Τις τελευταίες
μέρες, η αρχική μου σελίδα έχει κατακλυστεί από ενημερώσεις φωτογραφιών προφίλ,
με το πλαίσιο “We support art workers”. Απόλυτα δικαιολογημένα. Η
περιθωριοποίηση των εργατών του πολιτισμού από τα μέτρα στήριξης που εφαρμόζει
η κυβέρνηση, είναι απόλυτα κατακριτέα. Και αυτό όχι μόνο διότι η τέχνη είναι
αναπόσπαστο μέρος τη ζωής μας και ολόκληρης της κοινωνίας μας, άρα οι
εργαζόμενοι σε αυτοί δικαιούνται την υποστήριξη του κράτους σε συνθήκες
πανδημίας, αλλά και γιατί πολύ απλά είναι συνάνθρωποι μας και είναι απάνθρωπο
να αποκλείονται έστω και από αυτό το υποτυπώδες πλαίσιο αλληλεγγύης.
Παρ’ όλα αυτά, είναι γεγονός ότι ένα σημείο αναφοράς που έχει δημιουργηθεί δικαιολογημένα στις σκέψεις μας τους τελευταίους μήνες, είναι ο χρονικός διαχωρισμός, «προ και μετά κορωνοϊού». Εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση. Έτσι δεν μπορούσα να αγνοήσω την ανάμνηση από την προ-κορωνοϊό εποχή, σχετικά με την πλειοψηφία των καλλιτεχνών(επαγγελματιών και ημί-) που τυχαίνει να είμαι συνδεδεμένος διαδικτυακά και την ευαισθησία τους σε κοινωνικούς αγώνες, περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων κ.τ.λ. Και η ανάμνηση αυτή μου έλεγε ότι η πλειοψηφία αυτών σπάνια εκφραζόντουσαν «πολιτικά», σαν πολίτες δηλαδή.
Προς θεού, δεν αναφέρομαι στις δημιουργίες τους, δεν θα επιβάλλω κάποια αντίστροφη λογοκρισία στην καλλιτεχνική έκφραση. Αναφέρομαι ξεκάθαρα στην προσωπική τους στάση απέναντι σε κοινωνικά ζητήματα, η οποία συνήθως ήταν τελείως ανέκφραστη. Αντίθετα η όποια τους έκφραση στα κοινωνικά δίκτυα πιο εύκολα μπορούσε να ταυτισθεί με ναρκισσιστικές συμπεριφορές παρά με αλληλέγγυες. Μία τελείως εξατομικευμένη αντίληψη της πραγματικότητας γύρω τους, η οποία συνήθως είχε τους ίδιους ως επίκεντρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Μαραβέγιας που είχε ταχθεί εναντίον των κοινωνικών συγκρούσεων για να μπορεί να αράξει με την κοπέλα του στο παγκάκι.
Φυσικά αυτό δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση. Όπως προανέφερα, οι καλλιτέχνες είναι συνάνθρωποι μας έτσι δεν θα μπορούσαν να αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τον δυτικό κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες να αποτελείται από άτομα και όχι από κοινωνίες. Ούτως ή άλλως θα πρέπει να είναι κάποιος αφελής για να νομίζει ότι η πλειοψηφία των καλλιτεχνών που εκφραζόντουσαν κοινωνικά τις προηγούμενες δεκαετίες, το κάνανε λόγω της ευαισθησίας τους και όχι για την κονόμα, διότι τότε η αλληλεγγύη ήταν πιο δημοφιλής σαν έννοια από ότι σήμερα. Παραδείγματα εύκαιρα εμφανίζονται στις περιπτώσεις του Σαββόπουλου και του Νταλάρα.
Θα ρωτήσει, δικαίως, κάποιος γιατί επικεντρώνομαι στους καλλιτέχνες. Διότι οι ίδιοι διαπίστωσαν και πολύ ορθώς προβάλλουνε με την καμπάνια «we support art workers» το πόσο κρίσιμο ρόλο παίζουν στην κοινωνική μας και όχι μόνο ζωή. Και όπως αυτό δικαίως αποτελεί επιχείρημα για μία ιδιαίτερη προσοχή στην επιβίωση τους στην πανδημία, έτσι αποτελεί και μία υπενθύμιση για την επιρροή τους στην κοινωνία, η οποία είναι στο χέρι τους να αποβεί μοιραία ή ευεργετική. Κακά τα ψέμματα, δεν υπάρχουν ικανότεροι καλλιεργητές συνειδήσεων από τους καλλιτέχνες. Είναι η φύση της δραστηριότητας τους, τέτοια.
