«Είμαστε ζώα μοναχικά. Όλη μας τη ζωή παλεύουμε για λίγο λιγότερη
μοναξιά. Και μια από τις πανάρχαιες μεθόδους μας είναι να λέμε μια ιστορία,
παρακαλώντας να βρεθεί ένας ακροατής που θα πει (και θα το πιστεύει): Ά, ναι,
έτσι ακριβώς είναι, ή πάντως έτσι το αισθάνομαι κι εγώ.»
Αυτή είναι η φράση που είναι γραμμένη στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Ο Δρόμος με τις Φάμπρικες» του Τζων Στάιμπεκ. Διαβάζοντας το, κάποιος, δεν θα είναι δύσκολο να αντιληφθεί τη νοηματική σύνδεση ανάμεσα στο περιεχόμενο αυτού και στο μήνυμα που περνάει η παραπάνω φράση. Διότι στο πρώτο θα δει ένα σύνολο ιστοριών και προσώπων, που συνήθιζε να ασχολείται ο Στάινμπεκ, τα οποία δεν βρίσκονται στο προσκήνιο της κοινωνίας και καταφέρνει να βρει μέσα σε αυτά, πανανθρώπινες αλήθειες.
Και πόσο δίκιο έχει; Όλοι μας περιφερόμαστε, μεταξύ άλλων, σε δρόμους, μεγαλουπόλεις, πολυκαταστήματα και αεροδρόμια, βλέπουμε χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια ανθρώπους τριγύρω μας, οι οποίοι σίγουρα κουβαλάνε μία ιστορία πολύ ενδιαφέρουσα, ίσως και παραπάνω από μία. Όμως δεν μπορούν να τη μοιραστούνε. Διότι τους αγνοούμε. Ή δεν θέλουν να τις μοιραστούνε. Διότι έχουν συνηθίσει να αγνοούνται, οι απόπειρες έκφρασης τους. Όπως και εμείς. Ζούμε σε ένα κόσμο που όλοι μας αλληλοαγνοούμαστε.
Σχεδόν όλοι τουλάχιστον. Διότι υπάρχουν κάποιοι που οι ιστορίες τους προκαλούν το ενδιαφέρον των πολλών ανθρώπων. Είναι τα δημόσια πρόσωπα. Καλλιτέχνες, αθλητές, επιχειρηματίες, ίσως και όλα αυτά μαζί σε έκδοση του ενός, είναι αυτοί που οι ιστορίες τους είναι οι πλέον δημοφιλείς και το βλέπουμε στην καθημερινότητα μας μέσω των ΜΜΕ. Βέβαια, με ελάχιστες εξαιρέσεις αυτές οι ιστορίες είναι γεμάτες λάμψη, επιτυχίες, περηφάνειες και γενικότερα ευχάριστα συναισθήματα για τους κατόχους τους και ουσιαστικούς αφηγητές τους.
Και εδώ κάπου εμφανίζεται μία μικρή επανάσταση από τον Στάινμπεκ, τον Μπουκόβσκι, τον Σκορσέζε, τους underground μουσικούς και όλους τους αφηγητές, οι οποίοι ασχολούνται με τους ανθρώπους του περιθωρίου και προσπάθησαν είτε άμεσα, είτε έμμεσα, να ανακαλύψουν και να προβάλλουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και γενικά τις ιστορίες αυτών. Να ψαχτούν μέσα σε κόσμους με άστεγους, αλκοολικούς, παρανόμους, πόρνες και όλες αυτές τις ψυχές οι οποίες, αγνοούνται λίγο παραπάνω από εμάς τους «κανονικούς» ανθρώπους.
Διότι όταν ψάχνει κάποιος να βρει τα διαμάντια, την ανθρωπιά δηλαδή, μέσα στον βούρκο, στο καταγώγιο της ανθρωπότητας, που η ίδια τις περισσότερες φορές την έχει ωθήσει εκεί, τότε αυτόματα γίνεται μία εξέγερση απέναντι στις κοινωνικές νόρμες και στον αντίστοιχο καθωσπρεπισμό που χαρακτηρίζουν τους υπόλοιπους, οι οποίοι νομίζουν ότι στοιχεία όπως η αγάπη, η φιλία, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη βρίσκονται μόνο μέσα στα στενά σύνορα του δικού τους κόσμου. Ενώ με την αφήγηση και την ανάγνωση/ακρόαση/θέαση, των ιστοριών των ανθρώπων του περιθωρίου, ο εκάστοτε παραλήπτης τους που θα μπει στη διαδικασία να συγκρίνει, μάλλον θα δει ότι αντίθετο ισχύει περισσότερο.
Αλλά αυτό δεν είναι το σημαντικότερο συμπέρασμα που βγαίνει από αυτές τις «έρευνες» και τις «ανακαλύψεις». Το σπουδαιότερο που αντιλαμβάνεται κανείς, όταν βλέπει ότι μέχρι και οι περιφρονημένοι έχουν ιστορίες να διηγηθούν, είναι ότι όλοι οι άνθρωποι σε αυτή τη γη έχουν κάτι να πουν, ανεξάρτητα από το που καταχωρήθηκαν στην ανθρώπινη ιεραρχία. Και αυτό είναι που αποκαλύπτει την αλήθεια, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, διότι όλοι έχουν μία ιστορία να δώσουν στους υπόλοιπους. Και το γεγονός ότι αυτή η ιστορία, όσο και αν μοιάζει σπάνια είναι πανομοιότυπη με οποιαδήποτε άλλη, μας μαθαίνει και ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί.
Ίσοι και διαφορετικοί. Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος μας αν όλοι πιστεύαμε σε αυτό το δίπτυχο; Πόσο καλύτερος θα ήταν αν αφηγούμασταν τις ιστορίες μας και αν ακούγαμε τις αφηγήσεις των άλλων; Ο Στάινμπεκ και οι υπόλοιποι το κατάλαβαν αυτό και μας δίνουν την ευκαιρία να το καταλάβουμε και εμείς. Ότι όλοι, σε αυτή τη Γη, είμαστε εν δυνάμει αφηγητές. Πολύ ενδιαφέρουσων ιστοριών.
Αυτή είναι η φράση που είναι γραμμένη στο οπισθόφυλλο του βιβλίου «Ο Δρόμος με τις Φάμπρικες» του Τζων Στάιμπεκ. Διαβάζοντας το, κάποιος, δεν θα είναι δύσκολο να αντιληφθεί τη νοηματική σύνδεση ανάμεσα στο περιεχόμενο αυτού και στο μήνυμα που περνάει η παραπάνω φράση. Διότι στο πρώτο θα δει ένα σύνολο ιστοριών και προσώπων, που συνήθιζε να ασχολείται ο Στάινμπεκ, τα οποία δεν βρίσκονται στο προσκήνιο της κοινωνίας και καταφέρνει να βρει μέσα σε αυτά, πανανθρώπινες αλήθειες.
Και πόσο δίκιο έχει; Όλοι μας περιφερόμαστε, μεταξύ άλλων, σε δρόμους, μεγαλουπόλεις, πολυκαταστήματα και αεροδρόμια, βλέπουμε χιλιάδες, ίσως και εκατομμύρια ανθρώπους τριγύρω μας, οι οποίοι σίγουρα κουβαλάνε μία ιστορία πολύ ενδιαφέρουσα, ίσως και παραπάνω από μία. Όμως δεν μπορούν να τη μοιραστούνε. Διότι τους αγνοούμε. Ή δεν θέλουν να τις μοιραστούνε. Διότι έχουν συνηθίσει να αγνοούνται, οι απόπειρες έκφρασης τους. Όπως και εμείς. Ζούμε σε ένα κόσμο που όλοι μας αλληλοαγνοούμαστε.
Σχεδόν όλοι τουλάχιστον. Διότι υπάρχουν κάποιοι που οι ιστορίες τους προκαλούν το ενδιαφέρον των πολλών ανθρώπων. Είναι τα δημόσια πρόσωπα. Καλλιτέχνες, αθλητές, επιχειρηματίες, ίσως και όλα αυτά μαζί σε έκδοση του ενός, είναι αυτοί που οι ιστορίες τους είναι οι πλέον δημοφιλείς και το βλέπουμε στην καθημερινότητα μας μέσω των ΜΜΕ. Βέβαια, με ελάχιστες εξαιρέσεις αυτές οι ιστορίες είναι γεμάτες λάμψη, επιτυχίες, περηφάνειες και γενικότερα ευχάριστα συναισθήματα για τους κατόχους τους και ουσιαστικούς αφηγητές τους.
Και εδώ κάπου εμφανίζεται μία μικρή επανάσταση από τον Στάινμπεκ, τον Μπουκόβσκι, τον Σκορσέζε, τους underground μουσικούς και όλους τους αφηγητές, οι οποίοι ασχολούνται με τους ανθρώπους του περιθωρίου και προσπάθησαν είτε άμεσα, είτε έμμεσα, να ανακαλύψουν και να προβάλλουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και γενικά τις ιστορίες αυτών. Να ψαχτούν μέσα σε κόσμους με άστεγους, αλκοολικούς, παρανόμους, πόρνες και όλες αυτές τις ψυχές οι οποίες, αγνοούνται λίγο παραπάνω από εμάς τους «κανονικούς» ανθρώπους.
Διότι όταν ψάχνει κάποιος να βρει τα διαμάντια, την ανθρωπιά δηλαδή, μέσα στον βούρκο, στο καταγώγιο της ανθρωπότητας, που η ίδια τις περισσότερες φορές την έχει ωθήσει εκεί, τότε αυτόματα γίνεται μία εξέγερση απέναντι στις κοινωνικές νόρμες και στον αντίστοιχο καθωσπρεπισμό που χαρακτηρίζουν τους υπόλοιπους, οι οποίοι νομίζουν ότι στοιχεία όπως η αγάπη, η φιλία, ο σεβασμός και η αλληλεγγύη βρίσκονται μόνο μέσα στα στενά σύνορα του δικού τους κόσμου. Ενώ με την αφήγηση και την ανάγνωση/ακρόαση/θέαση, των ιστοριών των ανθρώπων του περιθωρίου, ο εκάστοτε παραλήπτης τους που θα μπει στη διαδικασία να συγκρίνει, μάλλον θα δει ότι αντίθετο ισχύει περισσότερο.
Αλλά αυτό δεν είναι το σημαντικότερο συμπέρασμα που βγαίνει από αυτές τις «έρευνες» και τις «ανακαλύψεις». Το σπουδαιότερο που αντιλαμβάνεται κανείς, όταν βλέπει ότι μέχρι και οι περιφρονημένοι έχουν ιστορίες να διηγηθούν, είναι ότι όλοι οι άνθρωποι σε αυτή τη γη έχουν κάτι να πουν, ανεξάρτητα από το που καταχωρήθηκαν στην ανθρώπινη ιεραρχία. Και αυτό είναι που αποκαλύπτει την αλήθεια, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι, διότι όλοι έχουν μία ιστορία να δώσουν στους υπόλοιπους. Και το γεγονός ότι αυτή η ιστορία, όσο και αν μοιάζει σπάνια είναι πανομοιότυπη με οποιαδήποτε άλλη, μας μαθαίνει και ότι όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί.
Ίσοι και διαφορετικοί. Πόσο καλύτερος θα ήταν ο κόσμος μας αν όλοι πιστεύαμε σε αυτό το δίπτυχο; Πόσο καλύτερος θα ήταν αν αφηγούμασταν τις ιστορίες μας και αν ακούγαμε τις αφηγήσεις των άλλων; Ο Στάινμπεκ και οι υπόλοιποι το κατάλαβαν αυτό και μας δίνουν την ευκαιρία να το καταλάβουμε και εμείς. Ότι όλοι, σε αυτή τη Γη, είμαστε εν δυνάμει αφηγητές. Πολύ ενδιαφέρουσων ιστοριών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου