεργοποίησης του συγκεκριμένου αισθήματος. Να είμαστε εμείς αυτοί που θα υπενθυμίσουμε στις κυβερνήσεις και στα ΜΜΕ ότι ΌΛΟΙ μας, είμαστε κομμάτια ενός μεγάλου παζλ, αυτού της κοινωνίας μας. Και αν αναρωτιόμαστε πως θα γίνει αυτό, τότε το να μην ξεχνάμε τη δική μας ευθύνη στη μνήμη της προσωπικής μας ΕΥΘΥΝΗΣ απέναντι στην κοινωνία, είναι μία καλή αρχή.

Πηγή εικόνας: csomagazine.com/

Μία μικρή συνεισφορά στην ευτυχία των άλλων

Η βροχή χτυπάει με δύναμη το τζάμι του αυτοκινήτου. Οι υαλοκαθαριστήρες δουλεύουν στο τέρμα, αλλά αυτό δεν αρκεί για να έχω μία στοιχειώδη ορατότητα του δρόμου. Όταν σχολούσα λίγα λεπτά πριν, από τη δουλειά απλά έβρεχε. Τώρα πραγματικά βρίσκομαι στο μέσο μίας καταιγίδας-θύελλας, λίγο μετά τις 10 το βράδυ. Ψυχή δεν θα έχει έξω σε λίγο που θα βγω για το καθιερωμένο ποτό μετά τη βάρδια μου.

Τελικά καταφέρνω και φθάνω σπίτι, χωρίς να τρακάρω ή να σκοτώσω κανένα. Τσιμπάω κάτι και βλέπω ότι η θύελλα έχει σταματήσει. Είναι τρελός ο καιρός εδώ απάνω. Αν ήταν μέρα, μπορεί να έβγαζε και λιακάδα. Ξεκινάω με  τα πόδια αυτή τη φορά για το μπαρ-στέκι μου. Στον δρόμο δεν υπάρχει ψυχή, αντίθετα υπάρχουν μπόλικες ενδείξεις της περασμένης καταιγίδας με σκουπίδια, χαρτιά, μέχρι και καρέκλες από καφετέριες να έχουν διασπαρθεί στον πλακόστρωτο πεζόδρομο της πόλης.

«Kalispera Malaka!» μου λέει ο μπάρμαν καθώς μπαίνω στο σχεδόν άδειο μαγαζί, γνωρίζοντας ότι είναι ένας από τους λίγους που έχει το προνόμιο να με προσφωνεί έτσι.
«Goed Avond Pousti!» του αποκρίνομαι εγώ, γνωρίζοντας από την μακροχρονη γνωριμία και φιλία μας, ότι αυτή η προσφώνηση όχι μόνο δεν τον κάνει να νιώθει άσχημα, αλλά του θυμίζει και τις όμορφες στιγμές που πέρασε με νησιώτες, τα καλοκαίρια που εργαζόταν στη Μύκονο.

Κάθομαι στο μπαρ, ξεκινώντας να πίνω το ρούμι μου και έχοντας ήδη ξεμπερδέψει με το σφηνάκι που με κέρασε το φιλαράκι μου. Λίγα σκαμπό πιο μακριά κάθεται ένας τύπος στην ηλικία μου. Μαθαίνω ότι είναι Ολλανδο-Αμερικάνος. Το δεύτερο σκέλος θα μπορούσα να το μαντέψω μια και φαίνεται για τον τύπο που έχει χτίσει ένα καταφύγιο στην αυλή για να είναι προετοιμασμένος για την επερχόμενη Αποκάλυψη.

Πιο πέρα κάθονται δύο αγοράκια, δεν πρέπει να είναι πάνω από 20 χρονών έκαστος. Λίγο μετά και αφού έχω τσεκάρει από το παράθυρο του μπαρ, ότι δεν βρέχει, βγαίνω έξω να κάνω ένα τσιγάρο. Δεν περνάν λίγα λεπτά και βγαίνουν και οι δύο έφηβοι.

«Είσαι από την Ελλάδα;» με ρωτάει κάπως διστακτικά.
«Το γράφει στο μέτωπο μου;» του απαντάω με ερώτηση για να τον ξεψαρώσω.
«Όχι μου το είπε ο μπάρμαν.»
«Καλά σου είπε.»
«Χρειάζομαι τη συμβουλή σου.» μου λέει ξανα διστακτικά.
«Φαντάζομαι δεν είναι οικονομικής φύσεως.» του αποκρίνομαι αυτοσαρκάζοντας με τα στερεότυπα για την καταγωγή μου.
«Όχι, όχι» μου απαντάει χαμογελώντας, «η κοπέλα μου είναι από την Ελλάδα, από την Κρήτη συγκεκριμένα και θέλω να την εντυπωσιάσω χρησιμοποιόντας κάτι από την κουλτούρα της, και εσύ σαν Έλληνας ίσως ξέρεις τι μπορεί να είναι αυτό.»

Σκέφτηκα να του προτείνω να της μοστράρει ένα καλάζνικοφ, αλλά σύντομα συνειδητοποίησα ότι εδώ έχω να κάνω με έναν εφηβικό έρωτα, ένα θέμα σοβαρό, που κακόγουστα αστεία βασισμένα σε άλλα αρνητικά στερεότυπα, δεν αρμόζουν. Αλλά τι να του πω του πιτσιρικά; Έχοντας πατήσει τα τριάντα, το πρώτο όμορφο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό ακούγοντας «Κρήτη» είναι ένα τραπέζι με ντάκο, σφακιανόπιτα και ρακί. Μεγάλη φασαρία για έναν Ολλανδό στα τέλη της εφηβείας του.

Εκτός αυτού, όταν ένα εφηβικό στομάχι είναι γεμάτο χαρωπές πεταλούδες, σπάνια συγκινείται από κυριολεκτική τροφή. Δεν είναι σαν τα δικά μας, των ολοκληρωμένων ενηλίκων που τα στομάχια μας πρώτα θα τιγκάρουν από φαί και μετά ίσως να έρθουν και οι πεταλούδες, αν όχι οι καούρες. Πρέπει να βρω κάτι άλλο να του προτείνω. Τι έκανα εγώ εκεί στην ύστερη εφηβεία, κάτι αιώνες πριν;

Πίσω σε εκείνα τα χρόνια, λοιπόν, που τα social media δεν είχαν καταστεί προέκταση της προσωπικότητας και της ζωής μας, οι κάπως εναλλακτικοί έφηβοι, την είχαμε δει ως μουσικοί καθοδηγητές και κάπως έτσι προβάλλαμε τις γνώσεις μας πάνω στην τέχνη αυτή, προσπαθώντας ως άγαρμπα παγώνια να προκαλέσουμε επικλήσεις στο συναίσθημα που φανταζόμασταν ότι υπέβοσκε.

«Δώσε μου το κινητό σου.» του λέω.

Μου το δίνει, μπαίνω στην εφαρμογή του Youtube και πληκτρολογώ στην αναζήτηση το «Ήτανε μία φορά», του Ξυλούρη. Σκέφτηκα αρχικά τον «Ερωτόκριτο» αλλά αφενός η εξάλεπτη διάρκεια του και αφαιτέρου το γεγονός ότι είμαι έμμεσα καμμένος από το συγκεκριμένο τραγούδι, με έκαναν διστακτικό. Έτσι επέλεξα μία πιο ασφαλή επιλογή που λογικά θα καταστήσει λιγότερη την αναμονή πριν απ΄την ανταλλαγή φιλιών που εύχομαι να ακολουθήσει.

Εξηγώ στον πιτσιρικά τι εστί Ξυλούρης για τους Κρητικούς, για αυτούς που τουλάχιστον σέβονται την καταγωγή τους και βλέπω τη λάμψη στα μάτια του. Ήδη φαντάζεται την αντίδραση του κοριτσιού. Δεν τον κατηγορώ. Και εγώ φαντάζομαι τη θετική έκβαση αυτού του ιδιόρρυθμου πειράματος. Και χαίρομαι στη σκέψη ότι έστω και ένα μικρό μέρος της πιθανής συγκίνησης θα το προκαλέσει η συνεισφορά μου. Είναι όμορφο να συμβάλλεις, έστω και έμμεσα, στην ομορφιά, στην ευτυχία των άλλων.

Υ.Γ. Τελικά αποφάσισα να μην "αδικήσω" τον Ερωτόκριτο και έτσι έβαλα μία ζωγραφιά εμπνευσμένη από το ομώνυμο έπος, ως φωτογραφία αυτού του κειμένου.

Πηγή εικόνας: candiadoc.gr

Συνάνθρωπε μου...

Θλιμμένο σε βλέπω συνάνθρωπε μου. Οργισμένο. Σε καταλαβαίνω. Νιώθεις και εσύ ότι ηττήθηκες. Έχασες ακόμα μία μάχη απέναντι στην ανθρώπινη ασχήμια. Δεν σε αδικώ.

Ξέρεις τι έγινε σήμερα στη δουλειά; Ένας Ολλανδός συνάδελφος μου, που τον εκτιμώ σε προσωπικό επίπεδο διοτι με έχει βοηθήσει επαγγελματικά, την ώρα του φαγητού, με ρώτησε για το τι συμβαίνει στην Ελλάδα με τους πρόσφυγες. Του είπα εν συντομία την άποψη μου, ότι όταν μαλώνουν οι ισχυροί, την πληρώνουν οι ανίσχυροι. 

Ξέρεις τι μου απάντησε; Ότι ευχαρίστως θα τοποθετούσε νάρκες στα σύνορα του, ξεχνώντας μάλλον ότι μιλούσε σε έναν μετανάστη που η μόνη του ουσιαστική διαφορά από αυτούς που γίνονται διπλωματικά πολεμοφόδια για τον Ερντογάν, είναι ότι έτυχε να γεννηθώ εντός ορίων της Ε.Ε.

Τι του απάντησα; Ότι αυτή δεν είναι η πιο ανθρωπιστική προσέγγιση που θα μπορούσε να έχει. Γέλασε και αλλάξαμε θέμα. Έχεις δίκιο, έπρεπε να του φέρω το τάπερ με το κοκκινιστό καπέλο, αλλά δεν το έκανα. Τι νόμιζες, ότι είμαι κανένας επαναστάτης; Ή μήπως είμαι τόσο ρομαντικός ή αφελής, όσο νομίζουν κάποιοι για μένα, που θα πίστευα ότι, στην αντιπαράθεση μεταξύ ενός Ολλανδού και ενός «βρωμιάρη Έλληνα», θα ήμουν εγώ αυτός που θα κρατούσε τη δουλειά του;

Έτσι μας βλέπουν το ξέρεις, απλά μας ανέχονται γιατί μας χρειάζονται και όσο και αν οι εργοδότες μου φημίζονται δικαίως για την αξιοκρατία τους, γνωρίζουμε και οι δύο ότι ίσα και όμοια με τους ντόπιους δεν θα γίνουμε ποτέ. Είμαστε οι αδύναμοι της ιστορίας και ας το ξεχνάνε πολλοί συμπατριώτες μου που εργάζονται σε αυτή τη χώρα. Βλέπεις η ασχήμια δεν είναι Ελληνική αποκλειστικότητα.

Ή μήπως νομίζεις ότι οι Ολλανδοί θα αντιδρούσαν καλύτερα, αν τα σύνορα τους ήταν στον Έβρο; Ή μήπως θα καταλάβαιναν ότι η κυβέρνηση τους, το παίζει «Διγενής Ακρίτας» ενώ καβατζώνει 700 μύρια από την ΕΕ για να στήσει στρατόπεδα συγκέντρωσης, με ότι κακό θα συνεπάγεται για τους ίδιους τους ντόπιους και επικερδές για τους μεγαλοεργολάβους. Όχι συνάνθρωπε μου, η ασχήμια σύνορα δεν χωρίζει. Υπάρχει στην πλειοψηφία των ανθρώπων διεθνώς, δες τους Εβραίους για παράδειγμα που ότι υπέστησαν από τους Γερμανούς, το κάνουν τώρα στους Παλαιστίνιους.

Θυμάμαι την φωτογραφία που μας είχε δείξει αυτός ο Ολλανδός συνάδελφος με τη γυναίκα του, την κόρη του και το νεογέννητο μωρό του. Μία πολύ όμορφη οικογενειακή στιγμή, την οποία κάποιος που έχει γεννηθεί σε κάποια χώρα που τη γαμάνε πολέμοι και συμφέροντα(όπως γαμήσαν και τη δική μας και είμαστε τώρα εδώ συνάνθρωπε μου) δεν έχει απλά το δικαίωμα να τη ζήσει. Ας πρόσεχε που γεννήθηκε. Μην εκνευρίζεσαι συνάνθρωπε μου και μην παρασύρεσαι από ουτοπίες. Όσα στρατόπεδα συγκέντρωσης και αν γίνουν, δεν θα μπορούν να χωρέσουν όλους τους μισανθρώπους της γης.

Βέβαια, συνάνθρωπε μου, υπάρχουν και κάποιες όμορφες εκλάμψεις στη γενικότερη ασχήμια. Τις προάλλες δούλευα με μία Τουρκάλα συνάδελφο και όταν ήρθε η ώρα του φαγητού, διαπίστωσα μετά λύπης ότι το δικό μου έτοιμο γεύμα, είχε λήξει και ήταν προφανές ότι δεν τρωγόταν. Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι δεν υπήρχε κανένα φαγάδικο ανοιχτό τριγύρω, αποδέχτηκα την ιδέα ότι θα βγάλω τη βάρδια νηστικός. Σίγουρα δεν είναι κάτι τραγικό, αλλά δεν είναι και κάτι ευχάριστο.

Μου πρότεινε να μου δώσει λίγο από το φαγητό της, αρνήθηκα ευγενικά και τελικά πήρε ένα πιατάκι και σαν ελληνίδα οικοδέσποινα, μου είπε «φάε». Ναι λοιπόν, συνάνθρωπε μου, η κοπέλα αυτή αγνόησε αυτά που πιστεύει η πλειοψηφία των συμπατριωτών της που ψηφίζουν ένα κάθαρμα,όπως ο Ερντογάν, δεν είδε μπροστά της τον γκιαούρη όπως θα βλέπανε πολλοί συντοπίτες της, τον ραγιά, αυτόν που οι εθνικιστές πρόγονοι της ρίξανε στη θάλασσα. Είδε τον άνθρωπο, τον συνάδελφο που βρέθηκε σε μία κατάσταση αμελητέας ανάγκης. Και τον στήριξε. Ήταν μία νίκη, έστω και μικρή.

Έτσι προχωράει ο κόσμος συνάνθρωπε μου, χιλιετίες τώρα. Με μία άσχημη πλειοψηφία, ευάλωτη σε προπαγάνδες και μισαλλοδοξίες και μία όμορφη μειοψηφία που αν δεν κάνει πάντα το σωστό, τουλάχιστον προσπαθεί να μην κάνει κακό, στους αδύναμους αυτής της Γης. Και μπορεί σε σένα που ανήκεις σε αυτή τη μειοψηφία(για μένα αμφιβάλλω) να σου φαίνεται ότι η μειοψηφία ηττάται συνεχώς, αλλά δεν έχεις δίκιο.

Δες την ανθρώπινη ιστορία. Παλιότερα λαοί ολόκληροι σφάζονταν για την υπερηφάνεια ενός τυράννου. Άνθρωποι, ήταν επίσημες ιδιοκτησίες άλλων. Άλλοι πουλιόντουσαν σε παζάρια και τους κοίταζαν στα δόντια. Το να σφάξεις για έναν αόρατο Θεό,ήταν η ρουτίνα. Οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν μέχρι πρόσφατα. Άνθρωποι καιγόντουσαν ζωντανοί για ψύλλου πήδημα. Και πόσα άλλα.

Όχι δεν είναι τώρα ιδανικά, το είπαμε, η ασχήμια επικρατεί ακόμα. Αλλά αν το δεις μακροσκοπικά θα καταλάβεις ότι, έστω και αργά, έστω και με πισωγυρίσματα, μεγάλα ή μικρά, ο κόσμος βελτιώνεται και καλυτερεύει. Ξέρεις γιατί; Διότι δεν έσβησε ποτέ η μειοψηφική ομορφιά που άνθρωποι σαν εσένα και εκείνη την Τουρκάλα, εκπροσωπούν.

Για αυτό σε εκλιπαρώ συνάνθρωπε μου. Μην παύσεις να εκφράζεις την ομορφιά σου. Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο ανάγκη την έχουμε, ειδικά τύποι σαν εμένα που μπορεί να έχουν καταφέρει να μην κάνουν κακό ή έστω να προσπαθούν να κάνουν λιγότερο κακό, αλλά δεν έχουν καταφέρει ακόμα να πράττουν το πραγματικά καλό. Το όμορφο.

Πηγή εικόνας: aminoapps.com

Η βιομηχανία του προσφυγικού ζητήματος

Θα ξεκινήσω με μία σύντομη και περιεκτική ιστορική αναδρομή. Βρισκόμαστε γύρω στο 1920. Η Οθωμανική αυτοκρατορία(η οποία επίσημα αποτελείται από εδάφη της σημερινής Τουρκίας, Συρίας, Ιρακ, Λίβανου και Ισραήλ) τελεί υπό κατάρρευση. Η Αγγλία έχει ήδη απλώσει τα δίχτυα της στο σημερινό Ιράκ και η Γαλλία στη Συρία. Η Ιταλία έχει ήδη καταλάβει τα νοτιοδυτικά παράλια της Μικράς Ασίας, ενώ η Ελλάδα προευλάνει στην αντίστοιχη Βορειοδυτική. Στα εδάφη της σημερινής Τουρκίας θεριεύει ένα εθνικιστικό κίνημα υπό τον Μουσταφά Κεμάλ το οποίο διακηρύττει το απροσδιόριστο μέχρι τότε, Τουρκικό έθνος.

Σιγά-σιγά η ισορροπία δυνάμεων αρχίζει να αλλάζει. Όσο η Γαλλία και η Αγγλία στερεοποιούν την επιρροή τους σε Συρία και Ιράκ, η υποστήριξη τους στην Ελλάδα μετατρέπεται σε βολική ουδετερότητα υπέρ της επερχόμενης Τουρκίας. Αυτό, ακολουθεί μία ήττα της Ελλάδας στον πόλεμο, μία γενοκτονία εναντίον των Ρωμιών της Ανατολίας από τους Τούρκους εθνικιστές υπό την ανοχή των μεγάλων δυνάμεων και μία άνευ όρων παραδοχή της νεότευκτης Τουρκίας ότι η Συρία είναι Γαλλική αποικία και το Ιράκ επίσημα Βρετανικό έδαφος. Σε αυτά προστίθονται οι προηγούμενες επιτυχίες της Αγγλίας ενάντια της Οθωμανικής, με απόκτηση επιρροής στην Παλαιστίνη και στην Αίγυπτο. Όλα αυτά δημιουργούν μία διακρατική επικοινωνία με τις ήδη υπάρχουσες αποικίες της στις σημερινές χώρες της Ινδίας και του Πακιστάν. Πρέπει να είναι κανείς πολύ αθώος για να θεωρεί όλα τα παραπάνω γεγονότα συμπτωματικά.

Όλη αυτή η φασαρία ξεκινάει μία ιστορία που κρατάει έναν αιώνα τώρα. Την ιστορία της άμεσης επιρροής των ισχυρών αυτού του κόσμου, σε αυτή τη γωνία της Γης(και όχι μόνο). Θα ακολουθήσουν τεχνητές δημιουργίες κρατών(Ισραήλ και Λίβανος) και δημιουργίες τεχνητών κρατών(Ιράκ και Συρία). Προφανώς όλες αυτές οι πατέντες δεν συμφωνούσαν με τις πολιτισμικές-εθνολογικές ιδιαιτερότητες των ντόπιων πληθυσμών. Αλλά συμφωνούσαν απόλυτα με τις ανάγκες των πολυεθνικών που τα γραφεία τους βρίσκονταν στην Ευρώπη, αλλά δραστηριοποιούνταν στα εδάφη αυτά. Και όχι μόνο αυτά αλλά και σε άλλα, γειτονικά.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα σε βάθος ενός αιώνα, αυτές οι περιοχές να μην μπορέσουν να απολαύσουν ποτέ μακροχρόνιες περιόδους ειρήνης. Είναι γνωστό το τι έγινε με τους πολέμους των Αραβο-Ισραηλινών, με τον πόλεμο του Κολπου, με την Ισλαμική Επανάσταση του Ιράν, με τη Σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν, με την Αμερικανική επέμβαση ξανά στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ πρόσφατα, στην Αραβική Άνοιξη, τον ISIS και τέλος με τον πόλεμο στη Συρία που συμβαίνει την τελευταία δεκαετία. Ο αιώνας αυτός έκανε όλη την ευρύτερη περιοχή ένα πολύ δύσκολο μέρος να διαβιώνει κάποιος, μία επίγεια κόλαση που μπορεί να ανατιναχθείς ενώ πας στο μανάβικο να αγοράσεις φασολάκια για τα παιδιά σου. Ως εκ τούτου, ειδικά σε περιόδους ενεργού πολέμου, οι κάτοικοι της θέλανε να φύγουν από εκεί. Έτσι γίνεται και σήμερα, όπου με τον πόλεμο στη Συρία οι ντόπιοι φεύγουν για να σώσουν τις ζωές τους και τις οικογένειες τους, ενώ αντίστοιχα και άλλοι(λιγότεροι) αναλογικά κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής προσπαθούν να αποδράσουν από την φτώχεια που τους έχουν επιβάλλει οι παλιότεροι πόλεμοι, που τους επέβαλλαν με τη σειρά τους τα μεγάλα συμφέροντα.

Και κάπως έτσι δημιουργείται το προσφυγικό ζήτημα, τουλάχιστον αυτό που αγγίζει και την Ελλάδα. Ένα ζήτημα διαχρονικό, που έχει ενταθεί την τελευταία δεκαετία. Και όπως τα συμφέροντα το δημιούργησαν, έτσι και τα ίδια ή άλλα, διατηρούν το ζήτημα αυτό. Διότι μπορεί να αποβεί επικερδές. Ουσιαστικά πρόκειται για μία βιομηχανία με πρώτη ύλη τους ανθρώπους που καταστρέφονται οι ζωές τους, ή οι όποιες προοπτικές τους για ζωή. Μία βιομηχανία με πολιτικά εκτός από οικονομικά κέρδη.

Τα κέρδη ξεκινάνε από το κράτος που συνορεύει με την περιοχή αυτή, τη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία που με ευθύνη μεγάλου μέρους του λαού της κυβερνάται από έναν φασίστα, τον Ερντογάν, ο οποίος θέλει να επεκτείνει τη διεθνή του επιρροή, εισβάλλοντας στη Συρία, το επίσημο καθεστώς της οποίας υποστηρίζεται από τη Ρωσία. Άρα μιλάμε για μία κόντρα στην πραγματικότητα Ρωσίας-Τουρκίας. Επειδή δεν έχει την ισχύ να κοντράρει μόνος του τον τωρινό(και μέχρι πρόσφατα σύμμαχο) εχθρό, θέλει την υποστήριξη του ΝΑΤΟ, δηλαδή της ΕΕ και των ΗΠΑ. Και επειδή δεν του την προσφέρουν, τουλάχιστον όχι ακόμα, εκβιάζει με τα 2-3 εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν βρεθεί στα εδάφη του, μια και γνωρίζει ότι αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να πάνε στη Βόρεια Ευρώπη που έχουν συγγενείς και μπορούν να βρουν καλύτερες συνθήκες ζωής.

Ο πρώτος δέκτης του εκβιασμού του στην ΕΕ, είναι το κράτος της Ελλάδας. Ένα κράτος οικονομικά εξαρτημένο από την ΕΕ. Και που άρχισε να νιώθει λιγότερες πιέσεις για το χρέος της, παρότι αυτό συνεχίζει να αυξάνεται, μετά το ξεπούλημα αεροδρομίων,σιδηροδρόμων, λιμανιών και μετά την υπογραφή της συμφωνία του Δουβλίνου του 2016, επί «αριστερής» κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Μία συμφωνία που λέει, μεταξύ άλλων, ότι η πρώτη χώρα που θα βρεθεί κάποιος που αιτείται άσυλο, είναι και αυτή που πρέπει να το αποδεχτεί ή να το απορρίψει. Σε απλά Ελληνικά, η Ελλάδα αποδέχτηκε να γίνει ο υποδοχέας και η αποθήκη ψυχών, έτσι ώστε οι κυβερνήσεις της βόρειας Ευρώπης να γλιτώσουν το πολιτικό και μη, κόστος μίας ανεξέλεγκτης εισροής μεταναστών, με αντάλλαγμα την πιο επιεική οικονομική επιτήρηση.

Αλλά αυτό δεν ήταν το μόνο κέρδος της Ελληνικής κυβέρνησης, της πρώην και της νυν. Η υποχρεωτική παρουσία των μεταναστών στον Ελλαδικό χώρο αποτελεί πρώτη ύλη, για απόσπαση της προσοχής από τους πραγματικούς υπαίτιους της δυστυχίας των ντόπιων, για κατασπατάληση ευρωπαϊκών πόρων από διάφορα κομματόσκυλα, μέχρι και για εμπόριο οργάνων(όπως έχει έρθει μαρτυρία εργαζόμενης σε ΜΚΟ στο inbox της παρούσας σελίδας). Κοινώς, μια χαρά βόλευε την άρχουσα τάξη της Ελλάδας και τους κόλακες της, καταστάσεις σαν τη Μόρια. Τελευταία πράξη του δράματος είναι η κατασκευή των σύγχρονων στρατοπέδων συγκέντρωσης, η οποία ανατέθηκε σε γνωστούς και μη εξαιρεταίους μεγαλοεργολάβους(Μπόμπολας, Μυτιληναίος), με ότι υπερκοστολόγηση εννοείται θα σημαίνει αυτό. Και ΟΛΑ αυτά εις βάρος των μεταναστών-προσφύγων και των ντόπιων, μια και αμφότεροι μηδαμινή σημασία έχουν μπροστά στα κέρδη τους.

Και φθάνουμε στο σήμερα. Η Τουρκική κυβέρνηση κάνει πράξη τον εκβιασμό της και προωθεί τους βασανισμένους στην Ελλάδα, άμεσα ή έμμεσα. Η Ελληνική κυβέρνηση περιμένει το πόρισμα της ΕΕ και μέχρι τότε πουλάει πατριωτιλίκι για να καλύψει τα σκάνδαλα και προβλήματα που όχι απλά δεν έχει λύσει αλλά έχει δημιουργήσει, όπως η αστυνομοκρατία. Πολύ πετυχημένα, θα σχολίαζα. Ενώ χιλιάδες μεταναστών βρίσκονται εγκλωβισμένοι μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ΜΑΤ και στρατός εμποδίζουν την είσοδο τους, με τον τελευταίο μάλιστα να κάνει ασκήσεις με πραγματικά πυρά. Ήδη υπάρχουν φήμες για δύο νεκρούς πρόσφυγες.

Όπως και να έχει, σε μία τέτοια κατάσταση είναι πάρα πολύ εύκολο να προκληθεί μακελειό. Αυτό συμβαίνει συνήθως μεταξύ ενόπλων και άοπλων, όπως είχε αναφερθεί και στο V for Vendetta. Και πέρα από τα πραγματικά θύματα, θα υπάρξουν και κάποια άλλα, δευτερεύοντα μεν, θύματα δε. Αυτά θα είναι οι Έλληνες φαντάροι, τους οποίους ξαφνικά θυμήθηκαν οι «πατριώτες», και οι οποίοι άθελα τους θα φορτωθούν με το ψυχικό βάρος μίας δολοφονίας. Έχω μία ιδιαίτερη ευαισθησία σε αυτή την κοινωνική ομάδα, τους φαντάρους που υπηρετούν στον Έβρο, μια και εγώ ο ανθέλληνας, υπήρξα ένας από αυτούς, 8 μήνες σε μονάδα στο Λαγό Διδυμοτείχου, χωρίς ούτε μία μέρα φυλακή και ελευθερίας υπηρεσιών λόγω ασθενείας.

Και γνωρίζω από πρώτο χέρι ότι η μετάθεση στον Έβρο είναι η πρώτη περιθωριοποίηση που λαμβάνει ένας φτωχός και ασήμαντος γόνος στη σύγχρονη Ελλάδα. Περιθωριοποίηση, όχι γιατί φυλάνε τα σύνορα, αλλά διότι βλέπουν ότι μια και οι γονείς τους δεν είναι ενταγμένοι στο ελληνικό σύστημα, δεν είναι καλοί γλείφτες δηλαδή, τους στέλνουν σε μία στρατιωτική περιοχή επιτηδευμένα υποστελεχωμένη, με κακής ποιότητας φαγητό που βρωμάει προπάνιο μια και είναι μαγειρεμένο στο γκάζι, χωρίς θέρμανση στους θαλάμους τους τον χειμώνα, χωρίς ζεστό νερό για το μπάνιο τους, με εξόδους 20 μέσα-μία έξω, με πολύ αυστηρούς κανόνες μια και οι καριερίστες μέραρχοι και στρατηγοί τα θέλουν όλα στην εντέλεια, με ελάχιστες άδειες, με διπλές ή και με τριπλές υπηρεσίες, με περιπολίες σε τοποθεσίες που πολλές ύποπτες κινήσεις ναρκεμπόρων/σωματεμπόρων μέχρι και κατασκόπων λαμβάνουν χώρα, με σκοπιές με τρύπια ταβάνια αποτέλεσμα αυτοκτονιών προηγούμενων σκοπών, με το να ξεσπάνε πάνω τους τα νεύρα τους οι αξιωματικοί, απόρροια της δυσμενής τους μετάθεσης και όλα αυτά ενώ οι γόνοι των «πατριωτών» κάνουν τη ζωάρα τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη σε στρατόπεδα-ξενοδοχεία πολυτελείας. Των ίδιων των «πατριωτών» που τώρα ξαφνικά τους θυμήθηκαν, διότι τώρα νομίζουν ότι τους έχουν ανάγκη. Αυτά τα παιδιά λοιπόν που τόσο επιτηδευμένα τα αγνοούνε οι Έλληνες «πατριώτες», που δεν δίνουν δεκάρα για τη ζωή τους, για τους 8 μήνες εγκλεισμού που βιώνουν, τώρα ετοιμάζονται να τα φορτώσουν και δολοφονίες αθώων. Δεν φθάνουν 8 κατεστραμμένοι μήνες, θέλουν να τους καταστρέψουν και τη ζωή με καταθλίψεις και μετατραυματικά άγχη. Τόσο ξεφτίλες είναι αυτοί που διατυμπανίζουν τον «πατριωτισμό» τους. Βαθιά μέσα μου πιστεύω ότι οι περισσότεροι από αυτούς τους φαντάρους, γνωρίζουν που πρέπει να στρέψουν την κάνη του G3 τους.

Όπως αντιλαμβάνεται κάποιος από όλα τα παραπάνω, το προσφυγικό ζήτημα είναι πολύ σύνθετο και πολύπλευρο. Και για να αντιμετωπιστεί, όχι για να λυθεί, απαιτούνται σύνθετες κινήσεις. Οργανωμένο σχέδιο ισόποσης και ισορροπημένης ενσωμάτωσης στην Ελλάδα, αν χρειαστεί καταπάτηση της συμφωνίας του Δουβλίνου και απαίτηση(ακόμα και εκβιασμό) από την Ελλάδα για αναλογικη κατανομή των προσφύγων σε όλα τα κράτη της ΕΕ και αντίστοιχη συμπεριφορά της ΕΕ απέναντι στον Ερντογάν. Φυσικά όλα αυτά θα είναι μόνο προσωρινά, αν δεν επιλυθούν οι βασικότερες αιτίες δημιουργίας του προσφυγικού, οι οποίες είναι οι αρπακτικές διαθέσεις των μεγαλοσυμφερόντων και των κρατών που τα εκπροσωπούν, ενάντια στις χώρες που κατάγονται οι άνθρωποι αυτοί. Η οριστική λύση ενός προβλήματος, υπάρχει μόνο στη ρίζα του, όχι στους καρπούς του.

Βέβαια, όσο εμείς, οι Έλληνες και Ευρωπαίοι πολίτες δεν στρέφουμε τα βέλη μας και την οργή μας σε αυτούς που δημιουργούν και κερδίζουν από το προσφυγικό ζήτημα, όσο θρασύδειλα εκπέμπουμε την οργή μας στα θύματα του, τότε τίποτα δεν θα λύνεται, τίποτα στην πραγματικότητα δεν θα αντιμετωπίζεται. Και αν δεν το κάνουμε αυτό, τότε το μόνο που απομένει για να μας προστατέψει από την πιθανή ατυχία να είμαστε εμείς στο μέλλον η πρώτη ύλη μίας άλλης βιομηχανίας προσφυγικού ζητήματος, είναι η προσευχή. Μία πράξη που αν κρίνουμε από την ιστορία των Ελλήνων, πρόσφατη και μη, την οποία ξεχνάμε ή και δεν μαθαίνουμε ποτέ, δεν μας έχει βοηθήσει ιδιαίτερα, όταν χρειάστηκε. Και ναι, εννοείται πως ειρωνεύομαι.

Πηγή εικόνας: helprefugees.org