Ένα χαρακτηριστικό το οποίο, η πλειοψηφία τους και ειδικά αυτοί που ζουν μία άνετη ζωή χάρη στην καλλιτεχνική τους δράση έχει ξεχάσει. Για παράδειγμα στον χώρο της μουσικής, πέρα από τα τραγούδια τους τα οποία δεν αναφέρονται ποτέ σε ευρύτερα κοινωνικά θέματα και μάλιστα πολλές φορές έχουν μία ξεκάθαρη αντικοινωνική αντίληψη, επικεντρώνοντας τη θεματολογία τους σε αυτάρεσκους στίχους και σε μία νοοτροπία «ναι πάτησα επί πτωμάτων για να ανελιχθώ και μαγκιά μου, ακόμα και η δημόσια έκφραση τους περιορίζεται σε επιτηδευμένα εκκεντρικά ενδύματα άντε και κανένα φημισμένο σύντροφο. Και φυσικά αναφέρομαι στην πλέον δημοφιλή μουσική των ημερών μας, το εμπορευματοποιημένο χιπ-χοπ.
Και αυτή η αναφορά είναι που μου δίνει πάσα στο να δικαιολογηθώ για την κούραση που προκάλεσα στον οποιοδήποτε αναγνώστη, επαναλαμβάνοντας λέξεις όπως «η πλειοψηφία» και «οι περισσότεροι». Και αυτό διότι αν υπάρχει ένα σύγχρονο καλλιτεχνικό ρεύμα που όχι μόνο δεν είναι αποκομμένο από την κοινωνία, αλλά είναι περήφανο που είναι μέρος της, με την τέχνη και με τη δημόσια έκφραση είναι ποιητικό/κοινωνικό/σοβαρό, χαρακτηρείστε το όπως θέλετε, χίπ-χοπ. Μιλάω για καλλιτέχνες όπως ο Βέβηλος, ο Λεξ, οι Jolly Roger και άλλοι.
Συμπερασματικά, έχουμε υποχρέωση σαν κοινωνία να στηρίζουμε την τέχνη και τους εργαζόμενους σε αυτή, είτε είναι καλλιτέχνες είτε υποστηρικτικά επαγγέλματα. Αλλά και οι καλλιτέχνες έχουν υποχρέωση να συναισθάνονται την κοινωνία που ανήκουν και τους τροφοδοτεί, πνευματικά και μη. Και να το εκφράζουν. Ας ελπίσουμε ότι ο τωρινός τους αγώνας, θα αποτελέσει εφαλτήριο για να το κάνουν οι περισσότεροι, τουλάχιστον, από αυτούς στο μέλλον που καταφθάνει. Θα είναι αναγκαίο.
Παρ’ όλα αυτά, είναι γεγονός ότι ένα σημείο αναφοράς που έχει δημιουργηθεί δικαιολογημένα στις σκέψεις μας τους τελευταίους μήνες, είναι ο χρονικός διαχωρισμός, «προ και μετά κορωνοϊού». Εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση. Έτσι δεν μπορούσα να αγνοήσω την ανάμνηση από την προ-κορωνοϊό εποχή, σχετικά με την πλειοψηφία των καλλιτεχνών(επαγγελματιών και ημί-) που τυχαίνει να είμαι συνδεδεμένος διαδικτυακά και την ευαισθησία τους σε κοινωνικούς αγώνες, περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων κ.τ.λ. Και η ανάμνηση αυτή μου έλεγε ότι η πλειοψηφία αυτών σπάνια εκφραζόντουσαν «πολιτικά», σαν πολίτες δηλαδή.
Προς θεού, δεν αναφέρομαι στις δημιουργίες τους, δεν θα επιβάλλω κάποια αντίστροφη λογοκρισία στην καλλιτεχνική έκφραση. Αναφέρομαι ξεκάθαρα στην προσωπική τους στάση απέναντι σε κοινωνικά ζητήματα, η οποία συνήθως ήταν τελείως ανέκφραστη. Αντίθετα η όποια τους έκφραση στα κοινωνικά δίκτυα πιο εύκολα μπορούσε να ταυτισθεί με ναρκισσιστικές συμπεριφορές παρά με αλληλέγγυες. Μία τελείως εξατομικευμένη αντίληψη της πραγματικότητας γύρω τους, η οποία συνήθως είχε τους ίδιους ως επίκεντρο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Μαραβέγιας που είχε ταχθεί εναντίον των κοινωνικών συγκρούσεων για να μπορεί να αράξει με την κοπέλα του στο παγκάκι.
