Τις προάλλες
καθόμουν στο στέκι μου και μεταξύ των ατόμων της παρέας μου βρισκόταν ένας
Χιλιανός μάγειρας τον οποίο έβλεπα πρώτη φορά. Κάποια στιγμή πιάσαμε την
κουβέντα και σύντομα του ανέφερα ότι διάβασα πρόσφατα ένα βιβλίο της Ιζαμπέλ
Αλιέντε, το «Ινές, Ψυχή μου».
Αντέδρασε αναφέροντας ότι τη γνωρίζει προσθέτοντας ότι είναι η ανιψιά του πρώην προέδρου τους, Σαλβαντόρ Αλιέντε. Μετά από μία συζήτηση σχετικά το πραξικόπημα του 1973, όπου έβριζε τη CIA και τον Πινοσέτ και στην οποία μου ανέφερε το πόσο καλός πρόεδρος είχε υπάρξει ο Αλιέντε, θυμήθηκα να του επισημάνω δύο από τα πρωταγωνιστικά ονόματα του βιβλίου που είχα διαβάσει.
Ξεκίνησα με το όνομα «Λαουτάρο». Χάρηκε, κάτι αναμενόμενο κρίνοντας από τα ξεκάθαρα Ινδιάνικα του χαρακτηριστικά. Συνέχισα με το «Πέδρο ντε Βαλδίβια». Κόντεψε να φτύσει το ποτό του, επίσης αναμενόμενη αντίδραση. Και οι δύο αυτοί τύποι θεωρούνται εθνικοί ήρωες της Χιλής, ο πρώτος διότι ήταν ο πρώτος στρατηγός της, ο δεύτερος διότι ήταν αυτός που ίδρυσε το σημερινό κράτος της Χιλής.
Γιατί όμως ο συμπαθής Χιλιανός μάγειρας, είχε τόσο διαφορετικές αντίδρασεις στο άκουσμα των δύο ονομάτων; Για να γίνει κατανοητό θα πρέπει να υπάρξει μία σύνοψη της ιστορίας αυτών των δύο ανθρώπων.
Όλα ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1540. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια, βετεράνος στρατιωτικός, ήρωας της μάχης της Παβία που έγινε το 1525, είναι ο επίσημος απεσταλμένος του Ισπανικού στέμματος για την εξερεύνηση της Χιλής και ταυτόχρονα την, αν χρειαστεί (δηλαδή αν έχει αρκετό χρυσάφι και γενικά πλουτοπαραγωγικές πηγές), υποταγή των ντόπιων πληθυσμών, με προεξάχοντες τους ινδιάνους Μαπούτσε και την ίδρυση της αποικίας.
Η αποστολή του, παρά τις κακουχίες, τις αναποδιές, τα οικονομικά προβλήματα και την αντίσταση των Μαπουτσε, προχωράει με επιτυχία. Έχει ήδη ιδρύσει το Σαντιάγο, τη σημερινή πρωτεύουσα της Χιλής. Οι άντρες του πολλές φορές επιδίδονται σε αγριότητες, τις οποίες ο ίδιος δεν πολυεγκρίνει αλλά δεν κάνει και τίποτα για να τις σταματήσει.
Μία μέρα, οι στρατιώτες του ανέφεραν ότι βρήκαν ένα εγκαταλελειμένο αγόρι Μαπούτσε, γύρω στα 10, να είναι μόνο του στη ζούγκλα. Ο άτεκνος Πέδρο ντε Βαλδίβια με την παραίνεση της ερωμένης του, Ινές, αποφάσισε να το «υιοθετήσει» ανεπίσημα και να τον κάνει προσωπικό του ιπποκόμο. Τον βαφτίσαν κιόλας, Φελίπε.
Τα χρόνια περνούσαν και ο Φελίπε έμαθε Ισπανικά, έγινε πολύ καλός ιπποκόμος έχοντας εξαιρετική επικοινωνία με τα άλογα και φαινόταν ότι αυτό το πρώτο πείραμα εκχριστιανισμού ενός Ινδιάνου, για τη Χιλή, θα στεφόταν με επιτυχία. Όλα αυτά μέχρι το 1551, τη χρονιά δηλαδή που ο Φελίπε έγινε 18 ετών. Εκείνη τη μέρα οι φρουροί του Σαντιάγο άρχισαν να ουρλιάζουν για συναγερμό. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια έτρεξε στο σημείο, όπου βρήκε το κεφάλι του αλόγου του καρφωμένο σε ένα πάσαλο. Και ο Φελίπε, ο ιπποκόμος του, εξαφανισμένος. Το είχε σκάσει.
Λίγο καιρό μετά, οι Μαπούτσε ξεκίνησαν γενικευμένη εξέγερση. Οι μάχες με τους Ισπανούς αποίκους ήταν σκληρές και αμφίρροπες πολλές φορές, μια και οι τελευταίοι είχαν διαπιστώσει ότι οι, άλλοτε, δεσιδαίμονες και ανίκανοι να τους αντιμετωπίσουν Ινδιάνοι, πλέον ήξεραν πολύ καλά τις στρατηγικές τους, είχαν κατασκευάσει μέχρι και πανοπλίες. Οι φήμες που έφτασαν στα αυτιά τους ήταν ότι ένας νεαρός Μαπούτσε, ο Λαουτάρο, ηγούταν της επανάστασης.
Σε μία από αυτές τις μάχες, στις οποίες οι Μαπούτσε νίκησαν, συνελήφθη και ο Πέδρο ντε Βαλδίβια. Από τις προφορικές ιστορίες που διαδίδονταν, άγνωστο κατά πόσο ήταν αληθινές ή μη, ο Πέδρο ντε Βαλδίβια αφού ξυλοκοπήθηκε, ετοιμαζόταν για το επόμενο επεισόδιο στο μαρτύριο του. Ήταν σίγουρος για τον θάνατο του, μέχρι που μία ηλιαχτίδα ελπίδας έλαμψε στα μάτια του, όταν είδε ένα ηγετικό στέλεχος των Μαπούτσε να τον πλησιάζει. Ήταν ο Φελίπε, ο θετός γιος του. Ή αλλιώς, ο Λαουτάρο, το όνομα που σίγουρα ο ίδιος προτιμούσε. Ο Λαουτάρο τον πλησίασε, ο ντε Βαλδίβια άρχισε να του υπενθυμίζει την αγάπη που του έδειξε όσο τον είχε υπό την προστασία του. Η αντίδραση του Λαουτάρο ήταν ένα ειρωνικό χαμόγελο. Και έπειτα ένα φτύσιμο στο πρόσωπο του ντε Βαλδίβια.
Ο τελευταίος πλέον έχασε και τη μοναδική ελπίδα του. Τις επόμενες μέρες θα έβλεπε τους Μαπούτσε να τον κόβουν προσεκτικά, κομμάτια από το κορμί του και να τα τρώνε μπροστά του. Όταν πλέον δεν είχαν απομείνει μύες στα χέρια και στα πόδια του, ο Λαουτάρο τον πλησίασε μία ακόμα φορά, κρατώντας μία μεγάλη κανάτα που περιείχε καυτό λιωμένο χρυσάφι. Άνοιξε το στόμα του ημιθανή αιχμαλώτου του και το έχυσε. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια, ήταν νεκρός.
Τα επόμενα χρόνια οι Ισπανοί αντεπιτέθηκαν, σκότωσαν και τον Λαουτάρο μετά από ενέδρα και τελικά υπέταξαν τους Μαπούτσε. Η Χιλή όπως την ξέρουμε σήμερα, ήταν πλέον γεγονός. Και η χώρα αυτή, ή έστω μέρη της, τιμούν και δοξάζουν δύο ανθρώπους τόσο αντίθετους μεταξύ τους, που ο ένας βρήκε το θάνατο από τα χέρια του άλλου. Και είναι τα γεγονότα αυτά, αντιπροσωπευτικά τόσο της Χιλιανής Ιστορίας όσο και της σύγχρονης κοινωνίας της.
Υ.Γ. Όλες οι παραπάνω πληροφορίες, αντλήθηκαν κυρίως από το βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε «Ινές, ψυχή μου», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι ακόμα και η εύρεση του Λαουτάρο, ήταν σχέδιο της φυλής του, ώστε να μάθουν περισσότερα πράγματα για τους αλλόκοτους εχθρούς τους.
Αντέδρασε αναφέροντας ότι τη γνωρίζει προσθέτοντας ότι είναι η ανιψιά του πρώην προέδρου τους, Σαλβαντόρ Αλιέντε. Μετά από μία συζήτηση σχετικά το πραξικόπημα του 1973, όπου έβριζε τη CIA και τον Πινοσέτ και στην οποία μου ανέφερε το πόσο καλός πρόεδρος είχε υπάρξει ο Αλιέντε, θυμήθηκα να του επισημάνω δύο από τα πρωταγωνιστικά ονόματα του βιβλίου που είχα διαβάσει.
Ξεκίνησα με το όνομα «Λαουτάρο». Χάρηκε, κάτι αναμενόμενο κρίνοντας από τα ξεκάθαρα Ινδιάνικα του χαρακτηριστικά. Συνέχισα με το «Πέδρο ντε Βαλδίβια». Κόντεψε να φτύσει το ποτό του, επίσης αναμενόμενη αντίδραση. Και οι δύο αυτοί τύποι θεωρούνται εθνικοί ήρωες της Χιλής, ο πρώτος διότι ήταν ο πρώτος στρατηγός της, ο δεύτερος διότι ήταν αυτός που ίδρυσε το σημερινό κράτος της Χιλής.
Γιατί όμως ο συμπαθής Χιλιανός μάγειρας, είχε τόσο διαφορετικές αντίδρασεις στο άκουσμα των δύο ονομάτων; Για να γίνει κατανοητό θα πρέπει να υπάρξει μία σύνοψη της ιστορίας αυτών των δύο ανθρώπων.
Όλα ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του 1540. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια, βετεράνος στρατιωτικός, ήρωας της μάχης της Παβία που έγινε το 1525, είναι ο επίσημος απεσταλμένος του Ισπανικού στέμματος για την εξερεύνηση της Χιλής και ταυτόχρονα την, αν χρειαστεί (δηλαδή αν έχει αρκετό χρυσάφι και γενικά πλουτοπαραγωγικές πηγές), υποταγή των ντόπιων πληθυσμών, με προεξάχοντες τους ινδιάνους Μαπούτσε και την ίδρυση της αποικίας.
Η αποστολή του, παρά τις κακουχίες, τις αναποδιές, τα οικονομικά προβλήματα και την αντίσταση των Μαπουτσε, προχωράει με επιτυχία. Έχει ήδη ιδρύσει το Σαντιάγο, τη σημερινή πρωτεύουσα της Χιλής. Οι άντρες του πολλές φορές επιδίδονται σε αγριότητες, τις οποίες ο ίδιος δεν πολυεγκρίνει αλλά δεν κάνει και τίποτα για να τις σταματήσει.
Μία μέρα, οι στρατιώτες του ανέφεραν ότι βρήκαν ένα εγκαταλελειμένο αγόρι Μαπούτσε, γύρω στα 10, να είναι μόνο του στη ζούγκλα. Ο άτεκνος Πέδρο ντε Βαλδίβια με την παραίνεση της ερωμένης του, Ινές, αποφάσισε να το «υιοθετήσει» ανεπίσημα και να τον κάνει προσωπικό του ιπποκόμο. Τον βαφτίσαν κιόλας, Φελίπε.
Τα χρόνια περνούσαν και ο Φελίπε έμαθε Ισπανικά, έγινε πολύ καλός ιπποκόμος έχοντας εξαιρετική επικοινωνία με τα άλογα και φαινόταν ότι αυτό το πρώτο πείραμα εκχριστιανισμού ενός Ινδιάνου, για τη Χιλή, θα στεφόταν με επιτυχία. Όλα αυτά μέχρι το 1551, τη χρονιά δηλαδή που ο Φελίπε έγινε 18 ετών. Εκείνη τη μέρα οι φρουροί του Σαντιάγο άρχισαν να ουρλιάζουν για συναγερμό. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια έτρεξε στο σημείο, όπου βρήκε το κεφάλι του αλόγου του καρφωμένο σε ένα πάσαλο. Και ο Φελίπε, ο ιπποκόμος του, εξαφανισμένος. Το είχε σκάσει.
Λίγο καιρό μετά, οι Μαπούτσε ξεκίνησαν γενικευμένη εξέγερση. Οι μάχες με τους Ισπανούς αποίκους ήταν σκληρές και αμφίρροπες πολλές φορές, μια και οι τελευταίοι είχαν διαπιστώσει ότι οι, άλλοτε, δεσιδαίμονες και ανίκανοι να τους αντιμετωπίσουν Ινδιάνοι, πλέον ήξεραν πολύ καλά τις στρατηγικές τους, είχαν κατασκευάσει μέχρι και πανοπλίες. Οι φήμες που έφτασαν στα αυτιά τους ήταν ότι ένας νεαρός Μαπούτσε, ο Λαουτάρο, ηγούταν της επανάστασης.
Σε μία από αυτές τις μάχες, στις οποίες οι Μαπούτσε νίκησαν, συνελήφθη και ο Πέδρο ντε Βαλδίβια. Από τις προφορικές ιστορίες που διαδίδονταν, άγνωστο κατά πόσο ήταν αληθινές ή μη, ο Πέδρο ντε Βαλδίβια αφού ξυλοκοπήθηκε, ετοιμαζόταν για το επόμενο επεισόδιο στο μαρτύριο του. Ήταν σίγουρος για τον θάνατο του, μέχρι που μία ηλιαχτίδα ελπίδας έλαμψε στα μάτια του, όταν είδε ένα ηγετικό στέλεχος των Μαπούτσε να τον πλησιάζει. Ήταν ο Φελίπε, ο θετός γιος του. Ή αλλιώς, ο Λαουτάρο, το όνομα που σίγουρα ο ίδιος προτιμούσε. Ο Λαουτάρο τον πλησίασε, ο ντε Βαλδίβια άρχισε να του υπενθυμίζει την αγάπη που του έδειξε όσο τον είχε υπό την προστασία του. Η αντίδραση του Λαουτάρο ήταν ένα ειρωνικό χαμόγελο. Και έπειτα ένα φτύσιμο στο πρόσωπο του ντε Βαλδίβια.
Ο τελευταίος πλέον έχασε και τη μοναδική ελπίδα του. Τις επόμενες μέρες θα έβλεπε τους Μαπούτσε να τον κόβουν προσεκτικά, κομμάτια από το κορμί του και να τα τρώνε μπροστά του. Όταν πλέον δεν είχαν απομείνει μύες στα χέρια και στα πόδια του, ο Λαουτάρο τον πλησίασε μία ακόμα φορά, κρατώντας μία μεγάλη κανάτα που περιείχε καυτό λιωμένο χρυσάφι. Άνοιξε το στόμα του ημιθανή αιχμαλώτου του και το έχυσε. Ο Πέδρο ντε Βαλδίβια, ήταν νεκρός.
Τα επόμενα χρόνια οι Ισπανοί αντεπιτέθηκαν, σκότωσαν και τον Λαουτάρο μετά από ενέδρα και τελικά υπέταξαν τους Μαπούτσε. Η Χιλή όπως την ξέρουμε σήμερα, ήταν πλέον γεγονός. Και η χώρα αυτή, ή έστω μέρη της, τιμούν και δοξάζουν δύο ανθρώπους τόσο αντίθετους μεταξύ τους, που ο ένας βρήκε το θάνατο από τα χέρια του άλλου. Και είναι τα γεγονότα αυτά, αντιπροσωπευτικά τόσο της Χιλιανής Ιστορίας όσο και της σύγχρονης κοινωνίας της.
Υ.Γ. Όλες οι παραπάνω πληροφορίες, αντλήθηκαν κυρίως από το βιβλίο της Ιζαμπέλ Αλιέντε «Ινές, ψυχή μου», στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι ακόμα και η εύρεση του Λαουτάρο, ήταν σχέδιο της φυλής του, ώστε να μάθουν περισσότερα πράγματα για τους αλλόκοτους εχθρούς τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου