Ποτέ δεν ήμουν
μεγάλος φαν του Παύλου Παυλίδη. Στο αιώνιο κατασκευασμένο και αφελές δίπολο για
τις δύο ιστορικότερες ροκ μπάντες της Θεσσαλονίκης και ίσως και της Ελλάδας,
«Τρύπες-Ξύλινα Σπαθιά» αλλά και στο επίσης, αφελές, «Αγγελάκας-Παυλίδης», εγώ
πάντοτε, με χαβαλέ διάθεση εννοείται, βρισκόμουν με το μέρος των πρώτων, ίσως
γιατί πάντα ήμουν φίλος των «σκοτεινότερων» μελωδιών. Όχι ότι δεν μου άρεσαν οι
μουσικές προσπάθειες των δεύτερων, ή ότι δεν σεβόμουν την αδιαμφισβήτητη πορεία
τους στην εγχώρια ροκ σκηνή, απλά δεν είχε τύχει ποτέ να με αγγίξουν τόσο ώστε
να παρακολουθήσω και να «μελετήσω» επισταμένα, τις καλλιτεχνικές τους
προσπάθειες.
Έτσι όταν είδα να εμφανίζεται το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» στην αρχική μου σελίδα, ίσως ένιωσα και κάποια καχυποψία, ότι θα επρόκειτο για μία ακόμα δακρύβρεχτη μπαλάντα που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την δικαιολογημένη δημοσιότητα που πήρε το γεγονός της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου. Δεν έχουν συμβεί λίγες αντίστοιχες κινήσεις από άλλους καλλιτέχνες, στο παρελθόν. Φυσικά, κάθε ίχνος καχυποψίας διαλύθηκε από τη στιγμή, που άνοιξε η καρτέλα στο browser μου και άρχισε να η αναπαραγωγή του τραγουδιού και του βίντεο-κλιπ που το συνοδεύει.
Αρχικά η βάση της μουσικής, αυτή-καθεαυτή. Industrial rock, ένα ιδίωμα το οποίο αναπτύχθηκε ελάχιστα στην Ελλάδα, δεν απέκτησε ποτέ ιδιαίτερη δημοτικότητα με εξαίρεση ίσως τους κυριότερους εκπρόσωπους του, Tsopana Rave. Και εδώ είναι το πρώτο σημείο που το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» αντιπροσωπεύει άψογα την ιστορία που διηγείται, ενός θύματος δηλαδή που εκφραζόταν καλλιτεχνικά, μέσω drag queen show.
Η Industrial σκηνή υπήρξε πάντοτε καταφύγιο μίας εναλλακτικής ψυχαγωγίας, βασισμένη σε όχι τόσο δημοφιλείς προσεγγίσεις της σεξουαλικότητας ενός ανθρώπου. Μία περιήγηση στις δημιουργίες των Rammstein, των Nine Inch Nails, του Marilyn Manson, Revolting Cocks και άλλων, είναι αρκετή για να πείσει και έναν έφηβο Μορμόνο, ότι οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες εξέφραζαν μέσω των δημιουργιών τους, ανησυχίες σχετικά με θέματα σεξουαλικότητας που θεωρούνται ταμπού.
Και ενώ η παραμόρφωση της κιθάρας βρίσκεται σε επίπεδα rock, η μελωδία είναι σαν να έχει βγει από τα χέρια του Richard Kruspe των Rammstein, κοινώς βαδίζει σε ποιο metal μονοπάτια, θέλοντας ο καλλιτέχνης, φαντάζομαι, να τονίσει τη βιαιότητα της δολοφονίας αλλά και των αντιδράσεων που ακολούθησαν, υπέρ του θύματος ή κατά. Η επιλογή όμως αυτής της παραμόρφωσης ήταν σοφή, διότι τα φωνητικά που πατάνε πάνω σε αυτή, δεν είναι τα κλασσικά τραχιά της Industrial μουσικής, με μεγαλύτερο παράδειγμα τον Al Jourgessen των Ministry, αλλά αντίθετα είναι πιο «καθαρά», πιο new wave, πιο Depeche Mode.
Φυσιολογικά λοιπόν, τα επιτηδευμένα αλλά άψογα εκπεφρασμένα, ελαφρώς θηλυπρεπή φωνητικά, έχουν μία έντονη θεατρικότητα, βασισμένη περισσότερο στην αφήγηση και λιγότερο στον λυρισμό, με στίχους που ταξιδεύουν χωρίς δυσκολία από την ειρωνεία, στην κριτική, στη μελαγχολία και στην περηφάνεια, όχι ως αλαζονεία αλλά ως μέσο άμυνας σε ένα εχθρικό ή έστω καχύποπτο κοινωνικό περιβάλλον. Στίχοι πότε ποιητικοί και πότε ωμοί και ρεαλιστικοί. Αυτά όμως δεν είναι τα μόνα κομμάτια αυτού του εκπληκτικού παζλ, που χτίστηκε στη συγκεκριμένη σύνθεση.