Φυσικά αυτό δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση. Όπως προανέφερα, οι καλλιτέχνες είναι συνάνθρωποι μας έτσι δεν θα μπορούσαν να αποτελούν την εξαίρεση στον κανόνα που θέλει τον δυτικό κόσμο τις τελευταίες δεκαετίες να αποτελείται από άτομα και όχι από κοινωνίες. Ούτως ή άλλως θα πρέπει να είναι κάποιος αφελής για να νομίζει ότι η πλειοψηφία των καλλιτεχνών που εκφραζόντουσαν κοινωνικά τις προηγούμενες δεκαετίες, το κάνανε λόγω της ευαισθησίας τους και όχι για την κονόμα, διότι τότε η αλληλεγγύη ήταν πιο δημοφιλής σαν έννοια από ότι σήμερα. Παραδείγματα εύκαιρα εμφανίζονται στις περιπτώσεις του Σαββόπουλου και του Νταλάρα.
Θα ρωτήσει, δικαίως, κάποιος γιατί επικεντρώνομαι στους καλλιτέχνες. Διότι οι ίδιοι διαπίστωσαν και πολύ ορθώς προβάλλουνε με την καμπάνια «we support art workers» το πόσο κρίσιμο ρόλο παίζουν στην κοινωνική μας και όχι μόνο ζωή. Και όπως αυτό δικαίως αποτελεί επιχείρημα για μία ιδιαίτερη προσοχή στην επιβίωση τους στην πανδημία, έτσι αποτελεί και μία υπενθύμιση για την επιρροή τους στην κοινωνία, η οποία είναι στο χέρι τους να αποβεί μοιραία ή ευεργετική. Κακά τα ψέμματα, δεν υπάρχουν ικανότεροι καλλιεργητές συνειδήσεων από τους καλλιτέχνες. Είναι η φύση της δραστηριότητας τους, τέτοια.
Ένα χαρακτηριστικό το οποίο, η πλειοψηφία τους και ειδικά αυτοί που ζουν μία άνετη ζωή χάρη στην καλλιτεχνική τους δράση έχει ξεχάσει. Για παράδειγμα στον χώρο της μουσικής, πέρα από τα τραγούδια τους τα οποία δεν αναφέρονται ποτέ σε ευρύτερα κοινωνικά θέματα και μάλιστα πολλές φορές έχουν μία ξεκάθαρη αντικοινωνική αντίληψη, επικεντρώνοντας τη θεματολογία τους σε αυτάρεσκους στίχους και σε μία νοοτροπία «ναι πάτησα επί πτωμάτων για να ανελιχθώ και μαγκιά μου, ακόμα και η δημόσια έκφραση τους περιορίζεται σε επιτηδευμένα εκκεντρικά ενδύματα άντε και κανένα φημισμένο σύντροφο. Και φυσικά αναφέρομαι στην πλέον δημοφιλή μουσική των ημερών μας, το εμπορευματοποιημένο χιπ-χοπ.
Και αυτή η αναφορά είναι που μου δίνει πάσα στο να δικαιολογηθώ για την κούραση που προκάλεσα στον οποιοδήποτε αναγνώστη, επαναλαμβάνοντας λέξεις όπως «η πλειοψηφία» και «οι περισσότεροι». Και αυτό διότι αν υπάρχει ένα σύγχρονο καλλιτεχνικό ρεύμα που όχι μόνο δεν είναι αποκομμένο από την κοινωνία, αλλά είναι περήφανο που είναι μέρος της, με την τέχνη και με τη δημόσια έκφραση είναι ποιητικό/κοινωνικό/σοβαρό, χαρακτηρείστε το όπως θέλετε, χίπ-χοπ. Μιλάω για καλλιτέχνες όπως ο Βέβηλος, ο Λεξ, οι Jolly Roger και άλλοι.
Συμπερασματικά, έχουμε υποχρέωση σαν κοινωνία να στηρίζουμε την τέχνη και τους εργαζόμενους σε αυτή, είτε είναι καλλιτέχνες είτε υποστηρικτικά επαγγέλματα. Αλλά και οι καλλιτέχνες έχουν υποχρέωση να συναισθάνονται την κοινωνία που ανήκουν και τους τροφοδοτεί, πνευματικά και μη. Και να το εκφράζουν. Ας ελπίσουμε ότι ο τωρινός τους αγώνας, θα αποτελέσει εφαλτήριο για να το κάνουν οι περισσότεροι, τουλάχιστον, από αυτούς στο μέλλον που καταφθάνει. Θα είναι αναγκαίο.
Πηγή εικόνας: www.culturenow.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου