Ο καθρέφτης

Σαν βλαμμένο παιδάκι που πάντοτε ήμουν, πέρα από τα συμβατικά χόμπι, είχα και κάποια άλλα λίγο πιο ασυνήθιστα. Όχι δεν είμαι νεκρόφιλος, ούτε κτηνοβάτης. Αλλά πάντοτε μου άρεσε να παρατηρώ ανθρώπινες συμπεριφορές, να βλέπω δηλαδή το πως χειρίζονται οι άνθρωποι τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους.

Σύντομα στην πορεία κατάλαβα το πόσο μεγάλο ρόλο παίζει η θέση του ανθρώπου για το πως θα συμπεριφερθεί και κυρίως το πως θα κρίνει τις συμπεριφορές. Τις ίδιες ακριβώς συμπεριφορές. Τεράστιο ρόλο λοιπόν παίζει αν το εκάστοτε άτομο είναι πομπός ή δέκτης της συμπεριφοράς.

Κάπως έτσι λοιπόν παρατηρούσα ανθρώπους κυρίως όταν ήταν οι πομποί  μίας συμπεριφοράς. Και μάλιστα κακής συμπεριφοράς. Μερικές φορές, είχα σπάνια την τύχη να βλέπω να γίνονται και δέκτες. Αλλά επειδή δυστυχώς ο κόσμος μας αποτελείται κυρίως από θύτες και από θύματα, δεν είχα την τύχη να το  παρατηρώ συχνά.

Καθώς μεγάλωνα άρχισε να δημιουργείται ένα βίτσιο μέσα μου. Το να φέρνω αντιμέτωπους τους ανθρώπους με τις ίδιες τους τις συμπεριφορές. Όχι να πράττω εναντίον τους τα ίδια που έπραξαν αυτοί σε άλλους ή ακόμα και σε μένα. Να τους δημιουργώ απλά ένα είδωλο τους και να τους κάνω να σκεφτούν ξανά τις πράξεις και τα λόγια τους. Να παίρνω το ρόλο ενός καθρέφτη.

Ακούγεται δύσκολο ίσως και άχαρο. Δύσκολο δεν είναι τουλάχιστον όχι για έναν τύπο σαν εμένα, που το να δημιουργεί εικόνες στο μυαλό το δικό του και των άλλων είναι ίσως το μοναδικό του ταλέντο. Ούτε και άχαρο είναι. Από ένα σημείο και μετά. Διότι βλέποντας ότι η πλειοψηφία των ανθρώπων δεν τολμάει καν να μπει σε αυτή τη διαδικασία, αντιλήφθηκα ότι αν συνέχιζα να τους παίρνω σοβαρά, θα κατέληγα στα ψυχοφάρμακα, το ένστικτο της επιβίωσης μου αποφάσισε να με κάνει να γελάω όταν γίνομαι μάρτυρας της οποιαδήποτε κωλοτούμπας. Πως λέει ο ποιήτης «θα κατεβαίνω μόνο όταν θέλω να γελάσω»; Αυτό ακριβώς.

Η αλήθεια είναι ότι καταλήγει να είναι άχαρο στις περιπτώσεις των ανθρώπων που έχω πραγματικά δεθεί συναισθηματικά. Τι και αν η απογοήτευση εκεί συνοδεύεται από ένα ειρωνικό χαμόγελο; Παραμένει απογοήτευση.

Υπάρχουν βέβαια και αυτές οι λίγες περιπτώσεις ανθρώπων που όντως καταλαβαίνουν ότι έχουν συμπεριφερθεί λάθος, ξεπερνάνε τους όποιους εγωισμούς και το αίσθημα δικαίου τους επικρατεί οποιασδήποτε μικροπρέπειας. Αυτούς τους αγαπάω λίγο παραπάνω. Διότι αντιλαμβάνονται το που βρίσκεται η ουσία στη ζωή και στις ανθρώπινες σχέσεις. Στο να καταλαβαίνει ο ένας τον άλλο, στο να μαθαίνει ο ένας από τον άλλο, στο να προσφέρει ο ένας στον άλλο.

Τους θαυμάζω αλλά δεν ξέρω αν θέλω να τους μοιάσω. Πρέπει να έχουν πονέσει πολύ, βλέποντας να κρίνουν τους άλλους και τους ίδιους, με άλλα μέτρα και με άλλα σταθμά. Το ίδιο αίσθημα δικαίου που τους κάνει να παραδέχονται τα δικά τους λάθη, το ίδιο είναι που σαν αλάτι πέφτει στις πληγές που τους ανοίγουν οι άλλοι.

Και τους καταλαβαίνω. Αντιλαμβάνομαι ότι τρομάζουν στην ιδέα ότι ο μόνος τρόπος για να γλιτώσουν από αυτή την κατάρα που τους ακολουθεί, είναι να γίνουν και οι ίδιοι θύτες ή θύματα. Δεν ξέρω ποιο θα είναι το μέλλον τους. Ίσως τελικά να γίνουν και αυτοί καθρέφτες.