Το κίνημα της Ροζάβα

Μέσα σε όλο τον εγχώριο πανικό , που ζούμε τις τελευταίες μέρες, σχετικά με τις διαπραγματεύσεις που γίνονται με τους δανειστές, είναι απολύτως φυσιολογικό να αγνοούμε κάποια γεγονότα που διαδραματίζονται, όχι και τόσο μακρυά από εδώ. Και είναι κρίμα διότι σήμερα στην Ροζάβα (κάπου μεταξύ της Ανατολικής Τουρκίας, Βόρειας Συρίας και Δυτικού Ιράκ) δημιουργείται μία κατάσταση, η οποία προς το παρόν δεν γνωρίζουμε το πόσο ουσιαστικό ρόλο θα παίξει στην παγκόσμια ιστορία, αλλά είναι σίγουρο από τώρα ότι θα κατέχει στο μέλλον εξέχων συμβολικό. Και η ιστορία μας διδάσκει ότι πολλές φορές τα συμβολικά κεφάλαια της, είναι πιο καθοριστικά από τα ουσιαστικά. Γιατί έχουν αυτήν την ενοχλητική για κάποιους τάση να εμπνέουν τις μελλοντικές γενιές.

Δεν έχουν συμπληρωθεί δύο χρόνια από τότε που όλοι μας αντιληφθήκαμε ότι ο κόσμος μας μπορεί να γίνει ακόμα χειρότερος. Μας το έδειξαν με τον πλέον πειστικό τρόπο οι Τζιχαντιστές. Οι πράξεις τους μετουσίωσαν την  κοσμοθεωρία τους, το πως οραματίζονται τον κόσμο τους. Ένας κόσμος χωρίς ίχνος ελευθερίας και ισότητας, ένας κόσμος απολυταρχικός και βίαιος. Το πως ξεκίνησε αυτό το «κίνημα» είναι τεράστιο θέμα και δεν θέλω αναφερθώ στο παρόν άρθρο σε αυτό.

Θα αναφερθώ όμως στην αντίδραση που υπήρξε ενάντια στην επιβολής της κοσμοθεωρίας των Τζιχαντιστών. Αυτή η αντίδραση η οποία αποδεικνύει ότι μετά τη βροχή, ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της μπορεί να βγει το ουράνιο τόξο. Και αυτή η αντίδραση, δεν ήρθε ούτε από κάποια συμμαχία, ούτε από κάποιο ισχυρό κράτος. Ήρθε από τους ίδιους τους ανθρώπους που ζουν εκεί, οι οποίοι μη μπορώντας ή και μη θέλοντας να φύγουν από τα σπίτια τους, αποφάσισαν να οργανωθούν και να αντισταθούν. Και  τα καταφέρνουν, έχοντας πετύχει σημαντικές νίκες, με σημαντικότερη αυτή που επιτεύχθηκε πριν μερικές μέρες, όταν ανακατέλαβαν την στρατηγική πόλη Κομπάνι της Συρίας. Έστω και αν τους βοήθησαν οι Δυτικοί με αεροπορικές επιδρομές, βοήθεια που την αναφέρουν οι ντόπιοι αγωνιστές ως προσωρινό αναγκαίο κακό. Διότι ξέρουν ότι δεν ήταν οι διεθνείς αντιδράσεις που παρότρυναν την ενίσχυση τους, αλλά μακροπρόθεσμα συμφέροντα.

Όμως οι άνθρωποι των περιοχών αυτών (Κούρδοι κυρίως) δεν στοχεύουν απλά στην εκδίωξη των Τζιχαντιστών από τα εδάφη τους. Οραματίζονται κάτι καινούριο, κάτι νέο. Ένα κράτος πολύ διαφορετικό από αυτά που έχουμε συνηθίσει, που κυβερνώνται από διεφθαρμένους πολιτικούς, από ισχυρά συμφέροντα. Ένα κράτος που να μην λειτουργεί με βάση το νόμο της ζούγκλας, έστω και σε εξευγενισμένη μορφή. Και έχουν αρχίσει από τώρα να χτίζουν τις βάσεις, οι οποίες μας δείχνουν ότι κάτι μεγάλο και όμορφο δημιουργείται.

Οι κάτοικοι της Ροζάβα λοιπόν μόλις αντιλήφθηκαν ότι οι κυβερνήσεις, τους είχαν εγκαταλείψει στις ορέξεις των Τζιχαντιστών, πήραν την κατάσταση στα χέρια τους. Πέρα από τον Λαϊκο στρατό, αποτελούμενο από άντρες και γυναίκες, άρχισαν να οργανώνουν τις γειτονιές, τις πόλεις και τις κοινωνίες τους. Διαίρεσαν την περιοχή σε τρία αυτοδιοικούμενα καντόνια(επαρχίες). Το Κομπάνι, το Αφρίν και το Αλ Ταζίρα.  Η διακήρυξη αυτής της νέας εποχής περιλαμβάνει τα εξής:

"Οι λαοί των δημοκρατικά αυτοδιοικούμενων περιοχών, Κούρδων, Αράβων, Ασσύριων (Ασσύριων Χαλδαίων, Αραμάνων), Τουρκμένων, Αρμενίων και Τσετσένων, με ελεύθερη θέληση, ανακοινώνουν τη διασφάλιση της δικαιοσύνης, της ελευθερίας, της δημοκρατίας, και των δικαιωμάτων των γυναικών και των παιδιών, σύμφωνα με τις αρχές της οικολογικής ισορροπίας, της ελευθερίας των θρησκευτικών πεποιθήσεων και της ισότητας χωρίς διακρίσεις βάσει φυλής, θρησκείας, φύλου. Προς επίτευξη της πολιτικής και ηθικής συνοχής μιας δημοκρατικής κοινωνίας, ώστε να λειτουργήσει με αμοιβαία κατανόηση, συνύπαρξη της διαφορετικότητας και σεβασμό της αρχής του αυτοπροσδιορισμού και της αυτοάμυνας των ανθρώπων. Οι περιοχές μας της αυτοδιαχειριζόμενης δημοκρατίας δεν αναγνωρίζουν την αντίληψη του έθνους-κράτους και του κράτους που βασίζεται στη στρατιωτική δύναμη, τη θρησκεία και τη συγκέντρωση εξουσιών κεντρικά".

Ωραία όλα αυτά θεωρητικά και πραγματικά πολύ προοδευτικά για την πολύπαθη Μέση Ανατολή. Στην πράξη όμως; Ας δούμε πως εφαρμόζεται η διακήρυξη τους:

Αναφέρονται στην διασφάλιση της Δημοκρατίας. Αυτό το επιτυγχάνουν, και πολύ καλύτερα μάλιστα από τις «ανεπτυγμένες» ευρωπαϊκές κοινωνίες. Τα τρία καντόνια της Rojava οργανώθηκαν σε κομμούνες(τοπικά συμβούλια) οι οποίες συγκροτούνται στην αρχή της άμεσης συμμετοχής όλων των κατοίκων στα χωριά, στις γειτονιές, στις πόλεις και αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της κοινωνίας στη βάση της άμεσης δημοκρατίας. Κάθε βδομάδα λαμβάνουν δράση συνελεύσεις σε κάθε γειτονιά, αυτόνομες δυνάμεις αυτοάμυνας σε κάθε πόλη και αιρετοί αντιπρόσωποι για κάθε Δήμο που καλούνται να επιλύσουν καθημερινά ζητήματα. 

Αναφέρονται στην ισότητα των γυναικών, κάτι που είναι πραγματικά επαναστατικό για τους πληθυσμούς της Μέσης Ανατολής. Αυτό αποδεικνύεται στην πράξη από την ισότιμη συμμετοχή και φωνή που έχουν οι γυναίκες στις συνελεύσεις, αλλά και από την καθοριστική συμμετοχή τους στον Λαϊκο Στρατό με τον YPJ. Ναι αυτές οι γυναίκες πολέμησαν απίστευτα γενναία και κέρδισαν τους Τζιχαντιστές στο Κομπάνι.

Αναφέρονται στην ανεξιθρησκεία. Αυτό αποδεικνύεται με την ίδια τους την ύπαρξη. Αποδεικνύεται από το γεγονός ότι οι κάτοικοι της Ροζάβα πιστεύουν σε διαφορετικές θρησκείες αλλά πολεμάνε όλοι μαζί ενωμένοι ενάντια σε ένα φονταμενταλιστικό κίνημα όπως οι Τζιχαντιστές.

Επίσης όλοι οι ενήλικες κάτοικοι της Ροζάβα παρακολουθούν μαθήματα αστυνομικής εκπαίδευσης, έτσι ώστε σύντομα να καταργηθεί ο θεσμός της αστυνομίας. Και μια βασική λεπτομέρεια: προτού τους δοθεί όπλο κάνουν εντατικά μαθήματα μη βίαιης επίλυσης καταστάσεων.

Μπορώ να αναφέρω πολλά ακόμα παραδείγματα που αποδεικνύουν ότι στην Ροζάβα δημιουργείται κάτι επαναστατικά όμορφο. Θα προτιμήσω όμως, πριν κλείσω να αναπαράγω  την άποψη του αναρχικού καθηγητή ανθρωπολογίας του London School of Economics, David Graeber σε άρθρο του στη Guardian:

"Όλη μου τη ζωή σκέφτομαι πώς θα φτιάχναμε έτσι τη ζωή μας σε κάποια μακρινή στιγμή στο μέλλον και οι περισσότεροι άνθρωποι με θεωρούν τρελό και μόνο που το σκέφτομαι. Αυτοί οι άνθρωποι το κάνουν τώρα. Αν αποδείξουν ότι γίνεται, ότι μια πραγματική ισότιμη και δημοκρατική κοινωνία είναι εφικτή, θα αλλάξουν πλήρως την άποψη του κόσμου για τις ανθρώπινες δυνατότητες. Προσωπικά, νιώθω 10 χρόνια νεότερος έχοντας ζήσει 10 μέρες εκεί"

Δεν ξέρω κατά πόσο θα δικαιωθούν οι ελπίδες του Graeber. Ελπίζω πραγματικά το κίνημα της Ροζάβα να μην έχει την τύχη των Ζηλωτών, ενός παρόμοιου κινήματος που έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη τον ύστερο Μεσαίωνα.  Ξέρω όμως ότι η καταγεγραμμένη ιστορία αναφέρει ότι σε αυτά τα μέρη, γεννήθηκε ο ανθρώπινος πολιτισμός, με τους Σουμέριους. Ίσως στα ίδια μέρη να αναγεννηθεί.

1η Δημοσίευση: Balaoritou Street