Αποχαιρετώντας το 2020

Ανακαλώντας στη μνήμη μου, προγενέστερες τριακοστές πρώτες Δεκέμβρη, θυμάμαι πολλούς να λένε «να φύγει και να μην ξαναγυρίσει αυτή η χρονιά». Η αλήθεια είναι ότι από ένα σημείο και μετά αυτή η φράση-ευχή δεν μου έλεγε τίποτα, μια και κάθε χρονιά σε αυτόν τον πλανήτη επεφύλασσε τρομακτικές δυσκολίες για μεγάλο μέρος του πληθυσμού του. Γνώριζα ότι ουσιαστικά η εναλλαγή αυτή δεν σημαίνει τίποτα και ο κόσμος θα συνεχίσει να προχωρεί με φωτιά και με μαχαίρι όπως λένε και οι υπέροχοι στίχοι του Νίκου Γκάτσου στον «Κεμάλ» του Χατζιδάκι.

Παρ’ όλα αυτά, αυτή η χρονιά που τελειώνει, το 2020, είναι η πρώτη που κάνει εμένα και φαντάζομαι και πολλούς άλλους, ασυναίσθητα να ελπίζουν, η ευχή για τον αγύριστο του έτους, να έχει βάση. Είναι η πρώτη χρονιά που με τα τεκταινόμενα της και ειδικά την πανδημία έδωσε χώρο για να δικαιολογηθεί η οποιαδήποτε αφέλεια σε κάποια προσδοκία. Διότι πολύ απλά ζήσαμε πρωτόγνωρες δυσάρεστες καταστάσεις που κανείς ζωντανός δεν είχε ζήσει πριν. Ακόμα και αν κάποιοι σημερινοί υπερήλικοι είχαν γεννηθεί την εποχή της Ισπανικής Γρίπης, το νεαρό της τότε ηλικίας τους δεν τους επέτρεπε να αντιληφθούν τις συνέπειες της.

Ακόμα θυμάμαι την περσινή πρωτοχρονιά. Μία διεθνής παρέα να πανηγυρίζει για τον ερχομό του 2020. Που να φανταζόμασταν. Εϊχαμε ακούσει ότι υπάρχει ένας ιός στην Κίνα, αρκετά επικίνδυνος, αλλά επ’ ουδενί δεν μπορέσαμε να προβλέψουμε αυτό που θα ακολουθούσε, με τις καραντίνες, τους θανάτους, την επαγγελματική και οικονομική καταστροφή, την κοινωνική απομόνωση και πάνω από όλα το συνεχές, χωρίς την παραμικρή απόλυτη διακοπή, αίσθημα φόβου. Φόβο για να μην χάσουμε την υγεία τη δικιά μας και των αγαπημένων μας ανθρώπων. Τη δουλειά μας, με ότι αυτό συνεπάγεται στην άγρια καπιταλιστική κοινωνία όπου ζούμε. Τον φόβο να μην χάσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό.

Υπήρξα, μέχρι τώρα, από τους πολύ τυχερούς που κανένας από αυτούς τους φόβους δεν έγινε πραγματικότητα. Όμως είναι στη φύση όλων των ζωντανών οργανισμών να επιζητάνε πρώτα την επιβίωση και μετά τη ζωή. Δεν γίνεται και διαφορετικά. Έτσι μην έχοντας απειληθεί μέχρι τώρα η επιβίωση μου, εγώ και πολλοί άλλοι τυχεροί, αντιμετωπίσαμε την σχεδόν εξίσου οδυνηρή συνέπεια της απώλειας της ζωής. Όχι, δεν είναι ζωή να μην μπορείς να συναντήσεις και να αγκαλιάσεις έναν φίλο. Να μην μπορείς να γνωρίσεις άλλους ανθρώπους. Να μην μπορείς να φλερτάρεις. Να μην μπορείς να απολαύσεις ζωντανή μουσική. Να σκέφτεσαι ποιους φίλους σου θα καλέσεις και ποιους θα αφήσεις στην απ’ έξω.

Στον τομέα της ζωής και όχι της στείρας επιβίωσης, οι μόνες δυνατότητες που δόθηκαν σε όσους είχαν την τυχερή πολυτέλεια να τις αναζητήσουν, ήταν η ενδοσκόπηση, η καλλιέργεια του εαυτού τους και η επιδίωξη κάποιων καθαρά ατομικών φιλοδοξιών. Αν κάτι σώζει την αίσθηση ότι αξιοποίησα αυτή τη χρονιά, είναι ότι τα πέτυχα όλα τα παραπάνω σε ικανοποιητικό βαθμό, χωρίς όμως αυτά να μπορούν να με αποζημιώσουν για όλες τις προαναφερόμενες απώλειες της κοινωνικοποίησης. Δεν νιώθω περήφανος, δεν πιστεύω ότι πέτυχα κάτι, απλά χαίρομαι που είχα το δικαίωμα, την τύχη και μπόρεσα να εκμεταλλευτώ τις λίγες ρωγμές ζωής που μου επέτρεψε ο τοίχος της πανδημίας. Και να πάρω μαθήματα που θα μου χρησιμεύσουν στο μέλλον. Με βασικότερο, να μην υποτιμώ την επιβίωση.

Διότι, είναι χαρακτηριστικό των δύσκολων καταστάσεων να μοιράζουν μαθήματα, τα οποία στις αντίστοιχες πιο εύκολες, θα αγνοούσαμε. Και αυτή είναι η ευχή μου για το 2021. Να μάθουμε από το 2020. Να μην έχουν χαθεί τελείως άδικα τόσες ζωές. Να διδαχθούμε ότι η υγεία είναι πανανθρώπινο αγαθό και όχι εμπόρευμα. Ότι το δικαίωμα στην εργασία και κατ’ επέκταση το αξιοπρεπές εισόδημα, δεν πρέπει να στερείται σε κανέναν άνθρωπο. Ότι όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίσοι, ανεξαρτήτος εθνικότητας, σεξουαλικής ταυτότητας, χρώματος και οικονομικής κατάστασης. Ότι αφού ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, τότε δεν πρέπει να κάνουμε και εμείς στην αντιμετώπιση του και στην προστασία του καθενός μας απέναντι του. Ότι κανένας δεν είναι λιγότερο ή περισσότερο σημαντικός από τον άλλον.

Λογικά και οι παραπάνω ευχές θα έχουν την ίδια κατάληξη με αυτές που κάναμε τις προηγούμενες παραμονές πρωτοχρονιάς. Αλλά αν δεν μάθουμε σαν ανθρωπότητα από τον κοινό μας αγώνα για επιβίωση, τότε δεν θα έχουμε συνολικά το δικαίωμα να οραματιστούμε μία καλύτερη ζωή για όλους μας.

Πηγή εικόνας: physicsworld.com

Η παγίδα της επιτυχίας

Επιτυχία. Μία από τις πιο προβεβλημένες λέξεις του σύγχρονου πολιτισμού. Ενός πολιτισμού που βασίζεται στην ιεράρχηση των ανθρώπων, σαν ένας πίνακας βαθμολογίας ενός πρωταθλήματος ποδοσφαίρου. Και κάπως έτσι είναι αναμενόμενο ότι θα υπάρχουν οι αποτυχημένοι στον πάτο αυτής και οι επιτυχημένοι στην κορυφή της. Φυσικά υπάρχουν και αυτοί που βρίσκονται στη μέση, οι λογιζόμενοι μέτριοι και αδιάφοροι, μια και αποτελούν την πλειοψηφία των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών.

Έτσι δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι έχει στηθεί μία ολόκληρη βιομηχανία που πουλάει επιτυχία για αυτούς που φιλοδοξούν να την αποκτήσουν. Και οι τελευταίοι δεν είναι λίγοι, κάθε άλλο. Αλλιώς δεν θα είχε νόημα να δημιουργηθεί η βιομηχανία αυτή. Έχει γεμίσει ο κόσμος, με βιβλία και βίντεο, που και καλά διδάσκουν το πως θα κατακτήσεις την κορυφή, εύκολα και γρήγορα, χωρίς κόπο, χωρίς οποιαδήποτε αρχική απογοήτευση, χωρίς κανένα πισωγύρισμα. Εμπόριο επιτυχίας, με πρώτη ύλη, τον αέρα.

Θα μπορούσε κάποιος που ενδίδει στις ρεκλάμες όλων αυτών των «αεράτων» συμβούλων, να χαρακτηριστεί αφελής και όχι τελείως άδικα. Υπάρχουν όμως και άλλοθι για την αφέλεια αυτή, ειδικά σε ανθρώπους που επιδιώκουν να ανελιχθούν στον κόσμο του θεάματος, ή γενικότερα της τέχνης. Το σημαντικότερο άλλοθι, είναι ότι έχουν μεγαλώσει σε έναν κόσμο που η έννοια της εύκολης επιτυχίας, της προσιτής κορυφής, διατυμπανίζεται παντού, από όλη την κουλτούρα με την οποία έχει επαφή από την παιδική του ηλικία. Και η περιρρέουσα ατμόσφαιρα δεν μένει απλά στη δημουργία άυλων εντυπώσεων. Δείτε απλά τα σημερινά πιο δημοφιλή βίντεο στο ελληνικό YouTube.

We’ve been raised on Television to believe that one day we’d all be millionaires, and movie gods, and rock stars. But we won’t. And we’re slowly learning that fact. And we’re very, very pissed off.

Η παραπάνω φράση, είναι μία από τις πολλές που θεωρούνται σήμα-κατατεθέν της γνωστής ταινίας, Fight Club.  Και ενώ ήταν απόλυτα εύστοχη ως προς το σεναριακό περιεχόμενο της ταινίας, στη σύγχρονη πραγματικότητα του 2020, το χάνει λίγο στο τέλος. Διότι συνήθως οι άνθρωποι που βλέπουν τα ταϊσμένα με fast food όνειρα τους να διαψεύδονται, δεν εξοργίζονται, αλλά αντίθετα μελαγχολούν. Αν δεν πέφτουν σε κατάθλιψη. Έχουμε μία ολόκληρη γενιά που κουβαλάει ανέφικτα όνειρα πάνω στην πλάτη της. Ένα βάρος, πραγματικά δυσβάσταχτο.

Μία φυσιολογική εξέλιξη για ανθρώπους οι οποίοι διαπαιδαγωγήθηκαν έτσι ώστε να περιμένουν το όνειρο τους να τους εξυπηρετήσει και όχι οι ίδιοι να εξυπηρετήσουν αυτό. Και τα όνειρα, οι φιλοδοξίες, έχουν αυτή την τάση να μεταμορφώνονται στους μεγαλύτερους και σκληρότερους τιμωρούς. Σε συνεργασία με τον χρόνο που ξοδεύτηκε άδικα και άτοπα. Και τέλος την αλήθεια που αποκαλύπτεται πλέον ανεμπόδιστη από τα φρου-φρού και τα αρώματα που υιοθετεί το μοντέρνο μάρκετινγκ.

Και η αλήθεια αυτή είναι ότι πέσανε θύματα της επιτηδευμένης και παραγωγής αποπλανητικών προτύπων που συντελείται τις τελευταίες δεκαετίες. Διάτοντες αστέρες που πάνε και έρχονται, λάμπουν πολύ αλλά για λίγο και μετά αντικαθιστώνται από άλλους, τόσο περίτεχνα ώστε κανείς να μη θυμάται αυτούς που χάθηκαν στη λήθη της συλλογικής μνήμης των σύγχρονων κοινωνιών. 

Αν τους προβάλλανε σαν πρότυπα, ανθρώπους οι οποίοι πετύχαν μεν, αλλά δούλεψαν σκληρά και με σεβασμό προς την τέχνη τους δε, τότε θα καταλάβαιναν ότι ο αυτοσκοπός δεν θα ήταν η οποιαδήποτε εφήμερη ή μη επιτυχία, αλλά η καλλιέργεια του εαυτού τους, ένα αντίκτυπο το οποίο είναι καθαρά προσωπικό και δεν έχει προαπαιτούμενο την αποδοχή των άλλων. Σε απλά ελληνικά, θα τα έχουν καλά με τον εαυτό τους. Ένα από τα λίγα κλισέ προστάγματα της σημερινής κουλτούρας και εποχής, το οποίο δεν είναι αέρας και ας είναι άυλο.

Υ.Γ. Επέλεγα το εξώφυλλο του δίσκου των Ministry "Psalm 69" για εικόνα του κειμένου, διότι το ομώνυμο τραγούδι έχει το ενδιαφέρον quote, "The way to succeed and the way to suck eggs", ή σε ελεύθερη μετάφραση, "Ο τρόπος για να επιτύχεις και ο τρόπος για να ρουφήξεις αυγό σου".

Μία νίκη κατά του ρατσισμού

Ήταν κάτι πρωτόγνωρο, αυτό που συνέβη την περασμένη Τρίτη το βράδυ, στο Παρίσι. Δεν είναι ότι πρώτη φορά βλέπαμε έναν αγώνα ποδοσφαίρου να διακόπτεται. Αυτό το έχουμε ξαναζήσει πολλές φορές εμείς που αγαπάμε αυτό το άθλημα, είτε τα αίτια βρισκόταν στις κάκιστες καιρικές συνθήκες την ώρα του αγώνα, είτε συνήθως διότι οι οπαδοί της εκάστοτε γηπεδούχου ομάδας εισέβαλλαν στον αγωνιστικό χώρο. Ειδικά η δεύτερη αιτία στην Ελλάδα είναι αρκετά συχνότερη από την πρώτη και υποψιάζομαι πως αυτό δεν έχει να κάνει λόγω της γενικότερης καλοκαιρίας που έχουμε σαν μεσογειακή χώρα.

Και σίγουρα δεν ήταν η πρώτη φορά που ποδοσφαιριστές ένιωσαν να τους συμπεριφέρονται με ρατσισμό. Δυστυχώς δεν είναι σπάνιο το φαινόμενο όταν έρχεται η μπάλα στα πόδια αθλητών με αφρικανικές ρίζες, σιχαμερές μειοψηφίες οπαδών να αναπαριστούν ήχους μαϊμούδων ή ακόμα και να πετάνε μπανάνες απέναντι στους παίκτες αυτούς. Για να επιστρέψω και πάλι στην Ελλάδα, δυστυχώς η ιαχή «σκυλάραπας» δεν έχει εκκλείψει από τις ελληνικές κερκίδες, για να μην αναφέρουμε άλλης φύσεως ρατσιστικά συνθήματα, τύπου «Βούλγαροι», τα οποία εκφράζουν και καλά μία «φυλετική καθαρότητα» αυτών που τα φωνάζουν.

Το τι ακριβώς συντελέστηκε στο Παρίσι προχθές πριν την αποχώρηση των ομάδων, είναι ακόμα υπό διερεύνηση. Πέρα από τους πρωταγωνιστές του γεγονότος και την ίδια την Ουέφα, όλοι εμείς που δεν είχαμε άμεση επαφή με το συμβάν εκείνη την ώρα, είτε αργότερα μέσω κάποιας ηχογράφησης ή κάποιου βίντεο, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν επρόκειτο όντως περί μίας αδιαμφισβήτητης ρατσιστικής συμπεριφοράς του Ρουμάνου τέταρτου διαιτητη, ή αν έχουμε να κάνουμε με ένα συμβάν σπασμένου τηλεφώνου, ή με ένα έγκλημα εξ αμελείας, μία ρατσιστική έκφραση που χρησιμοποιήθηκε ασυνείδητα. Το τελευταίο θα ήταν ενδεικτικό για το πόσο δρόμο έχουμε σαν κοινωνίες για να εξαλείψουμε τέτοια φαινόμενα.

Αυτό όμως που συνέβη προχθές, να διακοπεί ένα παιχνίδι διότι ένας συντελεστής μίας ομάδας ένιωσε ότι έχει δεχτεί ρατσιστική συμπεριφορά, είναι κάτι που δυστυχώς, αλλά και ευτυχώς, βλέπουμε πρώτη φορά. «Δυστυχώς πρώτη φορά», διότι θα έπρεπε να είχε συμβεί κάτι αντίστοιχο σε όλες τις προγενέστερες περιπτώσεις ρατσισμού στα γήπεδα και «ευτυχώς πρώτη φορά», που εν τέλει, έστω το 2020, έγινε το αυτονόητο. Και για μένα, αυτό είναι το σημείο που πρέπει να εστιάσουμε όλοι οι φίλαθλοι και υγιείς άνθρωποι, μια και η Ουέφα που έχει κάνει σύνθημα της το “Respect” και το “Say no to racism” είναι σίγουρο ότι δεν θα επιτρέψει να υπάρξουν σκιές σχετικά με την ανοχή της σε αυτό το θέμα, ειδικά με τις οικονομικές απώλειες που μπορεί να προκαλέσουν αυτές, μέσω της ζημιάς στην εικόνα του προϊόντος της. Για να μην ξεχνιόμαστε.

Παρ’ όλα αυτά η οποιαδήποτε πιθανή υστεροβουλία στη διαχείριση που θα κάνει η Ουέφα στο ζήτημα αυτό, δεν πρέπει να μας αποσπάσει την προσοχή από το γεγονός ότι χθες επιτεύχθηκε μία πολύ σημαντική νίκη στον πόλεμο ενάντια στο ρατσισμό. Ήταν μία ξεκάθαρη και απόλυτη άρνηση του οποιαδήποτε συμβιβασμού με οποιαδήποτε ρατσιστική συμπεριφορά ή έστω υπόνοια της. Και αν αναλογιστούμε ότι αυτό συνέβη σε ένα ζωντανό τηλεοπτικό γεγονός με εκατομμύρια, αν όχι δισεκατομμύρια τηλεθεατές, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι οι συνέπειες του είναι πολύ πιθανόν να ξεφύγουν από το τερραίν του Παρκ ντε Πρενς.

Ας αναλογιστούμε πόσα παιδάκια βλέπανε τον προχθεσινό αγώνα. Πόσα από αυτά που μπορεί να δέχονται ρατσιστικές επιθέσεις στο σχολείο τους και σκύβουν το κεφάλι, πολλές φορές κατηγορώντας ενδόμυχα τους ίδιους τους, τους εαυτούς. Και τώρα έχουν ένα τόσο μακρινό, αλλά και στην πραγματικότητα τόσο κοντινό όσο η τηλεόραση τους, παράδειγμα που θα τους εμπνεύσει να συνειδητοποιήσουν ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται η παραμικρή ανοχή στον ρατσισμό. Θα αποτελέσει μία έμπνευση για να σηκώσουν το ανάστημα τους.

Όπως, ίσως, θα αποτελέσει και έμπνευση για κάποιο παιδί που έχει το ίδιο, ρατσιστική συμπεριφορά να το ξανασκεφτεί προτού την εκφράσει και ίσως να αποτελέσει αφορμή για να αναθεωρήσει κάποια στερεότυπα που έχει κληρονομήσει από την οικογένεια και το περιβάλλον του. Δυστυχώς, το ποδόσφαιρο επηρεάζει πολύ περισσότερο τις νεαρές ηλικίες από τα απολύτως αναγκαία κινήματα σαν το Black Lives Matter και ενώ αυτή η σύγκριση πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά, δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να να το χρησιμοποιήσουμε για καλό σκοπό. Στην τελική όπως είπε και ο Αλμπέρ Καμύ:

«Έχοντας δοκιμάσει αμέτρητες εμπειρίες, μπορώ να πω με σιγουριά ότι όσα ξέρω σχετικά με την ανθρώπινη ηθική το οφείλω στο ποδόσφαιρο»


Υ.Γ. Υπάρχουν πολλά σχόλια περί υπερβολικής χρήσεως πολιτικής ορθότητας για το συγκεκριμένο γεγονός. Αυτό αφενός είναι κάτι που δεν μπορούμε να το ξέρουμε, αφετέρου γνωρίζοντας ότι η "χρυσή τομή" της πολιτικής ορθότητας είναι δύσκολο να επιτευχθεί, προσωπικά πιστεύω ότι στο δίλημμα "περισσότερο ή λιγότερο πολιτική ορθότητα από όσο πρέπει" εγώ θα διαλέξω το "περισσότερο". Διότι είναι καλύτερο κάποιος να συγκρατεί τις λέξεις του, από το να θίγεται η υπόσταση κάποιου άλλου.

Πηγή εικόνας: cbc

Η επιβολή της ανισότητας

Από την αυγή του πολιτισμού, ίσως ακόμα και προτού τη απόκτηση γνώσης σχετικά με τη διαχείριση της φωτιάς, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία των ανθρώπινων συνόλων είναι ότι είναι δομημένες με βάση την ανισότητα. Ότι κάποια μέλη τους είναι πιο σημαντικά από κάποια άλλα. Αυτό φυσικά δεν άλλαξε και πολύ κατά την εξέλιξη των κοινωνιών, ανεξαρτήτως των οικονομικών συστημάτων που χρησιμοποιούσαν για να πορευθούνε και ενίοτε να αναπτυχθούν.

Είτε στην οποιασδήποτε μορφής φεουδαρχία, είτε αργότερα στον καπιταλισμό -πρώιμο και σύγχρονο- τα συστήματα αυτά αναπτύχθηκαν πάνω στην ιδέα της ανισότητας. Αρχικά η γη, έπειτα τo χρήμα, το μέσο μόνο άλλαζε, η λογική είναι η ίδια. Ουσιαστικά ακολούθησαν το μοτίβο που είχε δημιουργηθεί στους ανθρώπους και το επέκτειναν μάλιστα. Βέβαια υπήρξαν και σχεδόν φωτεινές εξαιρέσεις που προσπάθησαν να αντιταχθούν σε αυτή την ιδέα, όπως η πόλη που γέννησε τη Δημοκρατία, η αρχαία Αθήνα, αλλά και εκεί βάσει νόμου υπήρχαν σημαντικότερα μέλη τα οποία ήταν αυτά που ψήφιζαν και ήταν μειοψηφία. Ακόμα και στα σοσιαλιστικά καθεστώτα, που βάσιζαν τη δημιουργία τους, στην εξάλειψη των ανισοτήτων, πάλι υπήρχαν δυστυχώς κάποια πρόσωπα που ήταν πιο ίσα από τα άλλα.

Παρ’ όλα αυτά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την ανάπτυξη και την ηθική επικράτηση της ιδέας της ισότητας. Ακόμα και αν στην πραγματικότητα ποτέ δεν επιβλήθηκε απόλυτα, τουλάχιστον απέκτησε μία συμβολική υπόσταση, αποτέλεσε μία κατευθυντήρια γραμμή. Και όντως, όλη η ανθρωπιστική διανόηση, κυρίως από τον προηγούμενο αιώνα μέχρι και τις μέρες μας, βασίστηκε στην ιδέα ότι όλοι οι πολίτες μίας κοινωνίας πρέπει να έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις απέναντι στο σύνολο, ενώ εννοείται πως είναι και ίσοι απέναντι στο νόμο και στις ποινές που προβλέπει αυτός.

Αυτό έγινε σε όλο τον αναπτυγμένο κόσμο και φυσικά η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να είναι εξαίρεση. Και στο διατυμπανισμό της ισότιμης κοινωνίας αλλά και προφανώς στη διάψευση της στην πραγματικότητα, στο δεύτερο σκέλος μάλιστα ίσως υπήρξε και ένας υπερβάλλων ζήλος. Και φτάνουμε στο τώρα, όπου έχουμε μία κυβέρνηση η οποία όχι μόνο δεν υιοθετεί στους τύπους τη γραμμή της ισότητας, αλλά αντίθετα, εμμέσως πλην σαφώς, μας τονίζει ότι όλα αυτά περί ισότητας είναι απλές ιδεοληψίες.

«Δεν είμαστε όλοι ίδιοι, δεν είμαστε όλοι ίσοι και δεν πρόκειται να γίνουμε ποτέ», έλεγε ο τωρινός πρωθυπουργός λίγο πριν τις εκλογές που του έδωσαν το συγκεκριμένο αξίωμα. Και ενώ κανείς δεν μπορεί να τον κατηγορίσει για υποκρισία, μια και κατά πάσα πιθανότητα αυτό πιστεύει βαθιά μέσα του, σίγουρα μπορεί κάποιος να διαπιστώσει ότι εφαρμόζεται πλήρως κατά τη διακυβέρνηση του κόμματος του. Ακόμα και μέσα σε μία πανδημία, μία κατάσταση δηλαδή που εξ’ ορισμού εξισώνει τους ανθρώπους, μια και ο εκάστοτε ιός δεν έχει ταξικά κριτήρια, ούτε αναγνωρίζει την οποιαδήποτε «αριστεία» που ευαγγελίζονται με πάθος, πολλά στελέχη της κυβέρνησης. Απλά σε αυτές τις συνθήκες κάνει λίγο πιο αλγεινή εντύπωση.

Φυσικά όλα αυτά δεν γίνονται τυχαία. Η άμβλυνση των ανισοτήτων που προκάλεσε την περασμένη δεκαετία η οικονομική κρίση και οι οικονομικές πολιτικές όλων των κυβερνήσεων που υπήρξαν μέσα σε αυτή, μία περίσταση που παραδοσιακά κάνει τους φτωχούς-φτωχότερους και τους πλουσιους-πλουσιότερους, έκανε επιτακτική την ανάγκη της συμφιλίωσης των μαζών με την ιδέα της κατωτερότητας τους απέναντι στους ισχυρούς. Κάπως έτσι ακόμα και η -έστω και συνήθως κενή- ρητορική περί αξιοκρατίας, δικαιοσύνης, ισονομίας κ.τ.λ. αρχίζει σιγά-σιγά και μας χαιρετάει. Κάτι λογικό μια και η οποιαδήποτε εντύπωση των πολλών, περί ίσης αξίας της ζωής τους με όλους τους υπόλοιπους, ανεξαρτήτως αξιωμάτων και οικονομικής ισχύος, θα είναι ένα αρκετά δυσλειτουργικό στοιχείο στη συμφέρουσα απόδοση του «λογαριασμού» για τα σπασμένα της πανδημίας. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο, πλέον δεν πρέπει καν να διανοούμαστε ότι αξίζουμε κάτι καλύτερο.

Όλα τα μέσα που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα, αφελή και μη, συνηγορούν στο συμβιβασμό της πλειοψηφίας με τη μοίρα που η ίδια επιτρέπει να της επιβάλλεται ανέκαθεν. Μη διαμαρτύρεσαι, μην τιμάς συλλογικούς αγώνες, κλειδώσου μέσα και μην παραπονιέσαι για την εγκατάλειψη του συστήματος υγείας που εσύ πληρώνεις, αν κολλήσεις για τον ιό φταις εσύ και η κακή σου μοίρα, η ίδια μοίρα που σε αναγκάζει να πας στη δουλειά σου με τα ασφυκτικά γεμάτα ΜΜΜ και μην διαμαρτύρεσαι, δεν φταίει κανένας άλλος εκτός από εσένα που δεν κατάφερες να αγοράσεις ένα αμάξι, αν δεν υπακούσεις θα το φας το ξύλο σου, ακόμα και αν παραλίγο δείξεις ανυπακοή, πάλι θα το φας το ξύλο σου από τα όργανα ασφαλείας που δεν τηρούν τους κανόνες ασφαλείας, γενικότερα φταις για όλα τα δεινά σου εσύ, ενώ ότι καλό σου συμβαίνει οφείλεται στη φιλανθρωπία των «αρίστων», των ανώτερων μορφών ζωής που σου κάνουν τη χάρη κα ασχολούνται μαζί σου. Πριν τις εκλογές. εννοείται.

Α και το βασικότερο, παρατήρησε, από τον πάτο που βρίσκεσαι, τους εκλεκτούς τη ζωής και αυνανίσου με την ελπίδα  ότι κάποια μέρα και εσύ θα έχεις περισσότερα δικαιώματα και λιγότερες υποχρεώσεις συγκριτικά με την πλειοψηφία. Κατά 99,9999% δεν θα το πετύχεις αλλά καλό είναι να ξεχνάς που και που το γεγονός ότι το γνωρίζεις καλά αυτό.

 

Πηγή εικόνας: The Press Project