Απομονωμένοι και εξαρτημένοι

Αν κάποιος κάνει ένα γκάλοπ σε όλους τους εικοσάχρονους των χωρών που προσφέρουν στην πλεοψηφία των κατοίκων τους ένα στοιχειώδες επίπεδο διαβίωσης και ρωτήσει ποια κατάσταση είναι αυτή που ανυπομονούν να ζήσουν τα επόμενα χρόνια, μία από τις πιο δημοφιλείς απαντήσεις, αν όχι η δημοφιλέστερη, θα είναι η «ανεξαρτησία». Μία βαρύγδουπη λέξη, με πολυεπίπεδο νόημα.

Διότι δεν είναι μόνο η ανεξαρτησία από τους γονείς, οικονομική και ανθρώπινη, που προσδοκούν οι νέοι και οι νέες που βρίσκονται στη μετεφηβεία, ακόμα και αν αυτή είναι συνήθως η πρώτη που τους έρχεται στο μυαλό. Είναι η οικονομική ανεξαρτησία που θα επιτευχθεί μέσω της εργασίας τους, είναι η πνευματική ανεξαρτησία που θα επιτευχθεί μέσω της καλλιέργειας της προσωπικότητας τους, είναι και η συναισθηματική ανεξαρτησία η οποία θα είναι αποτέλεσμα των αντίστοιχων άσχημων εμπειριών που θα έχουν μέχρι τότε και θα αναπτύξουν κάποια ανοσία.

Δυστυχώς όμως, αυτή η ανεξαρτησία αργεί πολλές φορές. Και αυτό διότι τα τελευταια χρόνια η ζωή ακόμα και στις πιο αναπτυγμένες χώρες ειδικά για τους νέους, έχει υποβαθμιστεί, με μόνη φωτεινή εξαίρεση το γεγονός ότι τα ταξίδια έγιναν πιο προσιτά. Πέρα από αυτή την εξαίρεση όμως, οι συνθήκες για τους νέους έχουν δυσκολέψει σε όλα τα επίπεδα και κυρίως τα πρακτικά. Η πρόσβαση στην εργασία έχει γίνει πιο απαιτητική, ειδικά στα επαγγέλματα που απαιτούν σπουδές, η αναλογία μισθών και τιμών έχει μεταβληθεί εις βάρος των πρώτων, ενώ τα ενοίκια, ειδικά στη Δυτική και Βόρεια Ευρώπη έχουν εκτοξευθεί.

Η φυσιολογική συνέπεια όλων των παραπάνω είναι ότι οι νεαροί αναγκάζονται να συγκατοικήσουν. Δύο, τρεις, μέχρι και δέκα, έχει τύχει να ακούσω στην Ολλανδία που ζω, στο ίδιο σπίτι. Και ενώ, αυτή η κατάσταση προσφέρει πολλές ευκαιρίες για κοινωνικοποίηση, μία πολύ επιθυμητή διαδικασία για σχεδόν κάθε άνθρωπο, ταυτόχρονα μειώνει πάρα πολύ την αίσθηση της ανεξαρτησίας που έχει τόση ανάγκη ένας νέος επαγγελματίας. Και όταν η κοινωνικοποίηση δεν πηγαίνει τόσο καλά, τότε γίνεται ακόμα πιο έντονη η αίσθηση της απουσίας της ανεξαρτησίας.

Όσο καλά και να πηγαίνει η συγκατοίκηση, όση κατανόηση και συνεννόηση να υπάρχει, πάντα θα υπάρχουν στιγμές που αυτός που μοιράζεται την κατοικία του θα νιώσει παρείσακτος μέσα σε αυτή. Μπορεί να είναι μία φορά που θα γυρίσει από τη δουλειά εξαντλημένος και δεν θα θέλει να δει κανέναν, αλλά όταν ανοίξει την πόρτα να δει το σπίτι κατειλλημένο από καλεσμένους. Μπορεί, αντίστροφα, να θέλει να καλέσει φίλους του ένα βράδυ αλλά να αναγκαστεί να μην το κάνει διότι ο συγκάτοικος δουλεύει πρωί και θα πρέπει να σεβαστεί τον ύπνο του. Μπορεί να θέλει να περάσει κάποιες προσωπικές στιγμές με τον σύντροφο του, αλλά να το αναβάλλει λόγω της παρουσίας του συγκατοίκου του στον ίδιο χώρο, ενώ αντίστροφα μπορεί να κρατάει το φανάρι στο ίδιο του το σαλόνι.  

Οι συνέπειες τέτοιων περιστάσεων, έχουν ως κοινό το συναίσθημα της έλλειψης ελευθερίας στον χώρο που υποτίθεται αποτελεί τον ορισμό της άνεσης και της ανεξαρτησίας. Το σπίτι. Το οποίο παύει να αποτελεί σπίτι και μετατρέπεται σε κατάλυμα μακράς διαρκείας. Και αν δεν είσαι συνειδητοποιημένος νομάς ή χίπης, αν καλώς ή κακώς, έχεις απορροφηθεί από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, με τα καλά και στραβά του, τότε η έλλειψη του αυστηρά προσωπικού και αδιαπραγμάτευτου προσωπικού χώρου και χρόνου, δεν οφελεί σε τίποτα. Ακόμα και η πρόσθετη κοινωνικοποίηση, ηθελημένη ή μη δεν είναι ικανή να ανατρέψει τη φθορά που προκαλεί η συνεχής και επιβεβλημένη συνύπαρξη με άλλους.

Και αναρωτιέμαι, πόσο ειρωνικό είναι να ζούμε στον αιώνα της απομόνωσης, στην εποχή που οι νέοι νιώθουν πιο μόνοι από ποτέ άλλοτε και τελικά να μην μπορούμε να απολαύσουμε την όποια θετική πλευρά αυτού του νομίσματος.

Πηγή εικόνας: Psychology Today