Για τον Άρη...

Η 27^ηΑυγούστου 1905 ήταν μια πολύ χαρούμενη μέρα για την οικογένεια Κλάρα, μίας από τις πιο εύπορες της Λαμίας. Είχε γεννηθεί ο γιος τους, που λίγο καιρό μετά θα έπαιρνε το όνομα Θανάσης.  Η οικογένεια είχε στην ιδιοκτησία μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και έτσι 18 χρόνια αργότερα ο Θανάσης ενήλικος πλέον ξεκινά να σπουδάζει Γεωπονία. Αυτή η επιστήμη δεν τον συγκινούσε ιδιαίτερα, έτσι ένα μόλις χρόνο αργότερα απαρνιέται την οικογενειακή του περιουσία και πηγαίνει στην Αθήνα για να αναζητήσει την τύχη του.

Ανήσυχο πνεύμα καθώς ήταν, αρχίζει να αναπτύσει έναν κύκλο, αποτελούμενο από ανθρώπους με έντονες σοσιαλιστικές και κομμουνιστικές ιδέες. Στη Ρωσία μόλις δύο χρόνια πριν είχε γίνει η μεγαλύτερη επανάσταση που γνώρισε η παγκόσμια Ιστορία, μαζί με τη Γαλλική, και η αύρα της εύκολα είχε φτάσει και στη Νοτιο-Ανατολική Μεσόγειο. Έτσι απόλυτα φυσιολογικά το 1924 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας Αθήνας. Δραστηριοποιείται όλο και περισσότερο στους Κομμουνιστικούς κύκλους με αποτέλεσμα το 1928 να γίνει συντάκτης στο Ριζοσπάστη.

Ακολουθεί μια περίοδος φυλακίσεων σε πολλές φυλακές στην Ελλάδα, όπου τα βασανιστήρια ήταν μια καθημερινότητα, με συνέπεια αυτών να προκληθεί σοβαρή βλάβη στο αναπαραγωγικό του σύστημα. Την περίοδο του Δικτάτορα Μεταξά είναι φυλακισμένος στην Αίγινα όπου παίρνει μια απόφαση η οποία θα τον σημαδέψει σε όλη του τη ζωή. Υπογράφει δήλωση μετανοίας για τις κομμουνιστικές ιδέες του.  Και αποφυλακίζεται. Αυτή του η πράξη για το Κομμουνιστικό Κόμμα θεωρούταν ισότιμη της προδοσίας. Εδώ εμφανίζεται και η πρώτη σημαντική διαφορά νοοτροπίας του Θανάση Κλάρα με την πολιτική δύναμη που ανήκε. Ενώ στο ΚΚΕ είχαν υιοθετήσει μια ηρωική αλλά και μαρτυρική-παθητική στάση για τα μέλη που συλλαμβάνονταν, ο Κλάρας πίστευε ότι θα ήταν πολύ πιο χρήσιμος για την ταξική πάλη όντας ελεύθερος στους δρόμους, παρά κλεισμένος σε ένα μπουντρούμι 1x2 , καταρρακωμένος ψυχολογικά και σωματικά. Αν και το Κόμμα δεν τον συγχώρεσε ποτέ, αναγνώρισε το πόσο χρήσιμη ήταν η δυναμική προσωπικότητα του για τους στόχους του και τον δέχτηκε πίσω. Όμως το πολιτικό γραφείο του ΚΚΕ θα ήταν πάντοτε από καχύποπτο εως εχθρικό απέναντι του.

Το 1940 ξεκινάει ο Ελληνοϊταλικός πόλεμος. Ο Κλάρας υπηρετεί στο Σώμα του Πυροβολικού και όπως και ΟΛΟΙ οι Έλληνες Κομμουνιστές φυλακισμένοι(δόθηκε Αμνηστία) και μη, πηγαίνουν με τη θέληση τους στο μέτωπο. Η έκβαση του πολέμου είναι γνωστή. Οι Έλληνες διώχνουν τους Ιταλούς στην Αλβανία. Παρ’όλα αυτά ο Κλάρας θα πιστεύει μέχρι στο τέλος της ζωής του ότι ο επίσημος Ελληνικός στρατός προδόθηκε από την ηγεσία του και από τις τότε κυβερνήσεις, και στην Ιταλική αλλά και στη Γερμανική εισβολή. Μια ανάγνωση της επίσημης και κοινώς αποδεκτής ιστορίας για τη νικηφόρα μάχη του Καλπακίου, ενισχύει αυτές τις υποψίες.  (ένας φίλος μου  είχε πεί πολύ πετυχημένα ότι ο Μεταξάς δεν είπε «όχι» στον Ιταλό πρέσβη το βράδυ της 28^ης Οκτωβρίου αλλά «εξαρτάται»...)

Έρχεται η εποχή της Κατοχής. Το ΚΚΕ ιδρύει το ΕΑΜ(Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) . Ο Θανάσης Κλάρας αναλαμβάνει την ηγεσία του στρατιωτικού-αντάρτικου του τμήματος, του ΕΛΑΣ(Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός). Υιοθετεί το ψευδώνυμο Άρης Βελουχιώτης. Μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο ο ΕΛΑΣ γιγαντώνεται. Κομμουνιστές και μη, ακόμα και ιερείς μπαίνουν στις τάξεις του. Ορεινές περιοχές στην Ελλάδα κατά μήκος της Πίνδου απελευθερώνονται. Το κράτος του ΕΑΜ είναι γεγονός. Οι Γερμανικές και Ιταλικές δυνάμεις κατοχής ηττώνται συνεχώς. Ο Άρης Βελουχιώτης έχει γίνει ένας ζωντανός θρύλος για τους κατοίκους των περιοχών αυτών.

Ο ΕΛΑΣ παρότι δεν είχε την παραμικρή υποστήριξη από ξένες δυνάμεις(όπως είχε ο ΕΔΕΣ του Ζέρβα από τους Άγγλους) οργανώνεται άριστα σε θέματα οπλισμού και σίτισης. Χιλιάδες Έλληνες συρρέουν για να πολεμήσουν αλλά και για να γλιτώσουν από την ασητεία. Ο Βελουχιώτης γνωρίζοντας το τι θα μπορούσε να συμβεί σε ένα στρατό 100 χιλιάδων ένοπλων ανδρών αν δεν υπήρχε πειθαρχία εφαρμόζει αυστηρούς κανόνες με ακόμα αυστηρότερες ποινές. Απαγορευόταν η οποιαδήποτε σχέση ΕΛΑΣίτη με γυναίκα(για να αποφευχθούν βιασμοί) και απαγορευόταν η οποιαδήποτε κλοπή σοδειάς ή ζώων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίπτωση ενός αντάρτη που έκλεψε μία κότα, συνελήφθη, δικάστηκε και εκτελέστηκε από τον ίδιο τον Βελουχιώτη. Όσο ακραίο και αν ακούγεται φαντάζεστε τι παράδειγμα θα δινόταν στους άλλους αντάρτες, αν έμενε ατιμώρητη αυτή η πράξη; Δύσκολη απόφαση, σκληρή αλλά επιβεβλημένη.

Στις 25 Νοεμβρίου 1942 λαμβάνει χώρα στο Γοργόποταμο η κορυφαία στιγμή της Εθνικής Αντίστασης και μία από τις κορυφαίες ολόκληρης της ιστορίας του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο ΕΛΑΣ(με τον ίδιο τον Βελουχιώτη στην εμπροσθοφυλακή) μαζί με Άγγλους Ειδικοδυναμίτες και τον ΕΔΕΣ ανατινάζουν τη Γέφυρα της περιοχής. Οι συνέπειες της ανατίναξης ήταν ολέθριες για το Ναζιστικό Στρατό που πολεμούσε στη Ρωσία, καθώς στον επερχόμενο χειμώνα ο ανεφοδιασμός καθυστέρησε απελπιστικά, με αποτέλεσμα να χτυπηθει από την πείνα και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Προσωπικά πιστεύω ότι η συγκεκριμένη δράση είναι η μεγαλύτερη προσφορά της σύγχρονης Ελλάδας στην ανθρωπότητα.

Δυστυχώς όμως η ενότητα αυτή δεν κράτησε πολύ. Η μικρο-πολιτική επικράτησε για ακόμα μια φορά σε αυτή τη χώρα, και έτσι ξεκίνησαν οι εμφύλιες συγκρούσεις μεταξύ του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Οι ευθύνες προσωπικά πιστεύω ότι μοιράζονται ισότιμα εκατέρωθεν. Ο Βελουχιώτης δεν εκτελούσε με ιδιαίτερη προθυμία τις αποστολές εναντίον του ΕΔΕΣ παρότι δεν είχε σε εκτίμηση τον Ζέρβα.Ταυτόχρονα η ηγεσία του ΚΚΕ δεν βλέπει με καθόλου καλό μάτι τη δημοφιλία του Βελουχιώτη και του δυσκολεύει συνεχώς τον αγώνα του, με αποκορύφωμα την αποστολή του στη αντι-κομμουνιστική Πελοπόνησσο με ελάχιστους άντρες! Αποστολή αυτοκτονίας...Και όμως ο Βελουχιώτης καταφέρνει όχι μόνο να επιβιώσει αλλά να δημιουργήσει ισχυρούς πυρήνες αντάρτικων ομάδων και να απελευθερώσει κάποιες ορεινές περιοχές.

Στα Δεκεμβριανά για κάποιο περίεργο λόγο ο Βελουχιώτης αποστέλεται στην επαρχία παρά τη θέληση του. Η «ηρεμία» στην Αθήνα αποκαθίσταται (χάρη στις πολεμικές επιχειρήσεις των Αγγλικών δυνάμεων σε συμμαχικό τους έδαφος!) και το ΚΚΕ ετοιμάζεται  για συμφωνία με την Αγγλο-Αμερικανό-βαλτή Κυβέρνηση. Η συμφωνία θα υπογραφόταν στη Βάρκιζα και ανάμεσα σε άλλα περιελάμβανε και τον αφοπλισμό του ΕΛΑΣ. Ο Βελουχιώτης προβλέποντας ότι μετά τη συμφωνία οι αγωνιστές του ΕΛΑΣ θα κυνηγηθούν αλύπητα(όπως και έγινε, είτε μέσω επίσημων φορέων του κράτους είτε μέσω παρακρατικών ομάδων)υπογράφει αρχικά αλλά έπειτα αρνείται να παραδώσει τα όπλα και καλεί όλο τον Ελληνικό λαό σε νέο αντάρτικο, απαιτώντας πλήρη ανεξαρτησία της Ελλάδας και δημοψήφισμα για το πολίτευμα της νέας εποχής. Για το αν δηλαδή στην Ελλάδα θα εφαρμοζόταν Κομμουνισμός ή Καπιταλισμός. Αλλά δυστυχώς ο Ρουζβελτ, με τον Τσώρτσιλ και τον Στάλιν(ηγέτες της Αμερικής, Αγγλίας και ΕΣΣΔ αντίστοιχα) είχαν αποφασίσει αλλιώς...Η Ελλάδα στην μοιρασιά που έγινε χωρίς να ερωτηθούν καν οι Ευρωπαϊκοί λαοί(όπως οι Πολωνοί και οι Ρουμάνοι) έπρεπε να μπεί στο λεγόμενο Δυτικό Μπλοκ.  Το ΚΚΕ όχι απλά δεν στηρίζει τον Άρη Βελουχιώτη αλλά μέσω του Ριζοσπάστη, με εντολή του Γενικού του Γραμματέα Νίκου Ζαχαριάδη, τον διαγράφει και τον αποκηρύττει, χαρακτηρίζοντας τον εγκληματία. Προσωπικά πιστεύω ότι μακάρι να ήταν αυτό το μόνο λάθος που έκανε το ΚΚΕ από το 1943 και έπειτα...

Ο Βελουχιώτης τελείως μόνος, συμπαραστεκόμενος από τη προσωπική του φρουρά (25 άνδρες, οι αποκαλούμενοι «Μαυροσκούφηδες») καταφεύγει ξανά στην Πίνδο για να ξεκινήσει νέο Αντάρτικο. Το ΜΕΑ (Μέτωπο Εθνικής Ανεξαρτησίας). Προς απογοήτευση του όμως δεν βρίσκει άλλους συμπαραστάτες. Ο Ελληνικός Λαός όντας εξουθενωμένος από τον πόλεμο, ήθελε μόνο να δουλέψει και να προσπαθήσει να βελτιώσει τις συνθήκες ζωής του. Φυσικά μεγάλο ρόλο έπαιξε και η αποκήρυξη από το ΚΚΕ, μια και τότε η μόνη ενημέρωση των πολιτών γινόταν από τις εντεταλμένες εφημερίδες. Και όλες φυσικά κατηγορούσαν τον Βελουχιώτη για τελείως ανύπαρκτα εγκλήματα, όπως έχει αποδειχθεί στη σύγχρονη ιστοριογραφία.

15 Ιουνίου 1945. Σαν σήμερα 70 χρόνια πριν. Ο μανιοκαταθλιπτικός πλέον Άρης Βελουχιώτης και οι λιγοστοί άντρες του βρίσκονται στη χαράδρα του Φάγκου μια περιοχή στο Νομό Άρτας. Καταδιώκονται από την Εθνοφυλακή. Έχουν περικυκλωθεί και το γνωρίζουν. Αποφασίζουν να προσπαθήσουν να διαφύγουν. Η επικρατέστερη εκδοχή λέει ότι πριν ακόμα ξεκινήσουν την προσπάθεια τους ο Βελουχιώτης βγάζει το πιστόλι και αυτοκτονεί. Ο Υπασπιστής του ο Τζαβέλας αυτοκτονεί και αυτός λίγο αργότερα πάνω από τη σωρό του με μία χειροβομβίδα. Οι υπόλοιποι θα προσπαθήσουν να διαφύγουν. Κάποιοι θα τα καταφέρουν, άλλοι θα συλληφθούν.

Τα κεφάλια του Άρη Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα αφού αποκόβονται από τα κορμιά τους, εξευτελίζονται με κάθε πιθανό τρόπο από τους «άνδρες» της Εθνοφυλακής. Έπειτα ακολουθεί περιοδεία στα γύρω χωριά με επίδειξη των δύο κεφαλών. Η «πομπή» καταλήγει στον κεντρικό φανοστάτη της πόλης των Τρικάλων, όπου ακολουθεί γλέντι με τη συμμετοχή δοσιλόγων(ταγματασφαλιτών, πρώην συνεργατών των Ναζί γενικότερα)της περιοχής. Ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης πλέον, Ναπολέωντας Ζέρβας καταφθάνει στα Τρίκαλα και παίρνει τα δύο κεφάλια. Από τότε κανείς δεν ξέρει τι απέγιναν. Η επικρατέστερη θεωρία λέει ότι βρίσκονται κρυμμένα σε κάποια αποθήκη του Μουσείου Εγκληματολογίας.

Στις 16 Ιουλίου 2011, το ΚΚΕ αναγνώρισε εν μέρει το λάθος αποκαθιστώντας πολιτικά τον Άρη Βελουχιώτη. Ίσως να σκέφθηκαν ότι πλέον δεν θα έβλαπτε την εικόνα του κόμματος, η παραδοχή ενός λάθους που έγινε 66 χρόνια πριν. Ίσως πάλι να επηρεάστηκαν από τις πωλήσεις του best seller βιβλίου του Διονύση Χαριτόπουλου «Άρης ο Αρχηγός των Ατάκτων». Χάρη (και) σε αυτό το βιβλίο αποκαθίσταται σιγά-σιγά η προσωπικότητα του Άρη Βελουχιώτη. Προσωπική μου γνώμη: της σπουδαιότερης προσωπικότητας που υπήρξε στην Ελληνική ιστορία του 20^ου αιώνα...

1η Δημοσίευση: Balaoritou Street