Το μουσικό γλυκό, έρχεται να δέσει με τη χρήση lead μελωδιών πάνω σε αυτή την industrial ρυθμική δομή, οι οποίες έχουν μία διακριτική ανατολίτικη χροιά, υπενθυμίζοντας την κοινωνία και την χώρα που συνέβη η δολοφονία του θύματος. Μπορεί σε κάποιον να ακούγεται αδόκιμο ο συνδυασμός industrial ρυθμού και ανατολίτικων μελωδιών, αλλά μία αναδρομή σε τραγουδάρες των Ministry από τη δεκαετία του 80’ ακόμη, θα τους αλλάξει γνώμη.
Το «γλυκό» όμως δεν είναι μόνο μουσικό. Από τη στιγμή που καθιστάται σαφές, στον ακροατή-θεατή ότι οι δημιουργοί του ήθελαν ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, έπρεπε να υπάρχει και το αντίστοιχο οπτικό στοιχείο. Το βίντεο κλιπ, λοιπόν, περπατάει και αυτό στα χνάρια της Industrial σκηνής με τις σκηνοθετικές και σκηνογραφικές επιρροές από τα βίντεο κλιπ των Rammstein, π.χ. Mann gegen Mann, χωρίς όμως εννοείται να καταφεύγει στη στυγνή αντιγραφή. Λειτουργεί απλά σαν ένας πάρα πολύ καλός μαθητής, που ίσως και σε σημεία να ξεπερνάει τον δάσκαλο. Και φυσικά μένει και απόλυτα πιστό στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της ιστορίας του θύματος.
Κάπως έτσι, η καλλιτεχνική προσπάθεια με το όνομα «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και πρωτοποριακό για τα Ελληνικά δεδομένα, οπτικοακουστικό έργο τέχνης. Είναι άξιο συγχαρητηριών για τους συντελεστές του, το γεγονός ότι κατάφεραν να συνδυάσουν τόσο αρμονικά όλα τα στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω και ταυτόχρονα να δώσουν μία άψογη αντιπροσωπευτική εικόνα μίας ιστορίας που δικαιολογημένα συγκλόνισε πολύ κόσμο, μόλις λίγους μήνες πριν. Και η τέχνη, είναι ο καλύτερος φίλος της συλλογικής μνήμης.
Υ.Γ. Σπάνια βλέπω τέτοιες όμορφες και ιδιαίτερες καλλιτεχνικές προσπάθειες από δημιουργούς που η βάση τους, είναι η πατρίδα μου, η Θεσσαλονίκη. Τελευταίο ανάλογο δείγμα είχα βιώσει μόνο με τους Sleepin Pillow. Είναι η απόδειξη σε αυτό που είχα αναφέρει, σε ένα παλιότερο κείμενο, ότι η Θεσσαλονίκη, πάντα θα έχει μία ισχυρή μειοψηφία η οποία θα διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την πολιτιστική κληρονομιά της, ακόμα και στον καιρό που η πλειοψηφία που την αγνοεί ή και την καταπολεμά, φαντάζει ανίκητη.
Έτσι όταν είδα να εμφανίζεται το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» στην αρχική μου σελίδα, ίσως ένιωσα και κάποια καχυποψία, ότι θα επρόκειτο για μία ακόμα δακρύβρεχτη μπαλάντα που προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την δικαιολογημένη δημοσιότητα που πήρε το γεγονός της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου. Δεν έχουν συμβεί λίγες αντίστοιχες κινήσεις από άλλους καλλιτέχνες, στο παρελθόν. Φυσικά, κάθε ίχνος καχυποψίας διαλύθηκε από τη στιγμή, που άνοιξε η καρτέλα στο browser μου και άρχισε να η αναπαραγωγή του τραγουδιού και του βίντεο-κλιπ που το συνοδεύει.
Αρχικά η βάση της μουσικής, αυτή-καθεαυτή. Industrial rock, ένα ιδίωμα το οποίο αναπτύχθηκε ελάχιστα στην Ελλάδα, δεν απέκτησε ποτέ ιδιαίτερη δημοτικότητα με εξαίρεση ίσως τους κυριότερους εκπρόσωπους του, Tsopana Rave. Και εδώ είναι το πρώτο σημείο που το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» αντιπροσωπεύει άψογα την ιστορία που διηγείται, ενός θύματος δηλαδή που εκφραζόταν καλλιτεχνικά, μέσω drag queen show.
Η Industrial σκηνή υπήρξε πάντοτε καταφύγιο μίας εναλλακτικής ψυχαγωγίας, βασισμένη σε όχι τόσο δημοφιλείς προσεγγίσεις της σεξουαλικότητας ενός ανθρώπου. Μία περιήγηση στις δημιουργίες των Rammstein, των Nine Inch Nails, του Marilyn Manson, Revolting Cocks και άλλων, είναι αρκετή για να πείσει και έναν έφηβο Μορμόνο, ότι οι συγκεκριμένοι καλλιτέχνες εξέφραζαν μέσω των δημιουργιών τους, ανησυχίες σχετικά με θέματα σεξουαλικότητας που θεωρούνται ταμπού.
Και ενώ η παραμόρφωση της κιθάρας βρίσκεται σε επίπεδα rock, η μελωδία είναι σαν να έχει βγει από τα χέρια του Richard Kruspe των Rammstein, κοινώς βαδίζει σε ποιο metal μονοπάτια, θέλοντας ο καλλιτέχνης, φαντάζομαι, να τονίσει τη βιαιότητα της δολοφονίας αλλά και των αντιδράσεων που ακολούθησαν, υπέρ του θύματος ή κατά. Η επιλογή όμως αυτής της παραμόρφωσης ήταν σοφή, διότι τα φωνητικά που πατάνε πάνω σε αυτή, δεν είναι τα κλασσικά τραχιά της Industrial μουσικής, με μεγαλύτερο παράδειγμα τον Al Jourgessen των Ministry, αλλά αντίθετα είναι πιο «καθαρά», πιο new wave, πιο Depeche Mode.
Φυσιολογικά λοιπόν, τα επιτηδευμένα αλλά άψογα εκπεφρασμένα, ελαφρώς θηλυπρεπή φωνητικά, έχουν μία έντονη θεατρικότητα, βασισμένη περισσότερο στην αφήγηση και λιγότερο στον λυρισμό, με στίχους που ταξιδεύουν χωρίς δυσκολία από την ειρωνεία, στην κριτική, στη μελαγχολία και στην περηφάνεια, όχι ως αλαζονεία αλλά ως μέσο άμυνας σε ένα εχθρικό ή έστω καχύποπτο κοινωνικό περιβάλλον. Στίχοι πότε ποιητικοί και πότε ωμοί και ρεαλιστικοί. Αυτά όμως δεν είναι τα μόνα κομμάτια αυτού του εκπληκτικού παζλ, που χτίστηκε στη συγκεκριμένη σύνθεση.
Το μουσικό γλυκό, έρχεται να δέσει με τη χρήση lead μελωδιών πάνω σε αυτή την industrial ρυθμική δομή, οι οποίες έχουν μία διακριτική ανατολίτικη χροιά, υπενθυμίζοντας την κοινωνία και την χώρα που συνέβη η δολοφονία του θύματος. Μπορεί σε κάποιον να ακούγεται αδόκιμο ο συνδυασμός industrial ρυθμού και ανατολίτικων μελωδιών, αλλά μία αναδρομή σε τραγουδάρες των Ministry από τη δεκαετία του 80’ ακόμη, θα τους αλλάξει γνώμη.
Το «γλυκό» όμως δεν είναι μόνο μουσικό. Από τη στιγμή που καθιστάται σαφές, στον ακροατή-θεατή ότι οι δημιουργοί του ήθελαν ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, έπρεπε να υπάρχει και το αντίστοιχο οπτικό στοιχείο. Το βίντεο κλιπ, λοιπόν, περπατάει και αυτό στα χνάρια της Industrial σκηνής με τις σκηνοθετικές και σκηνογραφικές επιρροές από τα βίντεο κλιπ των Rammstein, π.χ. Mann gegen Mann, χωρίς όμως εννοείται να καταφεύγει στη στυγνή αντιγραφή. Λειτουργεί απλά σαν ένας πάρα πολύ καλός μαθητής, που ίσως και σε σημεία να ξεπερνάει τον δάσκαλο. Και φυσικά μένει και απόλυτα πιστό στο καλλιτεχνικό περιβάλλον της ιστορίας του θύματος.
Κάπως έτσι, η καλλιτεχνική προσπάθεια με το όνομα «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» αποτελεί ένα ολοκληρωμένο και πρωτοποριακό για τα Ελληνικά δεδομένα, οπτικοακουστικό έργο τέχνης. Είναι άξιο συγχαρητηριών για τους συντελεστές του, το γεγονός ότι κατάφεραν να συνδυάσουν τόσο αρμονικά όλα τα στοιχεία που αναφέρθηκαν παραπάνω και ταυτόχρονα να δώσουν μία άψογη αντιπροσωπευτική εικόνα μίας ιστορίας που δικαιολογημένα συγκλόνισε πολύ κόσμο, μόλις λίγους μήνες πριν. Και η τέχνη, είναι ο καλύτερος φίλος της συλλογικής μνήμης.
Υ.Γ. Σπάνια βλέπω τέτοιες όμορφες και ιδιαίτερες καλλιτεχνικές προσπάθειες από δημιουργούς που η βάση τους, είναι η πατρίδα μου, η Θεσσαλονίκη. Τελευταίο ανάλογο δείγμα είχα βιώσει μόνο με τους Sleepin Pillow. Είναι η απόδειξη σε αυτό που είχα αναφέρει, σε ένα παλιότερο κείμενο, ότι η Θεσσαλονίκη, πάντα θα έχει μία ισχυρή μειοψηφία η οποία θα διατηρεί σε υψηλά επίπεδα την πολιτιστική κληρονομιά της, ακόμα και στον καιρό που η πλειοψηφία που την αγνοεί ή και την καταπολεμά, φαντάζει ανίκητη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου