Μία σύνοψη για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ

Τώρα που η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ (οι ΑΝΕΛ ήταν από συνειδητή τους επιλογή, μόνο και μόνο για να συμπληρώσουν την πλειοψηφία) έφτασε στο τέλος της, έρχεται ταυτόχρονα και η στιγμή της οριστικής κρίσης της. Αφού ολοκλήρωσε το όποιο έργο της, είναι καιρός να υπάρξει και η αξιολόγηση της. Σε μία σύντομη εκδοχή της, θα προχωρήσει το παρόν κείμενο.

Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Οι ευρύτερες συνθήκες μέσα στις οποίες κυβέρνησε ο Τσίπρας και η παρέα του, καθώς και η πρωτοτυπία, για ελληνική κυβέρνηση, του προβαλλόμενου ιδεολογικού της υπόβαθρου, αναγκάζει έναν κριτή που θέλει να είναι δίκαιος, να υιοθετήσεις δύο άξονες στην κριτική του.

Ο πρώτος είναι, να κριθεί ο ΣΥΡΙΖΑ σαν αριστερό κόμμα. Τι υποτίθεται πως πρέπει να επιδιώκει ένα κόμμα που δηλώνει αριστερό, ακόμα και σε ένα καπιταλιστικό περιβάλλον; Ένα αριστερό κόμμα, θεωρητικά πιστεύει στον σοσιαλισμό, αυτός είναι ο τελικός του στόχος και μία απο τις σημαντικότερες επιδιώξεις του, αν όχι η σημαντικότερη, είναι η κατάργηση των τάξεων, μία απόλυτη κοινωνική ισορροπία. Το προαναφερόμενο καπιταλιστικό περιβάλλον, δεν μπορεί φυσικά να επιτρέψει την ολοκληρωτική επίτευξη αυτής της επιδίωξης αλλά μπορεί να κινηθεί προς αυτό.

Το κατά πόσο συνέβη αυτό κατά τη διάρκεια της τετραετίας, δεν θα έπρεπε καν να συνιστά ερώτημα. Διότι φυσικά αυτό δεν συνέβη ούτε στο ελάχιστο. Μέσα σε αυτά τα τέσσερα χρόνια, οι οικονομικές ανισότητες όχι μόνο δεν συρρικνώθηκαν αλλά αυξήθηκαν όπως γίνεται εν μέσω κάθε καπιταλιστικής κρίσης. Ακόμα και η μείωση της ανεργίας, που παρουσιάζεται ως επιτυχία, σε συνδυασμό με τους μισθούς που παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ακόμα και μετά την αύξηση, αναδεικνύει το γεγονός ότι οι έχοντες έχουν περισσότερα και άρα μπορούν να προσλαμβάνουν περισσότερο προσωπικό και οι μη έχοντες παραμένουν με τα ίδια πενιχρά εισοδήματα.

Μία ακόμα βασική επιδίωξη ενός αριστερού κόμματος, επαναλαμβάνω, ακόμα και σε μία καπιταλιστική κοινωνία, είναι η προστασία ενάντια στο κεφάλαιο, των πλουτοπαραγωγικών πηγών μίας κοινωνίας. Φυσικά ούτε αυτό συνέβη. Αεροδρόμια, σιδηρόδρομοι και λιμάνια ιδιωτικοποιήθηκαν ενάντι εξευτελιστικού αντίτιμου με ότι αυτό συνεπάγεται για την μελλοντική υποψία ανεξαρτησίας, της ελληνικής κοινωνίας, από τις ορέξεις των επενδυτών.

Τελευταία σημαντική προτεραιότητα, που θα αναφέρω, για ένα αριστερό κόμμα σε μία αγορά που βασίζεται στην έννοια του κέρδους, είναι η προστασία των εργαζομένων απέναντι στις οποιεσδήποτε αυθαιρεσίες των εργοδοτών. Τρίτο άκυρο. Η «μαύρη» εργασία παραμένει αγέρωχη, ένα σωρό νεαροί και μη άνθρωποι δουλεύουν χωρίς ένσημα, περιπτώσεις εκβιασμών είναι καθημερινές και η επιθεώρηση εργασίας παραμένει τουλάχιστον ανεπαρκής για το μεγαλύτερο μέρος του δοκιμαζόμενου εργατικού δυναμικού.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έχοντας αποτύχει συνειδητά και απόλυτα σε όλους τους παραπάνω τομείς, καθιστά τον ισχυρισμό περί διακατεχόμενης αριστερής ιδεολογίας, κίνδυνο για την ακεραιότητα της μούμιας του Λένιν και των οστών του Αλιέντε, όπου και αν αυτά βρίσκονται. Κοινώς όσο ο ΣΥΡΙΖΑ θα συνεχίσει να αυτοαποκαλείται «αριστερό κόμμα» τότε τόσο θα τρίζουν τα κόκκαλα, όλων των πραγματικών σοσιαλιστών ηγετών που έχουν υπάρξει τα τελευταία 100-150 χρόνια. Ίσως ο όρος «Σοσιαλδημοκρατικό» με τη σύγχρονη του έννοια, να είναι πιο ακριβής.

Προτού αναφέρω τον δεύτερο άξονα αξιολόγησης, θα ήθελα να κάνω ένα καλοπροαίρετο διάλλειμα και να αναφέρω χωρίς πλάκα ότι υπήρξαν δύο περιπτώσεις, κινήσεων του ΣΥΡΙΖΑ που έχουν ή θα μπορούσαν να έχουν θετικές εκφάνσεις. Η πρώτη είναι φυσικά το σύμφωνο συμβίωσης, το οποίο δίνει την επιτέλους την δυνατότητα σε πολλούς συμπολίτες μας, να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα όσον αφορά σημαντικούς τομείς της προσωπικής τους ζωής. Η δεύτερη είναι η συμφωνία των Πρεσπών, η οποία μπορεί προφανώς να έχει ως κυριότερη αιτία τις εξωγενείς πολιτικές πιέσεις, αλλά με έναν σωστό χειρισμό της, μπορεί στο μέλλον να αποτελέσει και ένα αντίδοτο για τον εκκολαπτόμενο εθνικισμό, εκατέρωθεν στα Βαλκάνια. Με λανθασμένο, θα αποτελέσει καύσιμο για αυτόν.

Ο άλλος άξονας αξιολόγησης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι αυτός ενός ακόμα κόμματος που κυβερνάει ένα κράτος που ιδρύθηκε χρεωμένο και βρέθηκε στον κυκλώνα μίας καπιταλιστικής κρίσης, μια και οι προκάτοχοι του δεν φρόντισαν να το οικοδομήσουν έτσι ώστε να μην είναι τόσο ευάλωτο στις διαθέσεις των διεθνών οικονομικών συμφερόντων. Και οι αποτυχίες που προαναφέρθηκαν είναι αυτές που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε αρκετά επιτυχημένος για την αποστολή που του είχε ανατεθεί, βάσει παράδοσης. Συνέχισε αρκετά αποτελεσματικά το έργο των δύο προηγούμενων μνημονιακών κυβερνήσεων, με εξαίρεση την περίοδο των διαπραγματεύεσεων πριν το δημοψήφισμα, όπου πλέον μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισε μία σημαντική κρίση ταυτότητας, την οποία βέβαια ξεπέρασε. Στην τελική το ίδιο ακριβώς πιστεύει και η κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος αυτών των συμφερόντων στο οικονομικό σύστημα που ανήκει η Ελλάδα, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις της στην τελευταία επίσκεψη της.

Ποιος είμαι εγώ για να πάω ενάντια σε αυτή την άποψη; Και ποιος νοιάστηκε αν η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών διαφωνεί για την όποια επιτυχία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ; Παιδιά, στον καπιταλισμό ζούμε, ποιον ενδιαφέρει η πλειοψηφία; Ούτε καν την ίδια.